ایران پرسمان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پیشنهاد «خاتمی» در سیاست خارجی
بازار ![]()
در هفته بزرگداشت مقام معلم، جمعی از اعضای هیات‌رئیسه انجمن اسلامی معلمان به دیدار سیدمحمد خاتمی رفتند؛ دیداری که فراتر از یک گرامیداشت معمول به فرصتی برای تاملی جدی بر مسیر پیموده شده و مسیر پیش‌رو در عرصه‌های کلیدی کشور بدل شد. خاتمی در این نشست، در فضایی صمیمی اما تحلیلی، از مسائل ریشه‌ای سخن گفت؛ از وضعیت آموزش‌وپرورش، از جایگاه گفت‌وگو در سیاست خارجی و داخلی، از نسبت دین و سیاست و در نهایت از آینده ایران. رئیس‌جمهور اسبق کشورمان با اشاره به تلاش‌هایی که این روزها برای حل برخی از مشکلات اساسی کشور از طریق دیپلماسی و گفت‌وگو در جریان است، این روند را درخور تقدیر دانست و گفت: امیدوارم در سایر عرصه‌ها نیز شاهد همین رویکرد مدبرانه و گره‌گشا باشیم. گفت‌وگو، چه با جهان و چه با مردم خودمان باید به یک راهبرد پایدار بدل شود.
اما این تنها محور گفت‌وگوی او نبود. خاتمی با مروری دقیق بر گذشته و با تکیه بر آسیب‌شناسی روشمند به بررسی آموزش‌وپرورش پرداخت؛ نهادی که از نگاه او، ستون اصلی توسعه پایدار و پرورش سرمایه انسانی است. او گفت: با همفکری و همکاری گروهی از پژوهشگران، اندیشمندان و صاحبان تجربه و فارغ از حساسیت‌های سیاسی و براساس اولویت‌ها و فوریت‌ها، بحث‌ها و گفت‌وگوهای علمی داشتیم که یکی از مهم‌ترین آنها موضوع آموزش وپرورش بود.
خاتمی سپس به یکی از نکات روز کشور پرداخت: تحولات حوزه سیاست خارجی. او با اشاره به برخی تلاش‌ها برای حل مسائل اساسی از مسیر گفت‌وگو افزود: آنچه این روزها در سیاست خارجی در جریان است درخور تقدیر و حمایت است. امیدوارم این رویکرد گفت‌وگومحور در دیگر عرصه‌ها نیز دنبال شود و نتایج مطلوبی برای کشور به بار آورد. ایران نیازمند عقلانیت، مدارا و تدبیر است؛ هم در مواجهه با جهان، هم با مردم خود.
وی با اشاره به دغدغه‌های مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری کنونی نسبت به آموزش‌وپرورش از او به‌عنوان فردی دلسوز و دغدغه‌مند نسبت به انسان و ایران یاد کرد و افزود: «کارهای کارشناسی ارزشمندی انجام شده که می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرد. اما باید دانست رسیدن به راه‌حل‌های بنیادین، کار آسانی نیست و مستلزم درک عمیق، رویکرد عدالت‌محور و انسان‌مدار و نیز اراده جدی برای اجراست.
سوءتفاهم‌ها پیرامون اسلام سیاسی
خاتمی در بخش دیگری از سخنانش به ریشه‌یابی سوءتفاهم‌ها پیرامون اسلام سیاسی پرداخت و تاکید کرد که نباید هر آنچه به نام اسلام در سیاست اعمال می‌شود را به حساب اسلام گذاشت. او تصریح کرد: چه بسا دشمنان هم بکوشند، اسلام را عین همان سیاست‌ها معرفی کنند و با بزرگ‌نمایی آن را بکوبند. خیر، اسلام واقعی سیاستش هم سیاست انسان‌مدار و عدالت‌محور است. اسلام به سیاست، به زندگی سیاسی و اخلاقی انسان نظر دارد. سیاست‌های بی‌منطق و ضدحقوق انسان و طرفدار خشونت و ترور و … اصلاً سیاست اسلامی نیست و در واقع اسلام هم با این سیاست‌ها مخالف است.
همچنین خاتمی اظهار امیدواری کرد که در آینده نزدیک بتوانیم از سیر تدوین چشم‌انداز و تصویب آن که مورد حمایت جدی رهبری بود و نیز برنامه سوم که تقریباً به همه اهداف خود رسید و برنامه چهارم که متاسفانه نه‌تنها متوقف ماند بلکه خلاف آن عمل شد و نیز محتوای سند چشم‌انداز و اهداف آن که به آن هم نرسیدیم گزارشی تهیه کنیم و ارائه بدهیم. هدف از این گزارش، پیدا کردن مقصر نیست اما این سیر باید آسیب‌شناسی شود که چرا نتوانستیم آن راه روشن را طی کنیم و از این به بعد برای حل مشکلات و تامین نیازهای ملت و اعتبار و سربلندی کشور چه می‌شود و چه باید کرد. من معتقدم اگر عالمانه و واقع‌بینانه و خیرخواهانه جلو برویم بسیاری از مشکلات چه در عرصه آموزش‌وپرورش و پژوهش چه در زمینه تولید، درآمد سرانه، صنایع و… به طور کلی جلب رضایت مردم و تامین حقوق اساسی آنان قابل حل است.
او در پایان بر نقش کلیدی آموزش‌وپرورش در ساختن ایرانی آزاد، سربلند و توسعه‌یافته تاکید کرد: ایران، سرزمینی که پیش و پس از اسلام در تمدن‌سازی نقش‌آفرین بوده، شایسته جایگاهی درخور شأن خود است. نباید کاری کنیم که اسلام و ایران زیان ببینند. باید همه شهروندان، فارغ از دین و سلیقه در این کشور احساس عزت، آزادی و برخورداری کنند. آموزش‌وپرورش می‌تواند بنیان این آینده باشد.
ایران و تمدن جهانی
رئیس دولت اصلاحات همچنین با نگاهی به جایگاه ایران در تاریخ جهان افزود: ایران یکی از معدود ملت‌هایی است که صاحب تمدن جهانی است؛ هم پیش از اسلام و هم پس از آن با نقش برجسته‌ای که در شکل‌گیری تمدن اسلامی ایفا کرده است. این ملت حتی مهاجمان را در فرهنگ خود هضم کرده است. انقلاب اسلامی نیز میراث همین ملت است و بر ماست که نگذاریم، ایران و اسلام آسیب ببینند. ایران باید به تناسب جایگاه تمدنی، جغرافیایی، اقتصادی و انسانی خود رشد کند. همه ایرانیان، با هر دین و سلیقه‌ای، باید در این کشور احساس عزت، آزادی و برخورداری کنند.
در ابتدای این دیدار، اعضای انجمن اسلامی معلمان با یادآوری هفتمین کنگره خود و نیز یادآوری روزهای دوم و سوم خرداد، از دوران اصلاحات و دستاوردهایی چون برگزاری انتخابات شوراها و طرح گفت‌وگوی تمدن‌ها با افتخار یاد کردند. آنان تاکید کردند اگر قرار است آن مسیر ادامه یابد باید همان روحیه، همان رویکرد و همان اعتماد به مردم را بازآفرینی کرد. بنابراین می‌توان این‌طور گفت که این دیدار نه صرفاً یادآوری یک مناسبت که بازخوانی جدی بخشی از مسیر جمهوری اسلامی در 4 دهه گذشته بود؛ تلاشی برای تاملی دوباره بر این پرسش که چگونه می‌توان از دل گفت‌وگو، دانایی و اراده ملی، ایرانی ساخت که هم درخور مردمش باشد و هم در شأن تمدن دیرینه‌اش.