چاپ

ایران پرسمان - خراسان / « گزینه ای روی میز نیست اما... » عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم مصطفی منتظر است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
بازگشت آمریکا به برجام، یکی از وعده‌های انتخاباتی بایدن بوده است. وعده‌ای که از روزهای اول دولت وی، در اظهارات مقامات این کشور تکرار شده اما در عمل، رنگ دیگری از واقعیت داشته است. شش دور مذاکرات وین و خواست ایران برای تضمین گرفتن از آمریکا مبنی بر خارج نشدن مجدد این کشور از توافق، با پاسخ منفی واشنگتن مواجه شد. بر اساس آن چه به تازگی مشخص شده است آمریکایی‌ها حتی حاضر به دادن تضمین برای باقی ماندن بایدن در توافق تا زمان برسرکار بودن وی هم نبوده‌اند. از طرف دیگر احتمال سوءاستفاده آمریکا از مکانیزم ماشه و برگرداندن تحریم‌های سازمان ملل پس از ورود به توافق بسیار جدی است؛ موضوعی که آمریکایی ها درباره آن نیز حاضر به دادن تضمین نیستند. این عوامل باعث شده تا شش دور مذاکره وین به نتیجه نرسد. پس از انتخابات در ایران و تغییر دولت و تیم سیاست خارجی، این موضوع که مدت زمانی برای برسرکار آمدن تیم جدید لازم است، باعث شد تا مذاکرات متوقف شود. این توقف و همچنین روند روبه‌رشد صنعت هسته‌ای در ایران، باعث شده است تا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به سمت فشار و تهدید قدم بردارند. عبارت پلن‌بی یا راه جایگزین و همچنین گزینه‌های دیگر روی میز با تشویق اسرائیل به ادبیات غربی‌ها اضافه و مسئله عدم انتفاع از بازگشت به برجام برای آمریکا مطرح شد.
حتی نخست وزیر اسرائیل برای سوق دادن آمریکا به سمت اجرایی کردن این راه دوم و منصرف شدن از مسیر اول به واشنگتن رفت که البته حداقل در ظاهر با مخالفت بایدن مواجه شد. نکته اساسی در وضعیت کنونی این است که آمریکا گزینه جایگزین واقعی ندارد. از طرفی ترامپ هرچه را می‌شده تحریم کرده و دیگر جایی برای تحریم و فشار اقتصادی باقی نمانده و ایران در حال بازیابی اقتصادی و آغاز مسیر مجدد رشد اقتصادی است. از طرف دیگر گزینه نظامی برای آمریکا امکان پذیر نیست؛ آمریکا در سه سال اخیر بخش اعظمی از نیروهای خود را از غرب آسیا خارج کرده است. آنان پایگاه خود در شرق ایران را از دست داده‌اند و پایگاه خود در قطر را تخلیه کرده اند و به زودی باید نیروهای رزمی خود را از عراق خارج کنند؛ این یعنی آن ها نیروی رزمی چندانی در خاورمیانه ندارند. از همه این ها مهم‌تر آن که آمریکا اصلا علاقه‌ای به درگیری و هزینه دادن در خاورمیانه ندارد. سیاست تمرکز بر چین باعث شده آمریکا تا جای ممکن خود را از مسائل این منطقه دور سازد لذا ادعای رفتن به سمت گزینه های دیگر که توسط تیم وزارت خارجه آمریکا مطرح می‌شود، بیشتر یک بازی روانی برای فشار برایران است تا یک گزینه واقعی.در این میان خبر تخصیص یک ونیم میلیارد دلار برای تمرین حمله به ایران توسط اسرائیل نیز نوعی تقسیم کار بین آمریکا و صهیونیست هاست تا فشارهای روانی بر ایران را افزایش دهد؛ چراکه پرواضح است اسرائیل در وضعیت کنونی منطقه و بدون پشتیبانی حضوری و رزمی آمریکا توان چنین جسارتی را ندارد. هم از جهت توان حداکثری ایران در پرتاب موشک و هم از جهت توانمندی بسیار بالای گروه های مقاومت در منطقه؛ لذا این بلوف‌ها را باید در همین چارچوب دید و نه بیشتر.تا این جای کار ایران با رفتار منطقی خود طلبکارِ خروج آمریکا از توافق است و تغییر دولت نیز برای آن منطقی بوده است. امکان تغییر شکل اساسی مذاکرات که در آینه تغییر مکان آن از وین به بروکسل نمایان شده است، حق دولت جدید است اما باید تاخیر در آغاز توضیح داده شود و همراهی دولت‌های همسو در توافق را با خود داشته باشد تا جای طلبکار و بدهکار را در فضای دیپلماسی بین‌المللی تغییر ندهد. مسیری که به نظر، آمریکا با آن موافق نیست.در این میان پیشبرد دیگر عناصر پشتیبان که در مذاکرات اثرگذار است، باید با قوت ادامه یابد. امری که سیاست اعلامی دولت کنونی است. تصحیح و اصلاح ساختارهای اقتصادی، همکاری منطقه‌ای و گسترش گفت و گو برای بازسازی سیاسی، همچنین کنترل شرایط اقتصادی و شرایط روانی در داخل ایران از مهم ترین موارد لازم در اثرگذاری مثبت بر مذاکرات آتی است. انتشار برخی اسناد از مشکلات کشور یا برون‌نمایی اختلافات و مسائل در برهه کنونی هم‌سنگ همان اشتباه معروفی است که رئیس جمهور سابق مرتکب شد و در نیویورک و قبل از آغاز مذاکرات هسته‌ای از خزانه خالی سخن گفت و دست کشور را در بده‌بستان خالی نشان داد. لذا هوشمندی در تمامی این عرصه ها لازم است.