ایران پرسمان

آخرين مطالب

باباچاهی در تاریخ خواهد ماند خردنامه

باباچاهی در تاریخ خواهد ماند
  بزرگنمايي:

ایران پرسمان - ایسنا / علی قنبری در نشست «دیدار با علی باباچاهی» گفت: علی باباچاهی در زمره شاعران آوانگارد و تجربه‌گرا بوده است و تاریخ نشان داده، تاریخ ادبیات یعنی تاریخ آوانگاردیسم، پس شاملو، رویایی، فروغ، براهنی و باباچاهی در تاریخ ادبیات خواهند ماند.
شانزدهمین برنامه از سری برنامه‌های ادبی هنری «کافه کلمات» که به دیدار با علی باباچاهی در آستانه هشتاد سالگی او اختصاص داشت، توسط انجمن دوستی ایران و کوبا و مرکز نشر شعر با سخنرانی هرمز علی‌پور - شاعر- و علی قنبری - شاعر، مترجم و فیلم‌ساز برگزار شد و علی‌ باباچاهی در این مراسم درباره شعر اعتراضی سخن گفت.
متن سخنان او به این شرح است: «فکر می‌کنم شعر اعتراضی، "فعل اعتراضی" عنوان مناسبی باشد برای بحثی که هم ‌اکنون با شما دوستان در میان می‌گذارم. اما در بدو امر باید تعریفی از شعر ارائه کنم:
شعر صفحه‌ کاغذی سفید است که دیوانه‌ای آن را خط‌خطی می‌کند و دیوانه‌ای دیگر آن را می‌خواند.
دیدم این تعریفی جامع و مانع از شعر نیست. سراغ کتاب «این هنر شعر» بورخس را گرفتم، دیدم بورخس سطری از یک شعر انگلیسی را نقل کرده است: «دوستت دارم تا ابد و یک روز» و به جمله دیگری هم توجه خاصی داشت: هزار + یک شب! که این جمله (و البته جمله قبلی) زمانی دراز و طولانی را برای بورخس تداعی می‌کرد.
اما در نهایت این هنرمند بزرگ، تجلی شعر را به جای آن نشانده است.
راستش وقتی می‌خواهم تعریفی از هنر شعر ارائه کنم، ناگهان کلمه‌ی شعار به ذهنم خطور می‌کند. وقتی عامه‌ی مردم دچار فقر و تنگدستی و سرکوب می‌شوند، اعتراضاتشان را به صورت «شعار» سر می‌دهند که حافظه تاریخی ما سرشار از این‌گونه شعارهاست، برخی از شاعران معاصر نیز به قصد اعتراض و دادخواهی شعرهایی شعارمحور می‌نویسند که پاره‌ای از این شعرها تا دیر زمانی بر سر زبان‌هاست که این کار در خور تحسین است، اگر چه به عنوان هنر شعر، پذیرفته نمی‌شود.
اما دهه هفتاد بعضی دیگر از شاعران برای حفظ سرزندگی شعر خود، به عنصر اعتراض روی خوش نشان می‌دهند و آن را در لایه‌های درونی شعر ذخیره می‌کنند، در عین حال از تعهدگرایی رایج فاصله می‌گیرند و بر وجه زیبایی‌شناسی شعرشان تأکید دارند. البته شعر زبان یا شعر تجربه‌گرا مقوله دیگری است اما اعتراض در عرصه‌های هنری و البته سیاسی- اجتماعی انواعی دارد:
مثلا ادوارد سعید معتقد است که وقتی فردی دست به قلم می‌برد، موظف است که در برابر صاحبان قدرت ساکت نماند!
از سویی دیگر او (ادوارد سعید) شدیدا روشنفکران پسامدرن (غیرمتعهد؟) را مورد تاخت و تاز قرار می‌دهند و فیلسوفانی همچون لیوتار را متهم می‌کند که به مقوله‌ی مهمی همچون حقیقت بی‌توجه است.
میشل فوکو که همواره بحث قدرت را پیش می‌کشد می‌گوید: «من چیزی به اسم روشنفکر (متعهد؟) نمی‌شناسم، بلکه افرادی را می‌بینم که به طبابت، تدریس، معماری و نقاشی و... مشغول‌اند. (که این مقوله قابل تحلیل است)
فوکو اما در کتاب «مراقبت و تنبیه، تولد زندان» به طرح و بسط شکنجه‌هایی می‌پردازد که سلاطین عهد قدیم و جدید بر جسم و جان مردم روا می‌دارند!
اکنون که بحث اعتراض در عرصه‌های شعر و هنر در میان است لازم می‌دانم از شاعرانی در سطح جهان نام ببرم که افزون بر اعتراض به ستمگران گفتمان‌های مسلط ادبی- هنری را نیز به چالش کشیده‌اند؛ شاعرانی همچون ریتسوس، آدونیس، ناظم حکمت، نرودا، پل سلان و بسیاری دیگر.
سوررئالیست‌ها نیز با تأکید بر شعر غنایی، بیهودگی و بطالت را به شدت نکوهش می‌کنند.
جالب اینجاست که بودلر که به شاعر شعر ناب و شورشی معروف است، عنصر اعتراض را در ذهن و زبان مورد توجه قرار می‌دهد.
او می‌نویسد: هنر ناب، ورد افسون‌کننده‌ای دارد که همزمان دارای ذهنیت و عینت است.
در شعر مدرن ما نیز در جریان‌هایی از این نوع شعر وجود دارند.
شاید ذکر این نکات در مورد بودلر شاعری که در نیمه قرن نوزدهم می‌زیست لازم باشد
«نخستین بردگی»
او ارتعاش جدیدی در شعر فرانسه به وجود آورد.
ارتباط‌اش را با خوانندگانش قطع کرد و ذوق مبتذل و همه‌ فهم متوسط آنان را به چالش کشید.
گفته‌اند که بوف کور هدایت تحت تأثیر شعرهای بودلر است.
روح نفرین شده‌ی شهری پاریس را به زودی دریافت. نویسندگانی همچون مارسل پروست تحت تأثیر او بوده‌اند.
شور و شر و ارتعاش برانگیزی بودلر در شعر مرا به یاد نقاشان نوآور و مردودی (ردشدگان) آورد.»
در بخش دیگری از مراسم، هرمز علی‌پور در سخنانی اظهار کرد: درباره جناب باباچاهی اهل فن و خبره، بسیار گفته و خواهند گفت. من تنها به دوسه معیاری که برای خودم موجب نوعی تقسیم‌بندی است بسنده می‌کنم. آنچه در شاعران حرفه‌ای مشاهده می‌شود و موثر است چون استمرار و عدم وقفه و مرخصی و بعد مسئله جنون و شور، این‌ها که شعر باباچاهی را نسبت به همسالانش متمایز کرده است.
او افزود: باباچاهی، شاعری‌اش را با شعرهای زمزمه‌پذیر برای هم‌نسل‌های من آغاز کرد و تا بعد از انقلاب که در طول سه‌چهار دهه طرحی دیگر انداخت و ان‌شاءالله که برقرار و پایدار باشد. حضور من به قصد حرمت به رنج شاعری او در تمام عمر و نیز تاثیرش بر شاعران جوان‌تری است که به شیوه و طرزش علاقه‌مند هستند. زنده باشد و همچنان بنویسد که بی‌کلمه ناخوش‌حال می‌شود.

ایران پرسمان


علی قنبری نیز در این مراسم اظهار کرد: علی باباچاهی در زمره شاعران آوانگارد و تجربه‌گرا بوده است و تاریخ نشان داده که تاریخ ادبیات یعنی تاریخ آوانگاردیسم. پس شاملو، رویایی، فروغ، براهنی و باباچاهی در تاریخ ادبیات خواهند ماند. نقطه عطف شعر باباچاهی کتاب «نم‌نم بارانم» بوده است، او با این کتاب نظیر عملکرد ویلیام کارلوس ویلیامز در شعر آمریکا رفتار کرده و بوطیقای نویی را عرضه کرده است.
او افزود: باباچاهی با این کتاب، شعرش را در مسیر شعر زبان قرار داد و از آن پس با رویکردی تجربه‌گرایانه برای شعر فارسی مساله‌سازی کرده است. او هیچ ابایی ندارد که بگوید شعرش پیش از این شعری برزبانی بوده و نه درزبانی. شعر باباچاهی یک شعر خواننده‌محور است و جهان متن را به خواننده واگذار می‌کند. او با تکثیر دال‌ها یک شعر دموکراتیک را عرضه کرده که خواننده را وادار می‌کند به‌جای این‌که معنا را در بیرون شعر و در توافق جمعی دنبال کند، از آن خودسازی کند و معنا را نزد خود جست‌وجو کند.
قنبری سپس بیان کرد: شعر باباچاهی وجهی شقه‌ شقه و فراگمنتال دارد یعنی همان چیزی که در غزل فارسی مسبوق به سابقه است. در شعر باباچاهی کلاسه‌بندی مطلق زبان ادبی وجود ندارد، بلکه هر زمینه نوشتاری می‌تواند نقطه عزیمت کار قرار بگیرد. او زبانی اسکیزوفرن دارد و عدم قطعیت به عنوان مهمترین مولفه شعر پست‌مدرن در شعر او خودنمایی می‌کند.
در این مراسم، فیلم مستند پنجاه و هفت دقیقه‌ای «من نه منم؛ پرتره‌ای از علی باباچاهی» ساخته علی قنبری نیز به نمایش درآمد. همچنین تابلویی از علی باباچاهی با تکنیک مداد کنته توسط خانم نسیم مدنی به او اهدا شد.
هادی خوانساری شاعر و رییس انجمن دوستی ایران و کوبا مدیریت و اجرای این برنامه را به عهده داشت و شاعرانی از جمله محمد آشور، سیروس موگویی، قباد حیدر، محمد منصور فلاه، اکبر قناعت‌زاده و جلال خسروی و سارا زارعی شعر خوانی کردند. همچنین چهره‌هایی چون رضا عامری در این نشست حضور داشتند.
سوء تفاهمی در انتهای برنامه بین هرمز علی پور و علی باباچاهی به وجود آمد که پس از لحظاتی، با در آغوش کشیدن پایان یافت.

لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/378305/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

پیانو هم قیمت یک آپارتمان شد

سیگنال مثبت به بورس تهران

علت گرانی شدید قیمت پیاز

کندوی پول ساز | چطور محصولی مثل عسل را صادر کنیم؟

380 نفر در کمیسیون‌ پزشکی و تعیین درصد جانبازی شرکت کردند

حمایت جالب فعالین رسانه‌ای دنیا از اعتراضات ضد صهیونیستی دانشجویان آمریکا

نماهنگ «فلسطین تنها نیست» با نوای مهدی سلحشور

اگر کسی به یاد گناهان گذشته اش افتاد بداند ذات اقدس الهی به یادش انداخته

تقویم تاریخ/ بیانیه سازمان ملل علیه سلاح‏های شیمیایی عراق بر ضد ایران

تفال/ سالها دل طلب جام جم از ما می‌کرد

دریاچه ای زیبا در نیوزلند

اسب آبی نر پس از هفت سال ماده از آب درآمد!

حکمت/ گناهِ ثروتمندی

محافظت دانشجویان هاروارد از دانشجویان مسلمان هنگام خواندن نماز

آیا جن‌ها هم زاد و ولد دارند؟

سگ رباتیک با قابلیت شعله‌افکنی تا فاصله 10 متری

تصاویری از لحظه فرود آپولو 11 بر سطح ماه در سال 1969

دانشمندان تنها در 150 دقیقه الماس ساختند

میدان مغناطیسی زمین 3.7 میلیارد ساله است

بخشی از کتاب/ چون که او گل من است

شاعرانه/ چیزی کم از بهشت ندارد هوای تو

بعضی از رنج ها‌‌‌‌‌‌‌ را نمیشه حل کرد!

داستانک/ انسان های بازنده

توئیت مهدی فضائلی درباره سردار بلندپایه سپاه

تصاویر جدید از سردار قاآنی با پوشش غیرنظامی

پیام رئیسی در پی درگذشت عروس امام خمینی

اظهارات وزیر کشور درخصوص دور دوم انتخابات مجلس

فرمانده سپاه با خانواده شهید حاجی‌رحیمی دیدار و گفت‌وگو کرد

رئوفیان: هر کس رئیس مجلس شود شورای وحدت با او همکاری می‌کند

معاون اجرایی ارتش: هر تهدیدی علیه ایران را در نطفه خفه خواهیم کرد

مصباحی مقدم: دشمنان شکست خورده در حال تدارک استراتژی جدید برای ضربه زدن به نظام هستند

موضع دولت درخصوص انتخاب رئیس مجلس دوازدهم

ادعای آمریکا: ساخت اسکله کمک‌رسانی به غزه آغاز شد

ارتش یمن بار دیگر «ایلات» را هدف گرفت

بازداشت 100 دانشجو در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی

عربستان میزبان مذاکرات چندجانبه درباره آینده غزه

قرارداد 6میلیارد دلاری تسلیحات و تجهیزات آمریکا برای اوکراین

اعتراضات ضد اسرائیلی در سراسر آمریکا ادامه دارد

پیشنهاد رژیم صهیونیستی برای انصراف از حمله به رفح در ازای توافق با حماس

افشای جزئیات تماس اخیر ترامپ و بن سلمان

روسیه دارایی‌های بزرگترین بانک آمریکایی را مسدود کرد

بمباران دوباره امدادگران غزه با شهادت 8نفر

دیگر خط لوله صلح بی‌معناست

بودجه شفاف و مجلس رأس امور

پالس‌های چراغ خاموش آمریکا

خطر از بین رفتن بینایی یک بازداشتی

سرنوشت دلارهای نفتی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس

تعطیلی پنج‌شنبه یا شنبه؛ در این یک فقره حق با بهروز افخمی بود!

فرمانده‌ای که روح نبرد را در کرانه‌ باختری دمید

آقای ذوالنوری ممنون