ایران پرسمان - روزیاتو / هوتِگ که به آن هوتَک هم گفته می شود در واقع گودال هایی هستند که یا به صورت طبیعی یا به شکل مصنوعی با استفاده از ابزار در دل زمین به وجود می آید. هدف از ساخت این گودال ها هدایت و جمع کردن آب حاصل از بارندگی برای آشامیدن و سایر نیازهای اهالی چابهار است. آب ذخیره شده در این هوتک ها علاوه بر کشاورزی و تامین آب آشامیدنی احشام، برای آشامیدن و سایر مصارف، خود اهالی این مناطق نیز استفاده می شود.

بیشتر این هوتک ها در «دشتیاری» و «پلان»، بخش هایی از شهرستان چابهار در استان سیستان و بلوچستان هستند. به خاطر کمبود آب و بارندگی در این مناطق، استفاده از این هوتک ها به منظور ذخیره آب، بخش حیاتی و کارآمدی در زندگی اهالی آن است. عمق این هوتک ها متفاوت است و در کناره ی آن دیواره های خاکی ساخته می شود. این چاله های بزرگ، بیشتر توسط بومیان همین مناطق ساخته شده اند. گفته می شود سابقه استفاده از این سیستم تامین آب و آبرسانی بیش از هزار سال است و سنتی است که ساکنین این مناطق سینه به سینه آن را حفظ کرده اند و به نظر کارآمد هم بوده است.

در هنگام بارندگی با استفاده از مسیل هایی، آب، به سمت این هوتک ها جاری شده و ذخیره می شود. اما این چاله های حیات بخش در این مناطق که برای ادامه زندگی اهالی آن ضروری به نظر می رسند، می تواند به چاه مرگی تبدیل شوند که جان اهالی را بگیرد. به خصوص کودکان، بیشترین قربانیان این هوتک ها هستند. به همان نسبت که پر آب شدن این چاله های بزرگ می تواند باعث خوشحالی اهالی آن شوند، اما به همان میزان خطرناک تر هم می شوند. در سال های اخیر و حتی در هفته های اخیر، خبرهای بسیاری درباره غرق شدن کودکان خردسال و یا دانش آموزان کم سن و سال گزارش شده که باعث تاسف بسیار است.

می توان تصور کرد که این هوتک ها از جاذبه های بازی و تفریح کودکان این مناطق باشد. حتی با پر آب شدن این چاله ها و ماندگاری منابع آبی، کاشت و پرورش درخت که در حاشیه این هوتک ها امکان پذیر می شود، برای تمامی مردم جاذبه ایجاد می کند. اما مرگ آفرین بودن این چاله های بزرگ کام اهالی این مناطق را تلخ می کند.

از آنجا که وجود این هوتک ها با زندگی مردم این مناطق اجین شده است، باید راهکارهایی برای پیشگیری حوادث این چنینی اتخاذ کرد. شاید استفاده از حصار و تغییر نحوه دسترسی به آب داخل این منابع را بتوان اقدامات اولیه ای برای پیشگیری از این فجایع دانست. البته آموزش به کودکان هم می تواند بخش دیگری از این دست اقدامات باشد.