ایران پرسمان - فرهیختگان / براساس داده‌های مرکز آمار ایران؛ آبان‌ماه یکی از داغ‌ترین ماه‌ها برای تورم نقطه‌ای و خوراکی‌ها بوده است.
در روز‌های گذشته مرکز آمار ایران داده‌های تورم مصرف‌کننده (CPI) را منتشر کرد. بر اساس این داده‌ها، در آبان‌ماه تورم ماهانه به 3.4 درصد، تورم نقطه‌به‌نقطه به 49.4 درصد و تورم سالانه به 40.4 درصد رسیده است. این وضعیت در بخش اقلام خوراکی و غیرخوراکی وضعیت متفاوتی دارد، به طوری که در حالی طی آبان تورم ماهانه اقلام خوراکی به 4.7 درصد، نقطه‌ای به 66 و سالانه آن به 46.1 درصد رسیده که این مقدار در بخش اقلام خوراکی به ترتیب 2.6، 41.2 و 37.5 درصد بوده است. نگاهی به اجزای ریزتر و جزئی‌تر نیز نشان می‌دهد تورم برحسب بخش‌های اصلی و برخی گروه‌ها و طبقات کالا‌هایی نیز طی آبان وضعیت متفاوت‌تری داشته است. برای نمونه، تورم نقطه‌به نقطه میوه و خشکبار در آبان با بیش از 108 درصد، در رتبه اول بوده است. پس از آن، تورم نقطه‌به‌نقطه نان و غلات در آبان با بیش از 100 درصد در رتبه دوم قرار دارد. پس از آن، سبزیجات و حبوبات با 69 درصد و چای و سایر نوشیدنی‌ها با 68.3 درصد در رتبه‌های بعدی هستند.
بازار
درمجموع، تورم چند ماه گذشته که البته شروع آن تقریباً از انتهای سال 1403 بوده، با میدان‌داری اقلام خوراکی همراه بوده که این موضوع دلایل مختلفی ازجمله اختلال در سیاست ارزی و واردات نهاده‌ها، حمل‌ونقل و لجستیک و همچنین تشدید خشکسالی و انتظارات تورمی داشته است.
رتبه اولی‌ها در تورم خوراکی
براساس داده‌های مرکز آمار ایران، طی آبان‌ماه میانگین تورم نقطه به نقطه در کل کشور در حالی 49.4 درصد بوده که این میزان در استان سمنان با 59.3 درصد، رتبه اول را به خود اختصاص داده است. پس از آن، استان مرکزی و خراسان شمالی به ترتیب با 57.7 و 57.5 درصد قرار دارند. کردستان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد با حول و حوش 56 درصد در رتبه‌های پنجم و ششم هستند. خوزستان با 55.3 و یزد با 54.5 درصد در رتبه‌های بعدی بوده و گلستان و آذربایجان غربی و شرقی نیز به همراه اردبیل و لرستان و ایلام، استان‌هایی هستند که از میانگین کشور تورم نقطه‌ای بالاتری دارند.
در تورم خوراکی نیز گرچه میانگین کشوری آن در آبان 66 درصد بوده؛ اما این میزان در استان البرز با 79.3 درصد رکوردشکنی کرده و رتبه اول را به خود اختصاص داده است. سمنان با 77.3 و یزد و قزوین با 75 و 74.4 درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. خراسان شمالی، مرکزی، خراسان رضوی و زنجان و گلستان استان‌های دیگری هستند که نسبت به میانگین کشوری، تورم خوراکی بالایی دارند.
تغییرات زیاد قیمت‌ها در اقلام سفره خانوار
در بخش اقلام خوراکی، نگاهی به قیمت‌های برخی اقلام سفره خانوار نیز قابل تأمل است. برای نمونه، از مهرماه 1403 تا مهرماه امسال قیمت هر کیلو لوبیا چیتی با رشد 255 درصدی از 124 هزار تومان به 443 هزار تومان در مهرماه امسال رسیده و در رتبه اول افزایش قیمت‌ها قرار دارد. قیمت هر کیلو برنج ایرانی با رشد 155 درصدی از حدود 124 هزار تومان به حول و حوش 316 هزار تومان در مهرماه امسال رسیده است. قیمت هر کیلو هلو از حدود 58 هزار تومان با رشد 138 درصدی به 138 هزار تومان و قیمت هر کیلو لپه از 102 هزار تومان با رشد 135 درصدی به 241 هزار تومان رسیده است. طی یک‌ساله مهرماه 1403 تا مهرماه امسال رشد قیمت هندوانه 133 درصد، خربزه 127 درصد، کدو سبز 123 درصد، لوبیا قرمز 122 ، سیب 116، نخود 105، انار 97، پرتغال 88، چای خارجی 83 و سیب زمینی 82 درصد بوده است. سایر اقلام نیز بین 20 تا 80 درصد افزایش قیمت را طی یک‌سال اخیر تجربه کرده‌اند. طی این مدت گرچه قیمت گوشت قرمز بین 20 تا 30 درصد افزایش داشته، اما افزایش قیمت‌های قبلی این محصول را از دسترس بخش بزرگی از خانوار‌ها خارج کرده است. طی یک سال اخیر قیمت مرغ و ماهی نیز حول‌وحوش 60 درصد افزایش داشته که با توجه به تخصیص ارز ترجیحی به نهاده‌های دامی، به احتمال زیاد افزایش قیمت آن به‌واسطه اختلال در بخش توزیع نهاده‌ها صورت گرفته باشد.