ضربالاجل تهران به بغداد
تحلیل روز
بزرگنمايي:
ایران پرسمان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
شهاب شهسواری| نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از دوشنبه هفته گذشته بار دیگر حملات موشکی و پهپادی به مقرهای گروهکهای مسلح کرد در اقلیم کردستان عراق را از سر گرفته است. به گفته سفیر ایران در عراق، تهران ضربالاجلی برای بغداد تعیین کرده است تا به مجموعهای از مطالبات ایران برای خلع سلاح گروههای شبهنظامی ایرانی در اقلیم کردستان عراق عمل کند. حملات گسترده ایران به مقرهای گروهکهای شبهنظامی مستقر در اقلیم کردستان عراق از 2 مهرماه طی عملیات ربیع آغاز شد و همچنان ادامه دارد. اخیرا تهران هشدار داده است که گروههای مسلح به سمت مراکز جمعیتی نقل مکان کردهاند و از مردم عادی خواستهاند تا از محل استقرار این گروهها فاصله بگیرند تا در حملات بعدی ایران آسیب نبینند. سردار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز سهشنبه تاکید کرد که حملات تهران «تا رفع تهدید و خلع سلاح گروهکها» ادامه پیدا خواهد کرد. روز پنجشنبه نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد در نامهای به اعضای شورای امنیت تاکید کرد که تهران «گزینهای جز استفاده از حق ذاتی در جهت دفاع» ندارد. تهران تاکید میکند که تاکنون بارها از دولت عراق خواسته تا نسبت به خلع سلاح گروهکهای مسلح در شمال عراق اقدام کند اما «تا امروز هیچ اقدام موثری» در این مورد از سوی عراق انجام نشده است. محمدکاظم آلصادق، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق در هفته گذشته خبر داد که تهران یک ضربالاجل 10 روزه به عراق داده تا گروههای مسلح کرد در خاک این کشور خلع سلاح شوند.
بغداد در واکنش به خواست ایران روز چهارشنبه اعلام کرد که نیروهای عراقی را به جای نیروهای اقلیم کردستان عراق، برای کنترل نقطه صفر مرزی به مرزهای ترکیه و ایران با اقلیم کردستان عراق اعزام میکند. دولت عراق همچنین نسبت به آنچه «ایجاد رعب و وحشت و آسیب به اموال مردم» اعلام کرد اظهار نگرانی کرده است. با این حال تهران اقدام عراق برای کنترل مرزها را فقط یکی از خواستههای خود عنوان میکند و خواستار خلع سلاح کامل نیروهای مسلح کرد و انتقال نیروهای آنها به اردوگاههای پناهندگان، همچنین ایجاد ساز و کار استرداد مجرمان میان دو کشور است. در جلسه عصر چهارشنبه شورای امنیت ملی عراق به ریاست محمد شیاع السودانی، نخستوزیر این کشور فقط یکی از درخواستهای ایران مورد توجه قرار گرفته است و آن اعزام نیروهای دولت مرکزی عراق به مرزهای دو کشور است.
مطالبات ایران از عراق
ایران در نامهای که اخیرا به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال کرده و همچنین مصاحبههایی که اخیرا سفیر ایران در بغداد انجام داد، چند خواسته اصلی را از بغداد برای کنترل اوضاع مطرح کرده است. این خواستهها شامل خلع سلاح گروهکهای مسلح ایرانی، تعطیلی مقرها و اردوگاههای آموزشی، استرداد مجرمانی که اقدام به عملیات تروریستی کردهاند، انتقال اعضای گروهها به اردوگاههای پناهندگان و استقرار نیروهای دولت مرکزی عراق در مرزهای شمالی دو کشور میشوند. روز پنجشنبه نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نامهای به اعضای شورای امنیت اعلام کرد: «ایران ضمن تاکید بر مسوولیت دولت عراق برای کنترل موثر بر سرزمین و مرزهایش، مدارک معتبری را به مقامات این دولت و اقلیم کردستان درباره گروهکهای تروریست و جداییطلب در داخل خاک عراق، ارائه داده است.» پیش از این محمدکاظم آلصادق، سفیر ایران در بغداد در مصاحبهای با شبکه خبری العالم گفته بود که در مذاکرات با بغداد «بیش از 70 مدرک و سند به طرف عراقی دادیم مبنی بر اینکه مجموعههای تروریستی در شمال این کشور حضور دارند.» نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در نیویورک اعلام کرد: «پس از رایزنیهای متعدد جمهوری اسلامی ایران با مقامات دولت عراق و اقلیم شمال این کشور، برای ایران گزینهای جز استفاده از حق ذاتی در جهت دفاع از خود در چارچوب حقوق بینالملل با هدف حفاظت از امنیت ملی خود باقی نمانده و بر این اساس اخیرا عملیاتهایی را علیه گروهکهای تروریستی مستقر در منطقه اقلیم شمال عراق انجام داده است.» سفیر ایران در عراق گفته است که ایران ضربالاجلی 10 روزه به دولت عراق داده است تا برای خلع سلاح گروههای مسلح کرد در خاک عراق اقدام کند و آنها را به اردوگاههای پناهندگان منتقل کند. به گزارش ایسنا وی در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی العهد عراق تاکید کرد که در مذاکرات با طرف عراقی از دولت این کشور خواستیم تا برای اجرایی کردن موضوع خلع سلاح مخالفان جمهوری اسلامی ایران جدول زمانی تعیین کند. آلصادق خاطرنشان کرد که ایران خواستار خلع سلاح مخالفان و بازگرداندن آنها به اردوگاهها به عنوان پناهنده شد. سفیر کشورمان در بغداد اعلام کرد که دولت عراق با دو خواسته ما موافقت کرد و برای موضوع خلع سلاح مهلت خواست. ایران همچنین در نامهای که به اعضای شورای امنیت فرستاده، تاکید میکند: «در جریان چندین دور مذاکره و رایزنی دوجانبه با مقامات دولت عراق و منطقه اقلیم کردستان عراق از جمله دیدار اخیر مشاور امنیت ملی عراق از تهران در تاریخ سوم آبان 1401، ایران درخواست کرد، افرادی که جنایات تروریستی مرتکب شدهاند، مسترد شده و در دادگاههای ایران محاکمه شوند.»
واکنش عراق به مطالبات ایران
شورای امنیت ملی عراق عصر چهارشنبه، نشستی به ریاست «محمد شیاع السودانی» و رییس ستاد پیشمرگهای کرد تشکیل داد و در آن مقرر شد طرح استقرار نیروهای عراقی در مرزهای اقلیم کردستان با ایران و ترکیه به اجرا درآید. به گزارش ایرنا، یحیی رسول، سخنگوی فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در بیانیهای با اعلام این خبر تاکید کرد که در این نشست 4 تصمیم در پی حملات اخیر به اقلیم کردستان عراق گرفته شد:
1- وضع طرحی برای استقرار مجدد نیروهای عراقی به منظور در اختیار گرفتن خط صفر مرزی در طول مرزهای ایران و ترکیه.
2- تامین تمام نیازمندیهای پشتیبانی و لجستیک برای فرماندهی نیروهای مرزبانی و تقویت توان نیروی انسانی، اموال لازم، تجهیزات و... در راستای توانمندی این نیروها برای انجام ماموریت.
3- رزمایش نیروی انسانی واگذار شده به وزارت کشور برای تقویت پاسگاههای مرزی.
4-هماهنگی با دولت (محلی) اقلیم کردستان عراق و وزارت پیشمرگها برای انجام موارد 1 و 2 بالا با هدف وحدت بخشی به تلاش ملی برای حمایت مرزهای عراق.
آیا حملات به اقلیم با ناآرامیهای اخیر ایران مرتبط است؟
همزمانی حملات نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مقرهای گروهکهای مسلح کرد در اقلیم کردستان عراق، با ناآرامیهای اخیر و اعتراضات در کشور، این سوال را پیش آورده که آیا این حملات با اعتراضهای اخیر مرتبط است یا نه؟ نیروی زمینی سپاه پاسداران، در دومین بیانیه خود در مورد حملات به گروهکهای مسلح کرد که در تاریخ 6 مهرماه منتشر شد پاسخ این سوال را به وضوح داده بود. بر اساس این بیانیه انگیزه حملات اخیر علاوه بر «تعرض به مناطق مرزی» و «حمله … [به] پایگاهها و پاسگاههای مرزی»، «پشتیبانی از آشوبهای اخیر» هم عنوان شده است. هفته گذشته، سردار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مصاحبهای تاکید کرد: «امروز مقرها و محلهای متعلق به گروهک تجزیهطلب پاک (حزب آزادی کردستان) که در حمایت و پشتیبانی از اغتشاشات و ناآرامیهای اخیر شمال غرب کشور نقش داشته است، با موشکهای دقیق و نقطهزن مورد هدف قرار گرفتند و منهدم شدند.» همچنین در نامه نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد به اعضای شورای امنیت آمده است: «این گروهکها اخیرا فعالیتهای خود را تشدید کرده و از طرق غیرقانونی اقدام به انتقال مقادیر زیادی سلاح به داخل خاک ایران برای مسلح کردن گروهکهای وابسته به خود که قصد عملیات تروریستی دارند، کردهاند که در نتیجه ما شاهد افزایش تلفات انسانی، وحشیگری و تخریب اموال عمومی و خصوصی هستیم.»
فرمانده نیروی زمین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مصاحبهای که روز 23 آبان انجام داد، گفت: «پس از عملیات ربیع [عملیاتی که از 6 مهرماه آغاز شد] شاهد بودیم در بسیاری از اتفاقاتی که در شمال غربی کشورمان رخ میدهد، اینها یا با هدایت و یا اعزام تیمهایی که برای هدایت اغتشاشگران جهت تخریب اموال عمومی میفرستند یا برخی اقدامات تروریستی که منجر شده به برخی ترورهایی که در داخل استانهای آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه رخ داده عمدتا دستگیریهایی که داشتیم اکثریت آنها از گروههای ضدانقلاب و تجزیهطلبی هستند که در اقلیم شمال عراق هستند.»
کدام مناطق اقلیم کردستان عراق هدف حملات سپاه پاسداران قرار گرفتند؟
در طول دو ماه گذشته ایران با استفاده از موشکهای نقطهزن، پهپاد و توپخانه، مناطق مختلفی را در اقلیم کردستان هدف حمله قرار داده است. اردوگاه زرگویز در ناحیه تانجهرو، شهرستان سلیمانیه که میزبان نیروهای کومله است، کمپ جژنیکان در نزدیکی اربیل که گفته میشود به تازگی نیروهای پاک به آنجا نقل مکان کردهاند و کوی سنجق در استان اربیل، از پایگاههای قدیمی حدکا محسوب میشود، از جمله اهداف تازهترین حملات نیروهای سپاه بودند. در حملات پیشین هم مقرهایی در بانهگوره در استان سلیمانیه که میزبان کومله است، پردی در مسیر اربیل به کرکوک که پایگاه پاک است، بربیزین در ناحیه سیدکان اربیل، سقر و قوچی آجر، که مقرهای حدکا در آن مستقر است و دامنه کوه هلگورد در منطقه بالکایتی در نزدیکی شهر چومان که کومله در آن استقرار دارد، از دیگر مناطقی هستند که مورد حمله نیروی زمینی سپاه پاسداران قرار گرفتهاند.
آیا ایران مناطق غیرنظامی را هدف قرار میدهد؟
همزمان با حملات ایران به مقرهای گروهکهای مسلح در اقلیم کردستان عراق، رسانههای نزدیک به این گروهها و رسانههای کردی در اقلیم مانند رووداو و کردستان24 از هدف قرار گرفتن مراکز غیرنظامی در این عملیات خبر دادند. ایران حمله به مراکز غیرنظامی را در این حملات تکذیب کرده است و تاکید میکند که فقط مقرهای نظامی را هدف حمله قرار داده است. گروههای شبهنظامی کرد در برخی مقرهای خود نیروهایشان را در کنار خانوادهها سکنی دادهاند. با این حال، فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران هشدار داده است که با انهدام مقرهای نظامی آنها، گروهها در حال مهاجرت به سمت مناطق غیرنظامی هستند. سردار پاکپور در مصاحبهای که دو هفته پیش انجام داد با اشاره به عملیات ربیع که از ابتدای مهرماه آغاز شد، گفت: «مقرهایی که در آن عملیات آسیب دیدند و منهدم شدند را تخلیه کرده و با رفتن به میان جمعیت در میان آنها مستقر شدهاند. این موضوعی است که برای امنیت مردم شمال عراق بسیار مهم است.» به گفته سردار پاکپور، گروههای مسلح به مناطق غیرنظامی مانند بکر جو در منطقه سلیمانیه، توپوز آباد، شهر کوی سنجق و آزادی و امیریه در اطراف آن، جابهجا شدهاند. سپاه پاسداران در بیانیههای اخیر خود از شهروندان غیرنظامی خواسته است تا از مقرهای این گروهها فاصله بگیرند. پاکپور با بیان اینکه هدف از حضور تروریستها در میان جمعیت استفاده از مردم عادی به عنوان سپر دفاعی برای خودشان است، تصریح کرد: «ما قطعا ملاحظاتی داریم تا مردم بیگناه و خانوادهها مورد اصابت قرار نگیرند. هم اکنون نیز به همه این عزیزان اعلام میکنیم که ما نمیدانیم مناطقی که این افراد حضور دارند خانوادهای مستقر هست یا خیر؟ ما بالاخره برای امنیت خودمان اینها را هدف قرار میدهیم.» سردار پاکپور ضمن برشماری سایر نقاط استقرار تروریستها گفت: زرگوییز، گرد چال، جژنهکال و پاکشهر جزو مناطقی است که هم روستا هستند و هم جزو مناطق شهری و شهرکی. تروریستها در کنار این روستاها و شهرکها مستقر هستند و ما حتما در عملیاتهای بعدی آنها را مورد هدف قرار میدهیم. ما از مردم این روستاها و شهرها میخواهیم و تقاضا داریم که یا تروریستها را طرد کنند و یا اطراف مقرهای آنها حضور نداشته باشند تا دچار آسیب نشوند. این نکتهای است که هم باید مردم منطقه هم دولت اقلیم شمال عراق و هم دولت مرکزی عراق به آن توجه جدی داشته باشند.»
مطالبات ایران از دولت عراق برای پایان حملات
1- خلع سلاح گروهکهای مسلح ایرانی
2- تعطیلی مقرها و اردوگاههای آموزشی
3- استرداد مجرمانی که اقدام به عملیات تروریستی کردهاند
4- انتقال اعضای گروهها به اردوگاههای پناهندگان
5- استقرار نیروهای دولت مرکزی عراق در مرزهای شمالی دو کشور
لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/394609/