بزرگنمايي:

ایران پرسمان - ایسنا / اگرچه وجود زباله‌های به جا مانده از ماموریت‌های فضایی روی مریخ و ماه در حال حاضر به یک معضل تبدیل شده است اما برخی از پژوهشگران باور دارند که این زباله‌ها در آینده به یک گنجینه تاریخی تبدیل خواهند شد.
به نقل از فوربس، ویدئوی موسوم به "هفت دقیقه وحشت" که در سال 2021 منتشر شد، مریخ‌نورد "استقامت"(Perseverance) ناسا را نشان داد که پس از یک سفر 314 میلیون مایلی به مریخ، با چتر نجات فرود آمد.
چیزی که ناسا به جهانیان نگفت، این بود که اگرچه مریخ‌نورد در حال فرود ایمن روی سیاره سرخ بود اما سپرهای حرارتی، چتر نجات، فنرهای فلزی، فوم، توری و سایر تجهیزات فضایی را که برای کاوش فرستاده شده بودند، در سراسر بستر رودخانه باستانی به جا گذاشت.
اکنون مریخ‌نورد استقامت و بالگرد "نبوغ"(Ingenuity)، به یافتن یادگارهای ماندگاری از ورود و فرود چشمگیر خود به مریخ ادامه می‌دهند. با وجود مریخ‌نورد "کنجکاوی"(Curiosity) ناسا که تکه‌هایی از زباله‌های خود را در کف "دهانه گیل"(Gale Crater) شناسایی می‌کند، استقامت نخستین مریخ‌نوردی نیست که این کار را انجام می‌دهد.
آیا انسان قرار است روی مریخ زباله بریزد؟ بله، ما این کار را انجام خواهیم داد و به گفته دانشمندان، انسان‌های آینده، نخستین گام‌های اکتشاف ما را گرامی خواهند داشت.
دکتر "بتانی المان"(Bethany Ehlmann)، استاد علوم سیاره‌ای "موسسه فناوری کالیفرنیا"(Caltech) و دانشمند مریخ‌نورد گفت: زمانی که تمدن‌های باستانی روی زمین را مطالعه می‌کنیم، انبوه زباله‌های آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم اما زباله‌های ما فقط انبوه زباله نیستند، بلکه مصنوعات حاصل از نخستین گام‌های ما در مریخ هستند.
به طور خلاصه، زباله‌های بین سیاره‌ای ما، گنجی برای باستان‌شناسان فضایی در آینده نزدیک خواهند بود. المان ادامه داد: روزی که در نهایت انسان‌ها روی مریخ فرود بیایند، مناطق فرود این مریخ‌نوردها به پارک‌های ملی تبدیل خواهند شد. همچنین، بخش‌هایی از سیستم‌های فرود و فومی که ممکن است هنگام فرود مریخ‌نورد جدا شده باشند، به نشانه‌های تاریخی تبدیل خواهند شد.
مریخ‌نورد "استقامت" در زمان مناسب، کار خود را متوقف خواهد کرد که احتمالا حدود یک دهه دیگر و به دلیل یک طوفان گرد و غبار خواهد بود. سرنوشت مشابهی برای بالگرد نبوغ و همچنین مریخ‌نورد "ژورانگ"(Zhurong) چین در انتظار است که اکنون در حال کاوش ناحیه "اتوپیا پلانیتیا"(Utopia Planitia) است. مریخ‌نوردهای "سوجورنر"(Sojourner)، "اسپیریت"(Spirit) و "فرصت" (Opportunity) ناسا سالها پیش کار خود را متوقف کردند.
به استثنای بخش‌هایی از ماموریت "بازآوری نمونه مریخ"(MSR) ناسا و "آژانس فضایی اروپا"(ESA)، هر چیزی که به مریخ فرستاده می‌شود، در آنجا از بین می‌رود. اگر فهرستی از اجرام مصنوعی موجود در مریخ را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که سیاره سرخ پوشیده از مکان‌های فرود باقیمانده است. برخی از آنها از مدار مشخصی مورد بررسی قرار گرفته‌اند اما برخی دیگر مانند چندین فرودگر شوروی از دهه 1970 که هیچ سیگنال رادیویی را برنمی‌گردانند، فقط تخمین زده شده‌اند. ماموریت "مریخ 2"(Mars 2) که در سال 1971 سقوط کرد، یک ربات به اندازه جاروبرقی را در بر داشت که توسط یک بند داخلی به آن متصل شده است.
یک نمایشگاه در موزه آینده مریخ
همان طور که در فیلم "The Martian" در سال 2015 نشان داده شد، بیشتر این سوابق باارزش در مورد کاوش مریخ، پوشیده از گرد و غبار است. در این فیلم، "مارک واتنی"(Mark Watney)، فضانورد سرگردان به مدت یک ماه در سراسر سیاره سرخ سفر کرد تا بقایای فرودگر "Pathfinder" ناسا را که از سال 1987 در آنجا مانده بود، بیرون بیاورد و از دوربین‌های آن برای برقراری ارتباط با زمین استفاده کند.
"آلیس گورمن"(Alice Gorman)، باستان‌شناس فضایی "دانشگاه فلیندرز"(Flinders University) گفت: همه ردپای آنها از بین خواهد رفت اما سخت‌افزار با گرد و غبار پوشیده و حفظ خواهد شد. من باور دارم که مردم به بسیاری از مریخ‌نوردها وابستگی عاطفی دارند. تصور کنید که بالگرد نبوغ بتواند از مریخ‌نورد کنجکاوی یا یکی از مریخ نوردهای قدیمی پوشیده از گرد و غبار عکس بگیرد. این یک عکس شگفت‌انگیز خواهد بود.
از آنجا که انسان‌ها هنوز روی مریخ فرود نیامده‌اند، تصور این که سیاره سرخ از پارک‌های ملی و بناهای تاریخی محافظت کند که نخستین گام‌های انسان در این سیاره را به رسمیت می‌شناسند، دشوار است. با وجود این، داشتن سازه‌های مشابه در ماه چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.
ماه نیز به همان اندازه در زباله پوشیده شده است. تخمین زده می‌شود که حدود 500 هزار پوند زباله از قوطی، کابل و دوربین گرفته تا چکش، انبر و کیسه‌های زباله در ماه وجود دارد. البته بیشتر آنها مربوط به ماموریت‌های "آپولو"(Apollo) هستند.
ناسا فهرست کاملی از مصنوعات به جا مانده در ماه تهیه کرده است و دلایل خوبی برای این کار دارد. در مقدمه فهرست آمده است: از آنجا که ماه برای برنامه‌های فضایی ملی و شرکت‌های خصوصی قابل دسترس‌تر می‌شود، مهم است که از مصنوعات ماه به دلیل ارزش تاریخی و علمی آنها محافظت کنیم.
از آنجا که هیچ جوی در ماه وجود ندارد، ردپای نخستین ماه‌نوردها و مهم‌تر از آن، ردپای نخستین انسان‌های ماه‌نورد در اواخر دهه 1960 و 1970، برای هزاران سال حفظ خواهد شد.
هنگامی که تعداد بیشتری از انسان‌ها به ماه بروند و در ماموریت‌های خصوصی، مکان‌های اولیه فرود آپولو به هدف شکارچیان سوغات تبدیل خواهند شد.
گورمن گفت: تجارت آثار باستانی در مورد آثار باستانی غارت‌شده رخ می‌دهد و همچنین، بازار بسیار بزرگی برای جمع‌آوری وسایل فضایی وجود دارد. می‌توان تصور کرد که کلکسیونرها برای قطعه‌ای از ماموریت "آپولو 11"، مبالغ هنگفتی را پرداخت کنند و این چیزی است که ما واقعا باید مراقب آن باشیم.
وی افزود: باید از نواحی فرود آپولو محافظت کنیم اما پیش از آن، مجددا از آنها بازدید کنیم تا وضعیت کنونی آنها را بدانیم و پس از آن ارزیابی کنیم که به مرور زمان چه تغییری می‌کنند. فقط در این صورت است که می‌توانیم دزدها را در عمل دستگیر کنیم.
گورمن که اکنون روی دستورالعمل‌های مدیریت میراث ماه کار می‌کند، ادامه داد: مدارگردهای آینده ماه باید این مکان‌ها را زیر نظر داشته باشند، وضعیت آنها را پیگیری کنند و شواهدی از غارت آنها توسط مردم را جمع‌آوری کنند. آنها از کلکسیونی‌ترین قطعات تاریخ خواهند بود و ما واقعا باید به طور جدی به این موضوع فکر کنیم.