چاپ

ایران پرسمان - شفقنا / کارشناس روابط بین الملل گفت: آمریکایی ها به ایران به عنوان یک اختاپوس نگاه می کنند و سیستم های امنیتی آمریکا بار ها گفته اند که ایران را به صورت این استعاره می بینند که نخست باید بازو های آن را قطع کرد و سپس باید سر آن را در اختیار گرفت و سیستم های امنیتی منطقه یعنی اسرائیل و عربستان و… ایران را به صورت یک اژدها متصور می شدند.
مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که سفر بایدن به منطقه چه اهدافی را دنبال می کند؟ اظهار داشت: سفر بایدن به منطقه سفر رییس جمهور دولت فدرال ایالات متحده آمریکا به منطقه ای تلقی می شود که دارای ترک استراتژیک در شکل دادن به نظم نوین جهانی در آینده است. از این جهت نمی توان این سفر را سفری معمولی مفروض کرد به این جهت که یکی از ابعاد قدرت در شکل دادن به نظم آینده جهانی آمریکا است و مساله کلاسیک و کهن ارتباط اعراب و اسرائیل و ائتلاف عربی عبری در منطقه شدت پیدا کرده است و مساله ایران به معمایی پیچیده در روابط شرق و غرب تبدیل شده است و به الطبع سفر بایدن به عنوان یک رییس جمهور لغزنده در کاخ سفید ولی رییس دولت فدرال آمریکا به این منطقه از اهمیت برخوردار می شود. وی در سال های گذشته که بر کاخ سفید استیلا پیدا کرده است از مکتب نئورئالیسم تدافعی در ارتباط با منطقه بهره برده است یعنی تلاش داشته است میان ابعاد قدرت در منطقه خاورمیانه نوعی توازن قدرت ایجاد کند و آمریکا را از حالت ظهور عملیاتی در منطقه به حضور امنیتی در منطقه بیشتر نزدیک کند از این جهت رهبری جریانات سیاسی را در منطقه از دست نداده است. اگرچه آن را روشن و هویدا به مانند زمانه ترامپ که رویکرد تهاجمی داشت به نمایش نمی گذارد، اما از طرفی دیگر مدیریت تحرک ها در منطقه را به اسرائیل و ایجاد زمینه های گسترش عمق استراتژیک نفوذ اتحاد میان اسرائیل و کشور های عربی را استمرار بخشیده است. این مهم ابتدا در زمان اوباما کلید خورد و اگر چه سابقه ای دیرینه و تاریخی دارد اما اهمیت دادن به آن در زمان اوباما با مفهوم ناتو عربی بیشتر هویدا شد و در زمان ترامپ با تلاش داماد وی کوشنر و ایجاد ائتلاف ابراهیم اکنون شاهد عادی شدن روابط پایتخت های کشور های عربی و اسلامی با تل آویو و عدم مقاومت مردم این کشور ها در برابر آن هستیم به واسطه این وضعیت شکل دادن منسجم تر و پیوند بیشتر در جبهه موافقت با آمریکا که من از سال 1390 آن را بیان کرده ام، اکنون دیده می شود و این سفر تلاش دارد این جبهه را با در نظر داشتن هدف ایران برای ایجاد اتحاد بیشتر در منطقه بر ضد تهران شکل دهد.
وی افزود: به عبارت دیگر دکترین محدود سازی همکاری های بین المللی با ایران و محاصره منطقه ای تهران کامل شده و وارد عرصه برخورد با تهران در چهارچوب دکترین تبدیل چالش ایران به تهدید منطقه ای و امنیت نظام بین الملل برای اجرایی کردن دکترین هزار ضربه چاقو در قالب تئوری برخورد با سر اختاپوس است چرا که سال ها پیش این نکته را مورد توجه قرار داده ام که آمریکایی ها به ایران به عنوان یک اختاپوس نگاه می کنند و سیستم های امنیتی آمریکا بار ها گفته اند که ایران را به صورت این استعاره می بینند که نخست باید بازو های آن را قطع کرد و سپس باید سر آن را در اختیار گرفت و سیستم های امنیتی منطقه یعنی اسرائیل و عربستان و… ایران را به صورت یک اژدها متصور می شدند که باید از همان آغاز به سر آن حمله برد اکنون نوعی وحدت عملیاتی میان واشنگتن و تل آویو و پایتخت های کشور های عربی و عربی و منطقه ای ضد ایران (چون ترکیه و پاکستان هم در این مجموعه ها هستند) تبدیل شده است تا وحدتی عملیاتی در قالب این سناریو یعنی سناریوی برخورد با سر اختاپوس را فراهم سازند. لذا از این جهت سفر بایدن می تواند زمینه اتحاد بیشتر را در این مسیر ایجاد کند با توجه به وضعیت پرونده هسته ای ایران مذاکرات وین و وجود دولت یک دست شده در تهران و عقب نشینی این دولت در برابر مواضع انقلابی که قبلا در باب برجام و رد برجام داشته است می تواند مسیر را مخاطره انگیز تر و لبه های اصطکاک را در آینده فزونی بخشد.
وی در خصوص اینکه آیا به زعم آمریکایی ها توازن به هم ریخته و باید توازنی جدید در منطقه ایجاد شود؟ اظهار داشت: از نظر غربی ها این توازن باید به نفع جبهه موافقت با آمریکا و به رهبری آمریکا و با مدیریت اسرائیل در منطقه و بر ضد ایران تجهیز شود سال ها است که ایران از جبهه مقاومت سخن گفته است جبهه مقاوت در تهران سر می پذیرد و اندیشه مقاومت و اساسا تفکر مقاومت در تهران مطرح است و از این جهت است که باید به این نکته توجه داشت که ادامه آن در عراق و سوریه و لبنان به مرزهای اسرائیل رسیده است. طراحی سناریوی داعش برای ایجاد یک اسرائیل در جغرافیای میانی عراق با توجه به مقوله برجام در 2015 از سناریویی بایسته و بدیع به سناریوی دوم تبدیل شد تا بتوانند ایران را با توجه به پذیرش برجام وارد معادله ای کنند که ایران به یک بازیگر عادی در نظام بین الملل تبدیل شود.
مطهرنیا تصریح کرد: این درحالی بود که با توجه به این معانی ایران این معنا را نپذیرفت و با توجه به اینکه در برجام نیز تزلزل ایجاد شد اکنون دوباره سناریوی بدیع دیگری در حال اجرا است و آن ایجاد وحدت میان کشور های متوازن شده قدرت ولی مخالف تهران با اسرائیل بر علیه ایران است و اینجا است که می توان گفت اگر بایدن بتواند با سفر زمینه های اتحاد بیشتر میان تل آویو و عربستان و به طبع آن عربستان و ترکیه و همچنین ترکیه و مصر و اردن را بوجود بیاورد به الطبع اتحاد میان آمریکا و اروپای متحد و ایجاد جبهه موافقت در برابر جبهه مقاومت قابل درک است. سفر های اخیر محمد بن سلمان به این کشور ها مقدمه ای در ارتباط با وحدت درونی منطقه بر علیه تهران تلقی می شود سفر او به مصر و اردن در مقابل سفر او به ترکیه اهمیت بیشتری دارد. لذا اگر لبه های انگلیسی منطقه مانند اردن و کویت و همچنین جهت گیری های ناسیونالیسم عربی که در مصر ریشه دارد به این جبهه موافقت پیوند بخورند می تواند این اتحاد را عملی تر کرده و زمینه های ائتلاف منطقه ای و بین المللی را بر علیه تهران بوجود بیاورد و در صورت ایجاد تنش در منطقه ماجرایی مانند اوکراین و گسترش جنگ به سمت خاورمیانه را شکل و محتوا بخشند.