چاپ

ایران پرسمان - آفتاب یزد /متن پیش رو در آفتاب یزد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
قیمت‭ ‬دلار‭ ‬در‭ ‬بدبینانه‌ترین‭ ‬حالت‭ ‬از‭ ‬ابتدای‭ ‬سال‭ ‬2022‭ ‬میلادی‭ ‬تا‭ ‬الان‭ ‬30‭ ‬درصد‭ ‬افزایش‭ ‬پیدا‭ ‬کرده‭. ‬مقایسه‭ ‬نرخ‭ ‬برابری‭ ‬سایر‭ ‬ارزها‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬دلار،‭ ‬خبر‭ ‬عجیب‭ ‬و‭ ‬غریب‭ ‬اسپوتنیک‭ ‬را‭ ‬زیر‭ ‬سوال‭ ‬می‌برد
بخش‭ ‬فارسی‭ ‬رسانه‭ ‬روسی‭ ‬اسپوتنیک‭ ‬چند‭ ‬روز‭ ‬قبل‭ ‬در‭ ‬نوشته‌ای‭ ‬کوتاه‭ ‬به‭ ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ایران‭ ‬پرداخت‭. ‬این‭ ‬نوشته‭ ‬با‭ ‬مقایسه‭ ‬نرخ‭ ‬برابری‭ ‬دلار‭ ‬و‭ ‬ریال‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1979‭ ‬میلادی‭ ‬آغاز‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬کاهش‭ ‬حدود‭ ‬600‭ ‬درصدی‭ ‬ارزش‭ ‬ریال‭ ‬و‭ ‬ارتباط‭ ‬آن‭ ‬با‭ ‬حذف‭ ‬چهار‭ ‬صفر‭ ‬از‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2020‭ ‬به‭ ‬پایان‭ ‬می‌رسد‭. ‬اسپوتنیک‭ ‬فارسی‭ ‬برای‭ ‬نوشته‭ ‬خود‭ ‬تیتر‭ ‬‮«‬ریال‭ ‬ایران‭ ‬بی‌ارزش‌ترین‭ ‬پول‭ ‬جهان‮»‬‭ ‬را‭ ‬برگزید‭ ‬تا‭ ‬ظرف‭ ‬مدتی‭ ‬کوتاه،‭ ‬خبر‭ ‬با‭ ‬سرعتی‭ ‬زیاد‭ ‬در‭ ‬فضای‭ ‬اینترنت‭ ‬دست‭ ‬به‌دست‭ ‬بچرخد‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬واکنش‭ ‬مختلفی‭ ‬روبرو‭ ‬شود‭.‬
به‭ ‬گزارش‭ ‬فرارو،‭ ‬اگرچه‭ ‬اسپوتنیک‭ ‬فارسی‭ ‬در‭ ‬روزهای‭ ‬بعد،‭ ‬بی‌سروصدا‭ ‬خبر‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬روی‭ ‬خروجی‭ ‬خود‭ ‬حذف‭ ‬کرد‭ (‬اینجا‭) ‬اما‭ ‬هنوز‭ ‬ردپای‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬در‭ ‬اینترنت‭ ‬و‭ ‬به‌طور‭ ‬خاص‭ ‬در‭ ‬رسانه‌هایی‭ ‬مانند‭ ‬ایران‭ ‬اینترنشنال‭ ‬پیدا‭ ‬کرد‭. ‬درباره‭ ‬این‭ ‬گزارش‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬اجتماعی‭ ‬چند‭ ‬نکته‭ ‬ویژه‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭.‬
شماره‭ ‬یک‭ ‬|‭ ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬یا‭ ‬آنطور‭ ‬که‭ ‬بخش‭ ‬فارسی‭ ‬اسپوتنیک‭ ‬ادعا‭ ‬می‌کند،‭ ‬سقوط‭ ‬و‭ ‬اضمحلال‭ ‬ریال،‭ ‬واقعیت‭ ‬ندارد‭. ‬کامران‭ ‬ندری،‭ ‬عضو‭ ‬هیئت‭ ‬علمی‭ ‬دانشگاه‭ ‬امام‭ ‬صادق،‭ ‬در‭ ‬گفتگو‭ ‬با‭ ‬فرارو‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬زبانی‭ ‬ساده‭ ‬و‭ ‬قابل‭ ‬فهم‭ ‬رد‭ ‬می‌کند‭. ‬اما‭ ‬اصلا‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬یعنی‭ ‬چی؟
کامران‭ ‬ندری‭ ‬مرداد‭ ‬سال‭ ‬1400‭ ‬در‭ ‬روزنامه‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬توضیح‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬می‌نویسد‭: ‬نکته‭ ‬مهمی‭ ‬که‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬باید‭ ‬شفاف‭ ‬شود‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬منظور‭ ‬از‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬چیست‭. ‬بدین‭ ‬معنا‭ ‬که‭ ‬آیا‭ ‬قیمت‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدماتی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬داخل‭ ‬کشور‭ ‬است‭ ‬براساس‭ ‬واحد‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬ارزش‌گذاری‭ ‬می‌شود‭ ‬یا‭ ‬اینکه‭ ‬با‭ ‬واحد‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬چه‭ ‬اندازه‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬خریداری‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬اینجا‭ ‬مسئله‭ ‬تورم‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شود‭. ‬هر‭ ‬چقدر‭ ‬قیمت‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬در‭ ‬داخل‭ ‬کشور‭ ‬افزایش‭ ‬پیدا‭ ‬می‌کند‭ ‬یعنی‭ ‬ما‭ ‬با‭ ‬قدرت‭ ‬کمتری‭ ‬می‌توانیم‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬داخلی‭ ‬عرضه‭ ‬کنیم‭. ‬طرف‭ ‬دیگر‭ ‬ماجرا‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬گاهی‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬داخلی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬پول‭ ‬خارجی‭ ‬مدنظر‭ ‬قرار‭ ‬می‌دهیم‭. ‬یعنی‭ ‬اینکه‭ ‬با‭ ‬هر‭ ‬ریال‭ ‬چه‭ ‬مقدار‭ ‬پول‭ ‬خارجی‭ ‬از‭ ‬قبیل‭ ‬دلار،‭ ‬یورو‭ ‬یا‭ ‬هر‭ ‬واحد‭ ‬دیگری‭ ‬می‌توانیم‭ ‬داشته‭ ‬باشیم‭. ‬این‭ ‬دو‭ ‬مسئله‭ ‬در‭ ‬ارتباط‭ ‬با‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬کمی‭ ‬فرق‭ ‬می‌کند‭.‬
ارزش‭ ‬پول‭ ‬داخلی‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬ارزهای‭ ‬خارجی‭ ‬به‭ ‬میزان‭ ‬تقاضا‭ ‬برای‭ ‬عرضه‭ ‬خارجی‭ ‬در‭ ‬داخل‭ ‬بستگی‭ ‬دارد‭. ‬اگر‭ ‬ورود‭ ‬ارز‭ ‬خارجی‭ ‬به‭ ‬داخل‭ ‬کشور‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬خروج‭ ‬آن‭ ‬باشد‭ ‬این‭ ‬چگونگی‭ ‬را‭ ‬تقویت‭ ‬می‌کند،‭ ‬اما‭ ‬اگر‭ ‬برعکس‭ ‬باشد‭ ‬یعنی‭ ‬واردات‭ ‬زیاد‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬طرف‭ ‬دیگر‭ ‬صادرات‭ ‬قابل‭ ‬ملاحظه‌ای‭ ‬نداشته‭ ‬باشیم‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬عین‭ ‬حال‭ ‬ورود‭ ‬ارز‭ ‬خارجی‭ ‬به‭ ‬کشور‭ ‬محدود‭ ‬شود،‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬ارزهای‭ ‬خارجی‭ ‬پایین‭ ‬می‌آید‭. ‬حالا‭ ‬فرض‭ ‬کنید‭ ‬کشور‭ ‬نیازی‭ ‬به‭ ‬واردات‭ ‬نداشته‭ ‬باشد‭. ‬اگر‭ ‬فرض‭ ‬کنیم‭ ‬کشور‭ ‬نیازی‭ ‬به‭ ‬واردات‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬نداشته‭ ‬باشد‭ (‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬داخلی‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬پول‭ ‬خارجی‭ ‬ثابت‭ ‬بماند‭) ‬باز‭ ‬هم‭ ‬عوامل‭ ‬داخلی‭ ‬باعث‭ ‬می‌شوند‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدماتی‭ ‬که‭ ‬خریداری‭ ‬می‌کنیم‭ ‬کاهش‭ ‬پیدا‭ ‬کند‭.‬
در‭ ‬واقع‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬عاملی‭ ‬که‭ ‬باعث‭ ‬می‌شود‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬کاهش‭ ‬پیدا‭ ‬کند‭ ‬رشد‭ ‬نقدینگی‭ ‬یا‭ ‬خلق‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬است‭. ‬اگر‭ ‬این‭ ‬خلق‭ ‬پول‭ ‬در‭ ‬اقتصاد‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬اندازه‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬شکلی‭ ‬نامتعادل‭ ‬انجام‭ ‬شود،‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬و‭ ‬قدرت‭ ‬خرید‭ ‬ریال‭ ‬کاهش‭ ‬پیدا‭ ‬کند‭. ‬به‭ ‬این‭ ‬ترتیب‭ ‬آن‌هایی‭ ‬که‭ ‬ریال‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬دارند‭ ‬ضرر‭ ‬می‌کنند،‭ ‬اما‭ ‬آن‌هایی‭ ‬که‭ ‬ارزش‭ ‬دارایی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬مسکن،‭ ‬ماشین‭ ‬یا‭ ‬انواع‭ ‬دارایی‭ ‬مالی‭ ‬غیر‭ ‬از‭ ‬ریال‭ ‬نگهداری‭ ‬می‌کنند،‭ ‬در‭ ‬شرایط‭ ‬تورمی‭ ‬وضعیت‭ ‬بهتری‭ ‬خواهند‭ ‬داشت‭. ‬می‌توان‭ ‬گفت‭ ‬این‭ ‬افراد‭ ‬در‭ ‬مقایسه‭ ‬با‭ ‬کسانی‭ ‬که‭ ‬پس‌اندازشان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬شکل‭ ‬ریالی‭ ‬حفظ‭ ‬کرده‌اند،‭ ‬کمتر‭ ‬متضرر‭ ‬خواهند‭ ‬شد‭.‬
شماره‭ ‬دو‭ ‬|‭ ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬عامه‭ ‬مردم‭ ‬در‭ ‬قیاس‭ ‬با‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬سنجیده‭ ‬می‌شود‭ ‬شاید‭ ‬باور‭ ‬نکنید،‭ ‬اما‭ ‬گروهی‭ ‬حتی‭ ‬رشد‭ ‬شدید‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬چشم‭ ‬فرصت‭ ‬نگاه‭ ‬می‌کنند‭. ‬روند‭ ‬صعودی‭ ‬قیمت‭ ‬ارز‭ ‬از‭ ‬ابتدای‭ ‬سال‭ ‬1397‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬طرف،‭ ‬سرعت‭ ‬گرفت‭. ‬یک‌سال‭ ‬قبل‭ ‬این‭ ‬اتفاق،‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬عمدتا‭ ‬بین‭ ‬سه‭ ‬هزار‭ ‬و‭ ‬700‭ ‬تا‭ ‬چهار‭ ‬هزار‭ ‬و‭ ‬700‭ ‬تومان‭ ‬بود،‭ ‬ولی‭ ‬با‭ ‬شروع‭ ‬سال‭ ‬1397،‭ ‬بازار‭ ‬تکان‭ ‬خورد‭ ‬و‭ ‬ظرف‭ ‬شش‭ ‬ماه‭ ‬دلار‭ ‬بازار‭ ‬آزاد‭ ‬به‭ ‬بالای‭ ‬10‭ ‬هزار‭ ‬تومان‭ ‬صعود‭ ‬کرد‭.‬
محمد‭ ‬شریعتمداری،‭ ‬وزیر‭ ‬صنعت‭ ‬وقت‭ ‬اواسط‭ ‬همان‭ ‬سال‭ ‬اعلام‭ ‬کرد‭: ‬‮«‬درست‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬خوب‭ ‬نیست،‭ ‬اما‭ ‬باید‭ ‬توجه‭ ‬داشت‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‌مان‭ ‬مصنوعی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬تهدید‭ ‬بزرگی‭ ‬به‭ ‬حساب‭ ‬نمی‌آید،‭ ‬زیرا‭ ‬می‌دانیم‭ ‬به‭ ‬خاطر‭ ‬یک‭ ‬عامل‭ ‬بیرونی‭ ‬به‭ ‬ضعف‭ ‬کشانده‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬برای‭ ‬بخش‭ ‬صادرات‭ ‬فرصت‭ ‬خوبی‭ ‬به‭ ‬حساب‭ ‬می‌آید‭.‬‮»‬
شماره‭ ‬سه‭ ‬|‭ ‬درس‭ ‬نهم‭ ‬از‭ ‬کتاب‭ ‬اقتصاد‭ ‬دانش‌آموزان‭ ‬دوره‭ ‬دوم‭ ‬متوسطه‭ ‬نظری‭ ‬در‭ ‬رشته‭ ‬ادبیات‭ ‬و‭ ‬علوم‭ ‬انسانی،‭ ‬به‭ ‬موضوع‭ ‬تورم‭ ‬و‭ ‬کاهش‭ ‬قدرت‭ ‬خرید‭ ‬اختصاص‭ ‬پیدا‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬سرفصل‭ ‬تاثیر‭ ‬عوامل‭ ‬مختلفی‭ ‬بر‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬بررسی‭ ‬شده‭ ‬که‭ ‬نابرابری‭ ‬در‭ ‬عرضه‭ ‬و‭ ‬تقاضا،‭ ‬نوسانات‭ ‬نرخ‭ ‬ارز،‭ ‬افزایش‭ ‬نقدینگی‭ ‬و‭ ‬سیاست‌های‭ ‬پولی‭ ‬و‭ ‬مالی‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬آن‌ها‭ ‬هستند،‭ ‬اما‭ ‬اگر‭ ‬سرجلسه‭ ‬امتحان‭ ‬پایه‭ ‬دهم‭ ‬یا‭ ‬کنکور،‭ ‬سوال‭ ‬درباره‭ ‬‮«‬مهمترین‮»‬‭ ‬عامل‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬باشد،‭ ‬دانش‌آموزی‭ ‬که‭ ‬گزینه‌ای‭ ‬غیر‭ ‬‮«‬نوسانات‭ ‬نرخ‭ ‬ارز‮»‬‭ ‬را‭ ‬بزند،‭ ‬از‭ ‬دریافت‭ ‬نمره‭ ‬محروم‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭.‬
در‭ ‬ترم‭ ‬دوم‭ ‬دوره‭ ‬کارشناسی‭ ‬اقتصاد‭ ‬هم‭ ‬دانشجویان‭ ‬یاد‭ ‬می‌گیرند‭ ‬تولیدات‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬صادرات‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬آن‭ ‬ارزآوری،‭ ‬مهمترین‭ ‬پشتوانه‌های‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬یک‭ ‬کشور‭ ‬هستند‭. ‬این‭ ‬یعنی‭ ‬وقتی‭ ‬تولید‭ ‬رونق‭ ‬پیدا‭ ‬کند‭ ‬و‭ ‬توسعه‭ ‬اقتصاد‭ ‬شکل‭ ‬بگیرد،‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬با‭ ‬رشد‭ ‬روبرو‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭. ‬همچنین‭ ‬به‌جز‭ ‬التهابات‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬و‭ ‬جهش‌های‭ ‬گاه‌وبیگاه‭ ‬قیمت‭ ‬دلار،‭ ‬سیاست‭ ‬درهای‭ ‬بسته،‭ ‬تعرفه‌های‭ ‬سنگین‭ ‬و‭ ‬اعمال‭ ‬محدودیت‭ ‬در‭ ‬تجارت‭ ‬به‌عنوان‭ ‬دیگر‭ ‬دشمنان‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬معرفی‭ ‬می‌شوند‭.‬
شماره‭ ‬چهار‭ ‬|‭ ‬گاهی‭ ‬مواقع‭ ‬سیاست‌های‭ ‬اقتصادی‭ ‬جوابگو‭ ‬نیستند‭ ‬و‭ ‬اتفاقی‭ ‬که‭ ‬نباید‭ ‬رخ‭ ‬می‌دهد‭. ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬آن‭ ‬رشد‭ ‬ممتد‭ ‬و‭ ‬سرسام‌آور‭ ‬تورم،‭ ‬یک‭ ‬تجربه‭ ‬تلخ‭ ‬جهانی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬بارها‭ ‬تکرار‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬بعضی‭ ‬کشورها‭ ‬برای‭ ‬کاهش‭ ‬تبعات‭ ‬این‭ ‬ماجرا،‭ ‬به‭ ‬حذف‭ ‬صفر‭ ‬از‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬خود‭ ‬روی‭ ‬می‌آورند‭. ‬یکی‭ ‬از‭ ‬قدیمی‌ترین‭ ‬کشورهایی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬روش‭ ‬استفاده‭ ‬کرده‭ ‬آلمان‭ ‬است‭. ‬برزیل‭ ‬در‭ ‬دهه‭ ‬60‭ ‬و‭ ‬70‭ ‬میلادی‭ ‬به‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬سنگین‌ترین‭ ‬تورم‌های‭ ‬آن‭ ‬دوره‭ ‬در‭ ‬دنیا‭ ‬دچار‭ ‬شد‭. ‬در‭ ‬سال‌هی‭ ‬1989‭ ‬و‭ ‬1993،‭ ‬تورم‭ ‬بار‭ ‬دیگر‭ ‬دولت‭ ‬برزیل‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬فکر‭ ‬حذف‭ ‬صفر‭ ‬از‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬انداخت‭.‬
هلند‭ ‬در‭ ‬دهه‭ ‬60‭ ‬میلادی،‭ ‬ترکیه‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2005،‭ ‬زیمباوه‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2009،‭ ‬کره‌جنوبی‭ ‬در‭ ‬دو‭ ‬نوبت،‭ ‬آرژانتین‭ (‬آخرین‭ ‬بار‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1992‭) ‬و‭ ‬روسیه‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1998‭ ‬چنین‭ ‬تجربه‌ای‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬سر‭ ‬گذرانده‌اند‭. ‬ونزوئلا‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2018‭ ‬آخرین‭ ‬کشوری‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬حذف‭ ‬پنج‭ ‬صفر‭ ‬از‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬اقدام‭ ‬کرد‭. ‬خبرها‭ ‬و‭ ‬تصاویر‭ ‬اغراق‌آمیز‭ ‬منتشر‭ ‬شده‭ ‬از‭ ‬ونزوئلا،‭ ‬تاثیر‭ ‬زیادی‭ ‬بر‭ ‬ذهنیت‭ ‬عامیانه‭ ‬درباره‭ ‬تورم‭ ‬و‭ ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬دارد‭.‬
شماره‭ ‬پنج‭ ‬|‭ ‬برای‭ ‬چند‭ ‬لحظه‭ ‬بی‌خیال‭ ‬اقتصاد‭ ‬و‭ ‬مفاهیم‭ ‬خشک‭ ‬و‭ ‬خسته‌کننده‌اش‭ ‬می‌شویم‭ ‬و‭ ‬سری‭ ‬به‭ ‬کتاب‌های‭ ‬تاریخ‭ ‬می‌زنیم‭. ‬واحد‭ ‬پول‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬زمان‭ ‬شاه‭ ‬طهماسب‭ ‬صفوی،‭ ‬‮«‬شاهی‮»‬‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬هر‭ ‬200‭ ‬شاهی‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬‮«‬تومان‮»‬‭ ‬برابری‭ ‬می‌کرد‭. ‬طبق‭ ‬مندرجات‭ ‬سفرنامه‌های‭ ‬تاریخی‭ ‬به‌جا‭ ‬مانده‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬زمان،‭ ‬هر‭ ‬شاهی‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬شیلینگ‭ ‬انگلیس‭ ‬برابر‭ ‬بود‭. ‬هر‭ ‬پوند‭ ‬استرلینگ‭ ‬برابر‭ ‬با‭ ‬20‭ ‬شیلینگ‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬یعنی‭ ‬یک‭ ‬تومان‭ ‬ایران‭ ‬برابر‭ ‬بود‭ ‬با‭ ‬10‭ ‬پوند‭ ‬انگلیس‭. ‬یعنی‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ایران‭ ‬10‭ ‬برابر‭ ‬پول‭ ‬انگلیس‭ ‬بود‭.‬
قحطی‭ ‬بزرگ،‭ ‬قتل‭ ‬ناصرالدین‭ ‬شاه‭ ‬و‭ ‬انقلاب‭ ‬مشروطه‭ ‬مهمترین‭ ‬وقایع‭ ‬تاریخی‭ ‬تاثیرگذار‭ ‬بر‭ ‬افت‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬تاریخ‭ ‬معاصر‭ ‬بوده‌اند‭. ‬وقتی‭ ‬ارتش‭ ‬متفقین‭ ‬در‭ ‬خلال‭ ‬جنگ‭ ‬جهانی‭ ‬دوم،‭ ‬خاک‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬اشغال‭ ‬کردند،‭ ‬ارزش‭ ‬دلار‭ ‬آمریکا‭ ‬تقریبا‭ ‬با‭ ‬1‭.‬5‭ ‬تومان‭ ‬ایران‭ ‬برابری‭ ‬می‌کرد‭. ‬اواخر‭ ‬دولت‭ ‬دکتر‭ ‬مصدق‭ ‬و‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬کودتای‭ ‬28‭ ‬مرداد،‭ ‬یک‭ ‬دلار‭ ‬آمریکا‭ ‬معادل‭ ‬9‭ ‬تومان‭ ‬و‭ ‬یک‭ ‬پوند‭ ‬استرلینگ‭ ‬برابر‭ ‬23‭ ‬تومان‭ ‬بود‭. ‬در‭ ‬سال‌های‭ ‬پایانی‭ ‬سلطنت‭ ‬محمدرضا‭ ‬پهلوی‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬دوره‌ای‭ ‬که‭ ‬صادرات‭ ‬نفت‭ ‬به‭ ‬قله‭ ‬تاریخی‭ ‬رسیده‭ ‬بود،‭ ‬یک‭ ‬دلار‭ ‬آمریکا‭ ‬تقریبا‭ ‬هفت‭ ‬تومان‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬یک‭ ‬پوند‭ ‬انگلیس‭ ‬تقریبا‭ ‬10‭ ‬تومان‭ ‬ایران‭ ‬ارزش‭ ‬داشت‭.‬
شماره‭ ‬شش‭ ‬|‭ ‬گزارش‭ ‬خبرساز‭ ‬بخش‭ ‬فارسی‭ ‬اسپوتنیک‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬از‭ ‬روزی‭ ‬خروجی‭ ‬این‭ ‬خبرگزاری‭ ‬حذف‭ ‬شده،‭ ‬در‭ ‬حقیقت‭ ‬بازتاب‭ ‬بدون‭ ‬ذکر‭ ‬منبع‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬گزارش‭ ‬بلند‭ ‬سایت‭ ‬iransalary‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬احتمالا‭ ‬در‭ ‬اردیبهشت‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬نوشته‭ ‬شده؛‭ ‬یعنی‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬22‭ ‬هزار‭ ‬و‭ ‬950‭ ‬تومان‭ ‬بود‭.‬
خبرگزاری‭ ‬تسنیم‭ ‬دیروز‭ ‬در‭ ‬دفاع‭ ‬از‭ ‬ریال‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬گزارش‭ ‬پایگاه‭ ‬تخصصی‭ ‬Euronet‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬فارسی‭ ‬ترجمه‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬نوشته‭: ‬دلار‭ ‬آمریکا‭ ‬رایج‌ترین‭ ‬ارز‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬47‭ ‬درصد‭ ‬مبادلات‭ ‬دنیا‭ ‬با‭ ‬دلار‭ ‬آمریکا‭ ‬انجام‭ ‬می‌شود‭. ‬یورو‭ ‬در‭ ‬رتبه‭ ‬دوم‭ ‬و‭ ‬پوند‭ ‬انگلیس‭ ‬در‭ ‬رتبه‭ ‬سومین‭ ‬ارز‭ ‬رایج‭ ‬جهان‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‌اند‭. ‬روپیه‭ ‬هند،‭ ‬دلار‭ ‬استرالیا،‭ ‬دلار‭ ‬کانادا،‭ ‬رند‭ ‬آفریقای‭ ‬جنوبی،‭ ‬دلار‭ ‬نیوزیلند،‭ ‬ین‭ ‬ژاپن‭ ‬و‭ ‬دلار‭ ‬سنگاپور‭ ‬نیز‭ ‬رتبه‌های‭ ‬چهارم‭ ‬تا‭ ‬دهم‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬نظر‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬اختصاص‭ ‬داده‌اند‭. ‬ریال‭ ‬ایران،‭ ‬میان‭ ‬166‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬و‭ ‬ارز‭ ‬بین‌المللی‭ ‬در‭ ‬جایگاه‭ ‬57‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‭ ‬است‭. ‬از‭ ‬این‭ ‬نظر‭ ‬ریال‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬مقایسه‭ ‬با‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬کشورهای‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬توسعه‭ ‬مانند‭ ‬نایرای‭ ‬نیجریه،‭ ‬تاکای‭ ‬بنگلادش،‭ ‬لک‭ ‬آلبانی،‭ ‬روبل‭ ‬بلاروس،‭ ‬سوم‭ ‬ازبکستان،‭ ‬تنگه‭ ‬قزاقستان،‭ ‬دینار‭ ‬الجزایر‭ ‬و‭ ‬منات‭ ‬جمهوری‭ ‬آذربایجان‭ ‬جلوتر‭ ‬است‭.‬
شماره‭ ‬هفت‭ ‬|‭ ‬لیست‭ ‬کشورهایی‭ ‬که‭ ‬بر‭ ‬اثر‭ ‬عوامل‭ ‬مختلف‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2022،‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬ارزش‭ ‬پول‭ ‬ملی‌شان‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬دلار‭ ‬از‭ ‬دست‭ ‬رفته‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬استخراج‭ ‬کرد‭. ‬در‭ ‬غنا‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬ابتدای‭ ‬سال‭ ‬هر‭ ‬دلار،‭ ‬شش‭ ‬سدی‭ ‬ارزش‭ ‬داشت،‭ ‬اکنون‭ ‬قیمت‭ ‬هر‭ ‬دلار‭ ‬به‭ ‬14‭.‬24‭ ‬سدی‭ ‬رسیده‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬معنای‭ ‬تقویت‭ ‬132‭ ‬درصدی‭ ‬دلار‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬پول‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬کوبا‭ ‬هم‭ ‬ارزش‭ ‬پزو‭ ‬معادل‭ ‬56‭.‬36‭ ‬درصد‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬دلار‭ ‬کاهش‭ ‬پیدا‭ ‬کرده‭. ‬دلار‭ ‬زیمبابوه‭ ‬از‭ ‬ژانویه‭ ‬تاکنون‭ ‬76‭.‬74‭ ‬درصد‭ ‬از‭ ‬ارزش‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬دلار‭ ‬از‭ ‬دست‭ ‬داده‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬ایران‭ ‬اگر‭ ‬بدبینانه‌ترین‭ ‬حالت‭ ‬ممکن‭ ‬را‭ ‬فرض‭ ‬بگیریم‭ ‬و‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬بازار‭ ‬آزاد‭ ‬را‭ ‬مبنا‭ ‬قرار‭ ‬دهیم‭ ‬از‭ ‬ابتدای‭ ‬سال‭ ‬2022‭ ‬میلادی‭ ‬تا‭ ‬الان‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬30‭ ‬درصد‭ ‬افزایش‭ ‬پیدا‭ ‬کرده‭ ‬است‭.‬