بزرگنمايي:

ایران پرسمان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
منصور براتی| سقوط نظام بعث در عراق و کنار رفتن یکی از «تهدیدات وجودی» علیه اسراییل سبب شد تا هیات حاکمه این رژیم تصمیم بگیرند که ایران را به عنوان «دشمن اصلی» و «تهدید حیاتی» علیه قوم یهود معرفی کنند. طی 25 سال اخیر تل‌آویو با دستاویز قرار دادن مناقشه اتمی ایران در غرب، گسترش دایره نفوذ محور مقاومت و در نهایت تهدیدانگاری ایدئولوژی انقلاب اسلامی سعی در منزوی کردن و سپس تضعیف تهران از طریق سیاست «امنیتی‌سازی ایران» داشته است. رهبران اسراییلی با تدوین راهبردهای «دانیل»، «کارزار میان جنگ‌ها»، «مرگ از طریق هزار خنجر» و در نهایت «ضربه به راس اختاپوس» سعی در تکمیل راهبرد ضدایرانی و هدف قرار دادن منافع ایران در محیط منطقه‌ای - بین‌المللی بودند. این نبرد که عمدتا در محدوده «منطقه خاکستری» در جریان بوده دارای نمودهایی همچون کارزار ترور، خرابکاری، ایجاد کمپین دیپلماتیک و عملیات روانی بوده است. در یک دهه اخیر یکی از سیاست‌های رژیم صهیونیستی حضور در محیط پیرامونی ایران به ویژه اقلیم کردستان، بحرین، امارات و جمهوری آذربایجان بوده تا از این طریق بتواند معادله امنیتی جدیدی علیه تهران ایجاد کند. اخیرا صهیونیست‌ها تصمیم گرفتند تا دایره حضور در محیط امنیتی تهران را گسترش داده و به سمت دولت‌های جدیدالتاسیس آسیای مرکزی حرکت کنند. در ادامه این یادداشت سعی خواهیم کرد تا به بررسی توسعه نفوذ اسراییل در کشورهای قزاقستان، ازیکستان و تاجیکستان بپردازیم.
قزاقستان؛ سرمایه‌گذاری در حوزه‌های استراتژیک- رژیم صهیونیستی در قزاقستان به عنوان یکی از شرکای کلیدی در حوزه‌های امنیتی، انرژی و فناوری فعالیت می‌کند. این رژیم با فروش سیستم‌های پیشرفته نظارتی مانند ردیاب‌های فراصوت و دوربین‌های هوشمند تشخیص چهره به قزاقستان توان نظارتی این کشور را افزایش داده است. همچنین همکاری‌های نظامی شامل آموزش نیروهای ویژه و فروش تجهیزات جنگ الکترونیک مانند سیستم‌های ECM) Electronic Countermeasures) است که می‌تواند در صورت تنش‌های منطقه‌ای علیه تهران مورد استفاده قرار بگیرد. از سوی دیگر اسراییل در پروژه‌های انرژی قزاقستان، به‌ویژه در بخش‌های استراتژیک اورانیوم و نفت سرمایه‌گذاری کرده که این امر می‌تواند اهرم‌های اقتصادی ایران در بازار انرژی را تحت تأثیر قرار بدهد. حضور شرکت‌های امنیتی اسراییلی مانند NSO Group در قزاقستان نیز نگرانی‌هایی درباره احتمال جاسوسی سایبری علیه ایران ایجاد کرده است.
 ازبکستان؛ جاسوسی با پوشش فناوری‌های پیشرفته- ازبکستان به دلیل موقعیت استراتژیک خود هدف مهمی برای اسراییل در آسیای مرکزی محسوب می‌شود. این کشور با فروش پهپادهای Heron TP و سیستم‌های پدافند هوایی باراک - 8 به ازبکستان توان دفاعی این کشور را ارتقا داده است. این تجهیزات در صورت وقوع درگیری‌های احتمالی می‌توانند برای نظارت بر حریم هوایی ایران یا حتی اقدامات تهاجمی مورد استفاده قرار بگیرند. رژیم صهیونیستی در توسعه زیرساخت‌های سایبری ازبکستان نقش دارد و نرم‌افزارهای نظارتی مانند Pegasus را در اختیار مقامات امنیتی این کشور قرار داده است. این ابزارها می‌توانند برای هدف‌گیری دیپلمات‌ها یا نهادهای امنیتی ایران به کار بروند. 
همچنین همکاری‌های کشاورزی و فناوری اسراییل در ازبکستان، از جمله استفاده از آبیاری هوشمند و فناوری‌های دیجیتال می‌تواند الگویی برای کاهش وابستگی این کشور به ایران در بخش‌های اقتصادی باشد.
تاجیکستان؛ تلاش برای خرابکاری در روابط تاریخی- تاجیکستان به دلیل هم‌مرز بودن با افغانستان و نزدیکی به ایران از نظر امنیتی برای اسراییل حائز اهمیت است. اسراییل با ارائه سیستم‌های کنترل مرزی و شنود ماهواره‌ای به تاجیکستان، توان نظارتی این کشور بر مناطق مرزی را افزایش داده است. این سیستم‌ها شامل رادارهای EL/M-2084 و نرم‌افزارهای تحلیل داده‌های امنیتی هستند که می‌توانند ترددهای مرزی ایران را تحت نظر بگیرند. همچنین نیروهای امنیتی صهیونیست در آموزش نیروهای امنیتی تاجیکستان در زمینه مبارزه با تروریسم و جنگ نامتقارن نقش دارند که در صورت تغییر روابط دو کشور این آموزش‌ها می‌تواند علیه منافع ایران به کار گرفته شود. تل‌آویو از طریق نفوذ در رسانه‌های تاجیکستان، به تبلیغات ضدایرانی دامن زده و تلاش کرده تا روابط فرهنگی ایران با تاجیکستان را تضعیف کند. این در حالی است که در سال‌های اخیر روابط میان تهران - دوشنبه با کنار رفتن سوءتفاهم‌های امنیتی رو به بهبود رفته و هر دو کشور گام‌های بلندی به سمت توسعه روابط استراتژیک برداشتند.
تهدید جنگ‌ ترکیبی در مرزهای شمالی- حضور رژیم صهیونیستی در قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان تهدیدی چندبعدی برای امنیت ملی ایران محسوب می‌شود. در بعد نظامی فروش تسلیحات پیشرفته و آموزش نیروهای امنیتی، توان عملیاتی این کشورها را در مرزهای ایران افزایش داده است. در بعد سایبری نصب سیستم‌های نظارتی و جاسوسی حریم امنیتی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سرمایه‌گذاری در بخش‌های انرژی و کشاورزی می‌تواند جایگاه تهران را در معادلات منطقه‌ای تضعیف کند. برای مقابله با این چالش‌ها ایران نیازمند تقویت همکاری‌های امنیتی با روسیه و چین برای مقابله با جنگ ترکیبی اسراییل، توسعه فناوری‌های دفاعی بومی و افزایش نفوذ دیپلماتیک در آسیای مرکزی است. غفلت از این تهدیدات می‌تواند در بلندمدت هزینه‌های سنگینی برای امنیت ملی ایران داشته باشد.
جمع‌بندی- در آیینه آسیب‌شناسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال دفع تهدیدات اسراییل باید گفت که میان رصد تحولات و اتخاذ تصمیمات اجرایی جهت مقابله موثر با دشمن مسیری طولانی وجود دارد. حضور پر رنگ صهیونیست‌ها در کشورهایی همچون قزاقستان، تاجیکستان یا ازبکستان این زنگ خطر را برای تهران به صدا درآورده است که دامنه مقابله با دستگاه‌های اطلاعاتی اسراییل به آسیای مرکزی کشیده شده است. واقعیت آن است که هرگونه تعلل در زنجیره رصد، شناسایی، اتخاذ تصمیم و اقدام علیه نفوذ رژیم در منطقه آسیای مرکزی می‌تواند به قیمت ناامنی منطقه شمال شرق کشور تمام شود. توسعه روابط راهبردی با کشورهای حوزه «خارج نزدیک» در سطوح مختلف (نظامی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی» و ایجاد نوعی وابستگی متقابل می‌تواند در حکم سد نفوذ در برابر اقدامات آتی اسراییل در قبال امنیت ملی ایران تلقی شود. به بیان دیگر هنوز نفوذ صهیونیست‌ها در آسیای مرکزی به انداز حوزه قفقاز جنوبی گسترش پیدا نکرده و تهران این امکان را دارد تا تهدیدات طرف مقابل را پیش از شکل‌گیری و رسیدن به نقطه بلوغ در نطفه خفه کند. رسیدن به این نقطه کلیدی مستلزم هوشیاری دستگاه‌های سیاسی - امنیتی کشور و اتخاذ تصمیمات راهبردی و سریع در قبال نفوذ رژیم صهیونیستی در آسیای مرکزی است.
بازار