ایران پرسمان - فارس / تخاب رومن گافمن، مشاور نظامی نتانیاهو، بهعنوان رئیس جدید موساد موجی از انتقادها و نگرانیهای امنیتی میان مقامات اسرائیلی ایجاد کرده است؛ انتقادهایی که پس از انتشار اسناد دانشگاهی او درباره پیشنهاد «فروش سلاح هستهای به کشورهای منطقه» شدت گرفته و پرسشهایی را درباره دیدگاههای استراتژیک و نقشآفرینی سیاسی او برانگیخته است.
ّبا گذشت تنها چند روز از اعلام رسمی انتخاب «رومن گافمن» بهعنوان رئیس آتی موساد، واکنشها در رسانهها و محافل امنیتی اسرائیل همچنان ادامه دارد. «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر اسرائیل، در توجیه این انتخاب، گافمن را فردی «خلاق، مبتکر، دارای توان فریب دشمن و مسلط به شناخت تهدیدات منطقهای» معرفی کرده و سوابق نظامی او را برجسته دانسته است. طبق بیانیه دفتر نخستوزیری، گافمن سابقه فرماندهی در تیپ هفتم زرهی، هدایت لشکر «البَشّان» و مدیریت «هیأت اعمال حکومت در مناطق» (کرانه باختری و غزه اشغالی) را در کارنامه دارد. با این حال، آنچه این انتصاب را به یکی از بحثبرانگیزترین تحولات امنیتی سالهای اخیر تبدیل کرده، افشای اسناد دانشگاهی مربوط به دوران تحصیل گافمن در دانشکده امنیت داخلی اسرائیل است؛ نهادی که عالیترین دورههای تربیت فرماندهان نظامی و مدیران ارشد را در بر میگیرد.طبق گزارش تفصیلی سایت تحقیقاتی «شومریم»، گافمن در سال 2019، زمانی که برای اخذ مدرک کارشناسیارشد علوم سیاسی در دانشگاه حیفا تحصیل میکرد، مقالهای با عنوان «روز قیامتی که گذشت» ارائه داده؛ مقالهای که امروزه محتوای آن در اراضی اشغالی بهعنوان «طرحی شوکآور و ناهمسو با سیاستهای ریشهای امنیتی» توصیف میشود.در این مقاله، گافمن یک سناریوی آیندهنگر برای سال 2025 ترسیم کرده است؛ سناریویی که در آن ایران پس از «جهشی بزرگ» به آستانه دستیابی به سلاح هستهای میرسد و اسرائیل برای مقابله، به جای تلاش برای جلوگیری از گسترش توان هستهای در منطقه، وارد مرحلهای از «تسلیح کنترلشده» میشود.
بر اساس ایده او، رژیم صهیونیستی میتواند با فروش محدود سلاح هستهای به سه کشور منطقه یعنی مصر، عربستان و ترکیه، موازنهای چندقطبی ایجاد کند که مانع برتری مطلق ایران و آغاز رقابت افسارگسیخته هستهای شود. در این سناریو، تهدید اسرائیل به گسترش سلاح هستهای، قدرتهای جهانی – ایالات متحده، روسیه و چین – را به مداخله وادار میکند. هر یک از این بازیگران بزرگ نیز یکی از دولتهای منطقه را تحت حمایت هستهای خود قرار میدهند و نتیجه نهایی، شکلی تازه از بازدارندگی منطقهای است که مانع از سلطه مطلق ایران خواهد شد. هرچند این ایده در محیط آموزشی و بهعنوان تمرین نظری مطرح شده، اما انتشار آن اکنون در فضای سیاسی رژیم صهیونیستی موجی از پرسشها را درباره ذهنیت امنیتی رومن گافمن ایجاد کرده است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند چنین دیدگاهی فاصلهای عمیق با خطوط قرمز سنتی رژیم صهیونیستی در مسئله هستهای دارد؛ رژیمی که همواره سیاست «ابهام هستهای» و منع کامل اشاعه سلاح اتمی را بهعنوان ستون راهبردی خود حفظ کرده است.
افزون بر این، مقاله دیگری که گافمن بههمراه یکی از همکلاسیها نوشته است، جنبهای دیگر از تفکر او را آشکار میکند. این مقاله درباره رابطه میان فرمانده نظامی و سطح سیاسی است. نویسندگان استدلال میکنند که مسئولیت فرماندهان ارشد تنها اجرای دستورات سیاسی نیست، بلکه آنان باید در «ساخت سیاست»، «تأثیرگذاری بر تصمیمگیری» و حتی «مانورهای تاکتیکی و میدانی برای تغییر جهت تحولات» نقش فعالی ایفا کنند. آنها مدلی برای گسترش فضای تأثیرگذاری فرمانده نظامی ارائه کردهاند که شامل سه ابزار اصلی است: گفتوگوی مستقیم، توسعه شبکه روابط و اقدام عملی در میدان.این نگاه از آن جهت بحثبرانگیز است که در سنت سیاسی ـ امنیتی رژیم صهیونیستی، مرز میان سیاستمداران و فرماندهان ارشد نظامی بسیار حساس و تعیینکننده محسوب میشود و هرگونه تلاش برای افزایش نفوذ بخش نظامی در تصمیمسازی سیاسی، میتواند تعادل ظریف میان این دو حوزه را بر هم بزند.انتشار این اسناد در حالی صورت میگیرد که موجی از انتقادها از داخل بدنه موساد و از سوی تحلیلگران باسابقه به انتخاب رومن گافمن وارد شده است. برخی از مقامات پیشین موساد هشدار دادهاند که این انتصاب ممکن است سیاسیسازی بیسابقه این نهاد اطلاعاتی را در پی داشته باشد و موساد را تهدید کند. منتقدان همچنین میگویند گافمن فاقد تجربه اطلاعاتی عمیق، تخصص عملیاتی و توان مدیریت سازمانهای پیچیده است؛ مهارتهایی که برای اداره موساد ضروری و حیاتیاند. برخی منابع حتی احتمال دادهاند که این انتخاب به بیاعتمادی داخلی و موج استعفای نیروهای باسابقه منجر شود.
بازار ![]()