ایران پرسمان - مجله دلگرم / معبدی کهن تراشیده در دل صخره های آذرشهر، با تاریخی که از دوران اشکانی و ساسانی آغاز می شود و پس از اسلام نیز به عنوان مکانی مقدس به حیات خود ادامه داده است. این بنا که ابتدا معبدی برای آیین مهرپرستی بود، با نام «قدمگاه» به زیارتگاهی برای مسلمانان...
معبد باستانی قدمگاه در استان آذربایجان شرقی، 12 کیلومتری جنوب شهرستان آذرشهر باگذر از روستای خراجو و بعد از دو کیلومتری روستای بادامیار در دامنه کوه قبله داغی در ارتفاع 1800 متری واقع شده است.
تاریخچه معبد قدمگاه، به دوران پیش از اسلام در سلسله اشکانیان بازمی گردد. برخی از منابع و سنگ نوشته های پیدا شده هم می گویند که ساخت این معبد در دوره ساسانیان آغاز شد. ساختار بنا به صورتی واضح و آشکار گواه از این است که این بنا معبدی برای آیین میتراییسم یا مهرپرستی بوده و در گذشته محلی برای عبادت زرتشتیان محسوب می شده است. اما قداست امروزه این معبد، تنها به دلیل کاربرد آن در دوران ایران باستان نیست. بلکه این معبد، حتی بعد از ورود اسلام هم یکی از مکان های مقدس به شمار می رفت. در واقع اسم قدمگاه را بعد از اسلام روی این بنا گذاشتند.
چراکه می گفتند این بنا جای پای اولیای الهی و ائمه را داشته و به همین دلیل هم به نام قدمگاه شناخته شد. پس از پخش شدن این داستان درباره بنا، بسیاری از افراد برای زیارت به این معبد آمده و همین موضوع هم باعث شد تا قداست آن حفظ شود.
معماری معبد قدمگاه آذرشهر
مانند بسیاری از معابد باستانی دین زرتشت، این معبد هم غاری است که دهانه آن به سوی خورشید باز شده تا به افراد اجازه پرستش و عبادت را بدهد. بدیهی است که در دوران باستانی، مواد اولیه و مصالح پیشرفته ای وجود نداشته و غار تماماً با دست و ابزارهای ساده تراشیده است. در ابتدا دهانه غار بسیار کوچک است.
اما زمانی که وارد آن می شوید، با یک تالار بزرگ که تقریباً 15 متر قطر دارد مواجه خواهید شد. یکی از شگفتی های این معبد، سقف گنبدی شکل آن است که با روزنه ای در میان آن، داخل تالار را تا حدودی روشن کرده است. این روزنه تنها برای ورود نور استفاده نمی شد و در واقع خروجی دود آتشی که برای عبادت روشن می کردند هم بود. روی دیواره های سنگی معبد هم می توانید آثار دود مربوط به نیایش های هزاران سال قبل را مشاهده کنید.
روی برخی از دیوارها هم محلی برای هدیه ها کنده کاری شده بود. در کل فضای داخلی معبد، ساختاری شبیه به سایر معابد باستانی زرتشتیان در ایران دارد.
بازار
![]()
فضای بیرونی معبد
فضای بیرونی معبد، یک فضای سرسبز و طبیعی با چشم اندازی فوق العاده زیباست. این فضا برای عکاسی و آرامش گرفتن از طبیعت بکر، گزینه مناسبی است. یعنی شما زمانی که از غار بیرون می آیید، می توانید مستقیماً از طبیعت اطراف لذت ببرید. در پایین معبد هم یک گورستان تاریخی وجود داشته که قدمت برخی از سنگ قبرهای آن به دوران صفویه می رسد. احتمالاً دلیل دفن کردن افراد در این قبرستان در دوره های مختلف هم قداست آن است. البته این قبرستان مربوط به دوره بعد از اسلام بوده و بیشتر مسلمانان منطقه در دوره های مختلف در آنجا دفن می شدند.
نحوه دسترسی به معبد قدمگاه آذرشهر
در ابتدا، با توجه به مبدأ حرکت خود، باید به سمت آذرشهر حرکت کنید. پس از رسیدن به آذرشهر، می توانید به سمت روستای بادامیار راهی شوید. پس از طی کردن حدود 10 الی 15 کیلومتر، به این روستا خواهید رسید. دقت داشته باشید که امکان همراه داشتن خودرو در نزدیکی قدمگاه امکان پذیر نیست و باید حدود 20 الی 30 دقیقه پیاده روی داشته باشید. مسیر سفر هموار است و با چالش زیادی برای طی کردن آن مواجه نخواهید شد. پس از این پیاده روی که بهتر است با حضور فردی محلی و آشنا به اطراف انجام شود، به دامنه کوه و معبد قدمگاه خواهید رسید.
بهترین زمان سفر به معبد قدمگاه
اگر می خواهید در شرایط آب وهوایی ایده آل به این معبد رفته و از مناظر اطراف هم لذت ببرید، بهترین فصل برای شما بهار و پاییز است. در بهار سراسر منطقه سرسبز و پر از گل و شکوفه شده و مناظر زیبایی را برای عکاسی پدید می آورد. در تابستان هم می توانید از غار دیدن کرده و کمی از طبیعت آن لذت ببرید. اما سفر به این منطقه در زمستان توصیه نمی شود. چراکه هوا بسیار سرد شده و به دلیل بارش برف سنگین، مسیر سفر، به ویژه برای پیاده روی، ناهموار خواهد شد.