ایران پرسمان - وطن امروز /متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
روزنامه انگلیسی‌زبان «نیو عرب» در گزارشی اعلام کرد رژیم صهیونیستی پس از جنگ 12 روزه با ایران، با زیان مستقیم تقریبی 12 میلیارد دلار مواجه شده است. این خسارات شامل هزینه‌های نظامی، آسیب‌های ناشی از حملات موشکی، پرداخت غرامت به شهروندان و کسب‌وکارها و همچنین هزینه‌های بازسازی زیرساخت‌ها می‌شود. منابع اقتصادی صهیونیست هشدار داده‌اند در صورت تداوم جنگ، این رژیم ممکن بود با فروپاشی کامل اقتصادی روبه‌رو شود.
تحلیل‌گران اقتصاد پیش‌بینی می‌کنند با احتساب خسارات غیرمستقیم و غرامت‌های مدنی، مجموع زیان‌ها ممکن است به 20 میلیارد دلار نیز افزایش یابد. بر اساس گزارش پایگاه عبری «یدیعوت آحارانوت»، وزارت خزانه‌داری اسرائیل تاکنون زیانی معادل 22 میلیارد شِکِل (حدود 6.46 میلیارد دلار) را ثبت کرده است. در همین راستا، ارتش اسرائیل درخواست بودجه‌ای معادل 40 میلیارد شِکِل (حدود 11.7 میلیارد دلار) برای جبران ذخایر تسلیحاتی، تقویت سامانه‌های دفاعی و حفظ نیروهای ذخیره ارائه کرده است. این در حالی است که پیش از آغاز جنگ نیز درخواست‌هایی برای دریافت 10 و سپس 30 میلیارد شِکِل مطرح شده بود.
این ارقام شامل هزینه‌های جاری مانند اسکان موقت افراد در مناطق تخلیه‌شده یا بازسازی املاکی که هنوز برآورد نهایی نشده‌اند، نمی‌شود. بازسازی این املاک ممکن است بین یک تا 1.5 میلیارد شِکِل (حدود 294 تا 440 میلیون دلار) هزینه در بر داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود کسری بودجه اسرائیل که پیش‌تر در جریان جنگ غزه افزایش یافته بود، به حدود 6 درصد تولید ناخالص داخلی برسد. همچنین رشد اقتصادی این رژیم دست‌کم 0.2 درصد کاهش خواهد یافت که منجر به افت درآمدهای مالیاتی خواهد شد.
یک منبع در وزارت دارایی رژیم به «یدیعوت آحارانوت» گفته است اسرائیل ممکن است برای جبران هزینه‌های جنگ و تأمین نیازهای فوری دفاعی، از ایالات متحده درخواست کمک مالی یا تضمین وام کند. آدام بلومبرگ، معاون اقتصادی اتحادیه کارگری «هیستادروت»، در گفت‌وگو با وب‌سایت خبری «معاریو» اعلام کرد تعطیلی اقتصادی ناشی از جنگ، روزانه حدود 1,5 میلیارد شِکِل (294 میلیون دلار) به اقتصاد اسرائیل زیان وارد کرده و در مجموع بیش از 3.5 میلیارد دلار خسارت طی 12 روز به بار آورده است.
بازارها اکنون پیش‌بینی می‌کنند کسری بودجه سرزمین‌های اشغالی از سقف تعیین‌شده 4.9 درصدی فراتر رفته و به بیش از 6 درصد برسد. این در حالی است که رژیم صهیونیستی میلیاردها دلار دیگر نیز برای مقابله با حملات موشکی و پهپادی ایران هزینه کرده است؛ حملاتی که موجب اختلال در تأمین انرژی و سوخت و نیز آسیب به بازارهای سرمایه این رژیم شده است. به گزارش «فایننشال اکسپرس»، اسرائیل در هفته نخست حملات به ایران حدود 5 میلیارد دلار هزینه کرده که شامل 593 میلیون دلار برای عملیات تهاجمی و 132 میلیون دلار برای دفاع و بسیج نظامی در هر روز بوده است. همچنین «وال‌استریت ژورنال» برآورد کرده است هزینه روزانه سامانه‌های دفاع موشکی اسرائیل بین 10 تا 200 میلیون دلار بوده است.
همچنین ناصر عبدالکریم، استاد اقتصاد دانشگاه آمریکایی فلسطین، در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی تأکید کرده است این جنگ نه‌تنها بودجه نظامی، بلکه ظرفیت تولیدی اسرائیل را نیز تحت تأثیر قرار داده است. وی مجموع خسارات مستقیم و غیرمستقیم را تا 20 میلیارد دلار برآورد کرده و هشدار داده است که رژیم صهیونیستی ممکن است برای جبران کسری بودجه به کاهش هزینه‌های عمومی در بخش‌هایی چون بهداشت و آموزش، افزایش مالیات یا استقراض بیشتر روی آورد؛ اقداماتی که می‌تواند نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی را به بیش از 75 درصد برساند.
حملات ایران، از جمله حمله به پالایشگاه نفت «بازان» (بزرگ‌ترین پالایشگاه اسرائیل)، زیرساخت‌های حیاتی در تل‌آویو و حیفا را هدف قرار داد. به گزارش «فایننشال تایمز»، این حملات موجب زیان روزانه 3 میلیون دلاری شد. فرودگاه بین‌المللی بن‌گوریون در پی حملات تلافی‌جویانه ایران فعالیت خود را متوقف کرد. این فرودگاه که به‌طور معمول روزانه حدود 300 پرواز و 35 هزار مسافر را جابه‌جا می‌کند، تنها به صورت محدود برای خروج اضطراری بازگشایی شده است. همچنین شرکت هواپیمایی «ال‌عال» اسرائیل پروازهای خود را تعلیق کرده و مسیرهای پروازی را تغییر داده است؛ اقدامی که حدود 6 میلیون دلار زیان به همراه داشته است.
بازارهای مالی اسرائیل نیز در پی تشدید درگیری‌ها آسیب جدی دیده‌اند. طبق گزارش‌ها، یکی از موشک‌های ایرانی به بورس الماس اسرائیل که حدود 8 درصد از صادرات این رژیم را تشکیل می‌دهد اصابت کرده که موجب وحشت سرمایه‌گذاران و فروش گسترده سهام در آن شده است. تنها در مؤسسه علمی وایزمن، زیان‌ها حدود 2 میلیارد شِکِل (540 میلیون دلار) برآورد شده است. پالایشگاه بازان در حیفا نیز خسارات سنگینی را متحمل شده است.
جنگ 12 روزه میان ایران و اسرائیل، افزون بر خسارات نظامی و انسانی، تبعات اقتصادی گسترده‌ای برای رژیم صهیونیستی و حتی اقتصاد منطقه‌ای و جهانی به همراه داشت. وزارت خزانه‌داری رژیم اعلام کرده تنها در 2 هفته نخست، بیش از 3 میلیارد دلار خسارت ثبت شده است. هزینه روزانه جنگ برای اسرائیل بین 700 میلیون تا 1.5 میلیارد دلار برآورد شده است.
در حوزه زیرساختی و اجتماعی، حملات موشکی ایران به مراکز حیاتی رژیم مانند پالایشگاه نفت بازان، مؤسسه علمی وایزمن و بورس الماس اسرائیل، میلیاردها دلار خسارت به بار آورده است. همچنین بیش از 50 هزار درخواست غرامت از سوی شهروندان و کسب‌وکارها ثبت شده که فشار مضاعفی بر بودجه عمومی رژیم وارد آورده است.
در سطح کلان اقتصادی، پیش‌بینی می‌شود کسری بودجه اسرائیل به 6 درصد تولید ناخالص داخلی برسد، نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی نیز ممکن است از 75 درصد فراتر رود. رشد اقتصادی اسرائیل دست‌کم 0.2 درصد کاهش خواهد یافت و بازارهای مالی این رژیم دچار نوسانات شدید شده‌اند.
در سطح منطقه‌ای و جهانی نیز این جنگ اثرات قابل‌توجهی برجا گذاشت. اختلال در صادرات گاز از میادین لوویاتان و کاریش اسرائیل، تأمین انرژی کشورهای همسایه آن مانند مصر و اردن را مختل کرد. همچنین شاخص‌های بورس در آمریکا، اروپا و آسیا کاهش یافتند، در حالی که قیمت طلا و سهام شرکت‌های نظامی به‌طور قابل‌توجهی افزایش پیدا کرد.
در مجموع، جنگ اخیر نه‌تنها ساختار اقتصادی رژیم صهیونیستی را با چالش‌های جدی مواجه کرده، بلکه پیامدهای آن در سطح بین‌المللی نیز احساس شده و بر روندهای اقتصادی جهانی سایه افکنده است.
بازار ![]()