ایران پرسمان

آخرين مطالب

سرمقاله دنیای اقتصاد/ زنده باد نابازار! اقتصاد روز

سرمقاله دنیای اقتصاد/  زنده باد نابازار!
  بزرگنمايي:

ایران پرسمان - دنیای اقتصاد / « زنده باد نابازار! » عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
 این روزنامه همواره نسبت به خطر مداخله در بازارها، تخریب سیگنال‌های قیمتی، محدودسازی انتخاب آزاد افراد و آثار ناشی از این سیاست‌ها یعنی اختلال در رشد اقتصادی، کاهش رفاه شهروندان و گسترش فقر هشدار داده است. با وجود این، دریافت تحریریه ما از عملکرد دولت‌ها در دو دهه گذشته آن بوده که گویی مجریان با درک این هشدارها و همراهی با آن، بنا بر ضرورت‌هایی اقدام به مداخلات قیمتی می‌کردند و در عین حال اراده‌ای برای بسط سیستماتیک قیمت‌گذاری نداشتند و می‌دانستند این امر می‌تواند برای اقتصاد مخرب باشد.
اما درباره دولت سیزدهم، قصه متفاوت است. به نظر می‌رسد که هم در مقام نظر، مجریان اعتقادی به رهیافت سیگنال قیمتی بازار برای تعادل بخشی به اقتصاد ندارند و هم در مقام اجرا به شکل فزاینده‌ای بر آن هستند که با قوه قاهره کل سیستم تولید، مصرف و توزیع را زیر سیطره دولت و به شکل اداری به پیش برانند. این رخداد تازه‌ای است. فرق است بین اینکه مجریان درک کنند که قاعده باید بر مبنای بازار باشد و استثنائا بخواهند مداخلاتی داشته باشند تا اینکه فکر کنند، اصولا بازار رهیافت درستی برای اقتصاد نیست. فرق است بین اینکه دریابی، سیستم قیمتی عامل تضمین‌کننده پایداری عرضه کالا و نشان‌دهنده خلأ‌ها در اقتصاد است که با انگیزه سودآوری موجبات رشد اقتصادی را در سطح کلان ایجاد می‌کند و استثنائا و به‌طور موقت باید به این ترکیب دست زد تا اینکه فکر کنی، بازار و بازیگران آن عامل تورم و مصیبت برای اقتصاد هستند و اگر دولت صادق و اجرایی جای آن بنشیند، مشکلات رفاهی مردم حل می‌شود!
از بازارهای انرژی چون برق گرفته تا بازار پول و بازار دارایی‌ها چون ارز و خودرو و کالاهای ضروری چون دارو و گوشت و غلات و نان تا بازار حمل‌ونقل و شیرخشک و لاستیک و... شاهد تخریب عملکرد و معاملات آزادانه فعالان اقتصادی هستیم و هر روز نیز بر این لیست اضافه می‌شود. در عین حال که انواع و اقسام سامانه‌ها، در پشت هریک از این اقدامات اداری قرار دارد که باعث کندی و بوروکراسی بیشتر برای بازیگران هر صنعت می‌شود. تقریبا می‌توان یک الگوی ثابت را برای مداخله دولت در صنایع مختلف بیان کرد. دولت به تولیدکننده می‌گوید، مواد اولیه را از چه کسی و با چه قیمتی بخر؛ محصولت را به چه کسی و با چه قیمتی بفروش. در یک کلام در این سازه، نه بازاری هست نه سیگنال قیمتی. تنها شانس اقتصاد ایران آن است که به موازات این نابازار و شبکه رسمی، خود به خود بازار غیررسمی به وجود می‌آید و در آن کشف قیمت می‌شود. از همین رو، صنعتگران با آن قیمت‌های کشف‌شده، به چانه‌زنی با نهادهای دولتی می‌پردازند تا اندکی الگوی خود را تعدیل کنند. هرقدر سرعت تعدیل کمتر باشد و هرقدر دولت توانسته باشد جلوی تشکیل بازار و کشف قیمت غیررسمی را بگیرد، اختلال در تولید آن کالا بیشتر می‌شود و کمبود بیشتر نمود می‌یابد.
بازار
نکته بارز دیگر آن است که در بسیاری از این نابازارها، نهادهای رسمی یا بخشی از آنها یا عوامل و مجریانشان از رانت قیمت دستوری و کشف قیمت غیررسمی بهره می‌برند و از این رو به شکل فزاینده‌ای حاضر به برداشتن این نابازار نیستند و در عین حال وجود آن را برای حفظ منافع ملی ضروری می‌دانند. داستان اما زمانی به‌طور هولناک، طنزآمیز می‌شود که نهادهای رسمی برای بهره بردن از رانت ایجادشده، با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. طوری که اساسا مشخص نمی‌شود متولی کنونی نابازار چه کسی است؟ ممکن است این هفته یک نهاد باشد و هفته دیگر نهادی دیگر. آن‌چنان‌که در قضیه خودرو شاهدش هستیم که از صمت و سازمان حمایت و شورای رقابت و بورس متولی دارد و اینان هر یک برای به‌دست‌گیری نابازار با هم رقابت می‌کنند!
خطر برساختی که از دل این نابازار در حال نمایان شدن است، به یغما بردن سودآوری ناشی از خلاقیت برای بنگاه‌های تولیدی و نابودی انگیزه آنان برای فعالیت است. به عبارت دیگر، هر چه اعتقاد مجریان به نابازار بیشتر و قدرت بر هم زدن کامل کشف قیمت به شکل رسمی و غیررسمی بیشتر باشد، احتمال کمبود کالاها، بالاتر می‌رود. این ریسک از آنچه فکر می‌کنیم به اقتصاد ما نزدیک‌تر است و عامل آن بیش از هر مساله‌ای به نگاه و تفکر مجریان کنونی بازمی‌گردد.

لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/1064825/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

مصرف برق هر ماینر به اندازه یک کولرگازی؛ افزایش مخفیانه ماینرهای غیرمجاز

پرداخت تسهیلات اشتغال و کارآفرینی به ایثارگران 124 درصد افزایش داشته است

انویدیا تراشه‌های رده پایین را به چین می‌فرستد

شعارهای جمعی از کارگران سراسر کشور هنگام ورود رهبر انقلاب به حسینیه امام خمینی(ره)

روایت مقام دولت سیزدهم از ماجرای نامه شهید رئیسی به روحانی پیش از گرانی بنزین

بهشتی پور: هیچ توافقی در نظام بین‌المللی تضمین ندارد

بابک زنجانی طلبکار شد؛ اموال به غارت رفته توسط ‎شرکت ملی نفت در نبود ما کجا گم شد؟

تشدید درگیری‌ها در مرز هند و پاکستان

همزمان با تشدید تنش‌ها بین دهلی‌نو و اسلام‌آباد؛ زلزله شدید در پاکستان

پرواز گسترده جنگنده‌های صهیونیست در آسمان پایتخت سوریه

حضور رهبران اروپایی متحد اوکراین در کی‌یف هم‌زمان با اوج تنش با روسیه

عملیات جدید مقاومت علیه نظامیان صهیونیست در غزه

کرملین: آمریکا شروع به درک مواضع روسیه کرده است

تماس تلفنی وزیر خارجه آمریکا با رئیس ستاد ارتش پاکستان

آیا ترامپ می‌خواهد در عربستان «کشور فلسطین» را به رسمیت بشناسد؟

دو موضع متناقض؛ انتقاد «کیهان» از پزشکیان

سرمقاله ایران/ سوغات همدان

پیام غول‌ها به «مذاکرات»

شرایط معافیت مالیاتی کودکستان‌ها اعلام شد

شتاب بیمه دی در مسیر هوشمندسازی و ارتقاء خدمات پس از فروش

پرداخت تسهیلات به ایثارگران 124 درصد افزایش داشته است

تصاویری از خرس قهوه ای در ارتفاعات ترگور ارومیه

اصفهان نصف جهان

61 میلیارد تومان فروش در سه روز اول نمایشگاه کتاب

شعارهای کارگران سراسر کشور هنگام ورود رهبر انقلاب

فرهیختگان: عراقچی با پاسخ نامه ملک سلمان راهی ریاض شد

مجارستان: اروپا از ترس پاسخگو شدن مانع صلح در اوکراین می‌شود

وزارت خارجه آمریکا: همکاری چین و روسیه جهان را ناامن می‌کند

روزنامه صهیونیستی: «ترامپ» قصد دارد کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد

ترامپ تعرفه واردات چین را مشخص کرد

سرمقاله اعتماد/ ترامپ و تغییر نام خلیج‌فارس؟!

سرمقاله آرمان ملی/ ترامپ و تناقض‌های خودساخته

آشفتگی در بازار پروتئین؛ تخم‌مرغ، جانشین گوشت شد!

گزارش معاون وزیر کار از دیدار امروز کارگران با رهبر انقلاب

سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به استان گلستان

تعرض به سفارت ایران در استکهلم؛ عراقچی خواستار برخورد جدی دولت سوئد شد

عراقچی عازم عربستان شد

وزیر خارجه ترکیه: اقدامات پیشدستانه در سوریه را اتخاذ خواهیم کرد

اجرای کمینی پیچیده علیه نظامیان صهیونیست

تصاویر حمله پهپادهای پاکستانی به یک بتکده در شهر «جامو» در هند

امارات همکاری با سازوکار جدید کمک‌رسانی رژیم صهیونیستی به غزه را رد کرد

حمله بامدادی هند به نزدیکی پایتخت پاکستان

تغییر موضع دولت «ترامپ» درباره سلاح حماس

پاکستان نشست فوق‌العاده هسته‌ای تشکیل می‌دهد

ماست‌مالی خباثت‌های ترامپ در روزنامه‌های اصلاح طلب

رشد پرشتاب بیت‌کوین و اتریوم ادامه دارد

سازمان ملل در آستانه فروپاشی مالی

تولد اولین گور ایرانی در پارک ملی کویر گرمسار

روندهای جدید در فناوری دارورسانی پس از 2025 چگونه است

تجلیل فرمانده نیروی هوایی ارتش از مقام سه شهید