ایران پرسمان - زومیت / پژوهشگران با ابداع یک روش درمان ترکیبی، پیری را در موش‌های نر معکوس کردند. اما این اکسیر جوانی با یک معمای بزرگ جنسیتی روبه‌رو است.
در یک پیشرفت علمی شگفت‌انگیز، پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا برکلی، موفق به ابداع روش درمانی ترکیبی شده‌اند که طول عمر موش‌های نر پیر و ضعیف را تا 73 درصد افزایش می‌دهد. این دستاورد که می‌تواند درک ما از فرآیند پیری را متحول سازد، با معمایی جالب نیز همراه است: این درمان هیچ تأثیری بر طول عمر موش‌های ماده نداشته است.
بازار ![]()
به‌گزارش ساینس‌آلرت، پژوهشگران در مطالعه‌ای تازه با سنجش موش‌های 25 ماهه (معادل انسان 75 ساله)، نتیجه گرفتند که موش‌های نر دریافت‌کننده‌ی درمان ضدپیری، نه تنها عمر طولانی‌تری داشتند، بلکه بهبود چشمگیری را نیز در عملکرد فیزیکی، معیارهای پروتئین خون و حافظه‌ی کوتاه‌مدت تجربه کردند؛ نتایجی که حاکی از معکوس‌شدن برخی از اثرات فرسایشی پیری است.
روش درمان از ترکیب دو ماده‌ی شناخته‌شده تشکیل شده است: نخست، اکسی‌توسین (OT)، هورمونی طبیعی که در ترمیم بافت و رشد عضلات نقش دارد و با افزایش سن در بدن کاهش می‌یابد. دوم، مهارکننده‌ای به‌نام A5i که مسیر فاکتور رشد تبدیل‌شونده بتا (TGF-beta) را هدف قرار می‌دهد. این مسیر ارتباط شیمیایی با افزایش سن بیش‌فعال می‌شود و به بافت‌ها آسیب می‌زند و التهاب مزمن را افزایش می‌دهد.
موش‌های نر در عملکرد فیزیکی، پروتئین خون و حافظه کوتاه‌مدت بهبود چشمگیری را تجربه کردند.
پژوهشگران در مقاله‌ی خود می‌نویسند: «درمان موش‌های نر پیر و ضعیف با ترکیب OT و A5i به افزایش چشمگیر 73 درصدی طول عمر از زمان شروع درمان و افزایش 14 درصدی در طول عمر میانه منجر شد.»
اما چرا درمان ضدپیری جدید روی موش‌های ماده بی‌اثر بود؟ دانشمندان هنوز پاسخ قطعی برای این پرسش ندارند و نیازمند پژوهش‌های بیشتر هستند. آن‌ها می‌گویند تفاوت‌های جنسیتی در مطالعات ضدپیری پدیده‌ای کاملاً شناخته‌شده است.
بااین‌حال، پژوهشگران خاطرنشان می‌کنند که درمان آن‌ها در موش‌های ماده‌ای که در اواخر میانسالی به‌سر می‌بردند، باعث جوان‌سازی و احیای قدرت باروری آن‌ها شد. پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که مطالعات آینده می‌توانند درمان موش‌های ماده را در سنین پایین‌تر بررسی کنند.
اینکه آیا درمان‌های مشابه می‌توانند سلامت و طول عمر را در انسان نیز افزایش دهند یا خیر، به تحقیقات بیشتر نیاز دارد. درمان‌های ضدپیری نه‌تنها باید اثربخش ظاهر شوند، بلکه باید عاری از عوارض جانبی درخورتوجه باشند؛ موضوعی که در برخی از رویکردهای دیگر با وجود نتایج نویدبخش، مشکل‌ساز بوده است.
نکته‌ی امیدوارکننده این است که اکسی‌توسین از قبل مجوزهای لازم برای کاربردهای پزشکی (مانند تسهیل زایمان) را دریافت کرده و داروهای مهارکننده‌ی A5i نیز در حال حاضر برای درمان سرطان در مرحله آزمایش‌های بالینی قرار دارند. این امر می‌تواند روند پژوهش‌ها برای کاربرد ضدپیری را تسریع کند.
در نهایت، حتی اگر ترکیب دارویی کشف‌شده هرگز به محصولی نهایی برای انسان تبدیل نشود، این مطالعه پنجره‌ای نو به سوی درک عمیق‌تر تفاوت‌های پیری در زنان و مردان گشوده و راه را برای ابداع روش‌های درمانی هدفمندتر در آینده هموار می‌سازد.
مطالعه در نشریه Aging منتشر شده است.