ایران پرسمان

آخرين مطالب

سرمقاله فرهیختگان/ لحظه فاشیستی تحلیل روز

سرمقاله فرهیختگان/ لحظه فاشیستی
  بزرگنمايي:

ایران پرسمان - فرهیختگان / «لحظه فاشیستی» عنوان یادداشت روز در روزنامه فرهیختگان به قلم سیدجواد نقوی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
برای درک لحظه فاشیستی، بحث‌های نظری زیادی امکان‌پذیر است که همین جا قول می‌دهم از منظر «امبرتو اکو» یک بحث مهم را در روز‌های آتی شرح دهم؛ اما درواقع من فردی هستم که متأسفانه یا خوشبختانه خیلی از پلتفرم‌ها برای حمل‌ونقل استفاده می‌کنم یا حتی وقتی از مترو یا اتوبوس هم استفاده می‌کنم، دوست دارم مدام با بغل‌دستی خودم ارتباط بگیرم‌. خیلی زود هم بحث‌های سیاسی - اجتماعی را مطرح می‌کنم که متوجه شوم در ذهن افراد چه می‌گذرد. 
در ماه‌ها یا بهتر بگویم در دو یا سه سال اخیر یک حس نوستالژی را در بسیاری از افراد نسبت به گذشته ایران متوجه شده‌ام؛ حسی که شبیه به ایده تونل زمان است، یعنی تونل ‌زده تا به مقصدی که خودش دوست دارد برسد، حال آنکه اصلاً مقصد مناسبی را انتخاب نکرده است و تاریخ و تحولات تاریخی هم به مثابه تونل نیست! اما این حس به شدت در حال فربه شدن است. 
بازار
حسی که دوره ایران پیشااسلام را به یکباره به دوره پهلوی وصل کرده و فقط از این دو دوره حس خوب استنباط می‌کند. به تعبیری همه گذشته را پاک می‌کند تا مثل یک نقاشی آن قسمت‌هایی که خودش دوست دارد را مجدد با شکلی دیگر و با خواسته‌های خودش نقاشی کند. مثلاً اینگونه که تصور کنید یک نفر شیفته ناصرالدین شاه باشد. بعد برای شکل امروزی او مشابه بازیگران هالیوودی بدنی طراحی کند، حال آنکه ناصرالدین شاه اصلاً در دل تاریخ چنین نبوده است! ولی ذهن شیفته شده که با حس‌های خاص دوست دارد برای خودش خاطره جمعی خلق کند، در خلق تصویر جدید چنین تحریفی را صورت می‌دهد. درواقع این حرکت مشابه همان رفتاری است که فاشیست‌ها در دوره ظهورشان صورت می‌دانند.
آن‌ها هم برای توده مخاطب احساسات جمعی از دل تاریخ خلق می‌کردند که واقعی نبود و ساخته ذهن‌ خودشان برای قدرت‌گیری و در قدرت ماندن بود. به نوعی ما مجدد با یک وضعیت تحریف شده در برخی از لایه‌های اجتماعی روبه‌رو هستیم که در دهک‌های گوناگون و ایضاً فرم‌های مختلف زندگی سعی دارند از تحریف‌های تاریخی برای خودشان دلخوشی‌های اسطوره‌گونه خلق کنند و هر آنچه را مقابل چنین روایت‌هایی باشد، ذبح می‌کنند یا با شدید‌ترین وجه با آن برخورد می‌کنند. درحقیقت ما با یک لحظه فاشیستی روبه‌رو هستیم. شما اتفاقات عید نوروز امسال را یکبار دیگر مرور کنید.
شعار‌هایی که در آرامگاه فردوسی و حافظیه شکل گرفت که ما آریایی هستیم، عرب نمی‌پرستیم! حمله به ساحل خاص هرمز و متلاشی کردن این ساحل! حک کردن اسامی بر آثار باستانی و لذت بردن از تیپ محمدرضا پهلوی به عنوان یک فرد خوشتیپ بدون در نظر گرفتن افکار و کار‌های او! همه و همه نشان می‌دهد تصویر غیرواقعی از ایران گذشته برای برخی‌ها شکل گرفته است که بیش از آنکه درکی تاریخی داشته باشند، به نوعی درکی نوستالژیک دارند! یعنی تاریخ از اهمیتی برخوردار نیست بلکه حسی که مخاطب از نوستالژی ساخته، برای او دارای اهمیت است. اینجا سه مسئله به وضوح قابل فهم است.
1- بی‌تاریخ: این وضعیت بی‌تاریخ است. ایران اصلاً در یک کلیت تاریخی و تحولات بنیادی در ذهن افراد جای ندارد. این درک فاشیستی مثلاً چون در ذهنش از قاجار لذت نمی‌برد ممکن است بخش زیادی از دوره قاجار را حذف کند یا چون اسلام را نوعی خشونت می‌فهمد، به نوعی بخش عمده اسلام را هم حذف می‌کند! ما در لحظه فاشیستی، تاریخ نداریم و جامعه بی‌تاریخ، آینده هم ندارد! 
2- سیاست هم مهم نیست: درک افکار فاشیستی علیه سیاست است. آن‌ها هر نوع افکار سیاسی را بد یا مانع لذت می‌فهمند؛ سیاست یعنی مکانی بیرون از زندگی! چنین درکی بدیهی‌ترین اتفاقات را متوجه نمی‌شود، برای همین هیچ‌گاه مسئله سیاسی ندارد و دوست دارد زندگی به خودی خود به سمت مطلوب هدایت شود! این هم از فاهمه احوالات فاشیستی است که همه‌چیز را بیرون از سیاست و خیلی ساده دوست دارد متوجه شود!
3- تحولات جهانی هم بی‌معنا هستند: افکار فاشیستی هیچ‌گاه به جهان‌نگاه نمی‌کند. در تصورات خامی که برای خودش ساخته است، خیال می‌کند جهان به جلو خواهد رفت، حال آنکه هرگونه تحولات جهانی به شدت دارای اهمیت است. مثلاً شما در اوج جنگ تعرفه و در شرایطی که بسیاری سال‌های آینده را نظم‌ گذار از دوران تک‌قطبی به چندقطبی می‌دانند، طرفداران افکار فاشیستی سعی می‌کنند ثابت کنند فردی مثل مصطفی مهرآیین طرفدار اصلاح‌طلب‌هاست و فردی مثل توماج صالحی هم احتمالاً نفوذی است! چنین درک کوتاه و عقب‌افتاده‌ای از هستی و تحولات پرسرعت دنیا به شدت وحشتناک است.
این سه مسئله‌ای که اشاره شد، نشان می‌دهد ما درواقع در سطحی، با لحظه‌های فاشیستی در حال زندگی کردنیم، اما خطر اصلی این نکته است که بی‌توجه به لحظه فاشیستی اجازه دهیم چنین خطری در لایه‌های وسیع اجتماعی فربه‌تر شود و آینده ایران را با خطر روبه‌رو کند. قطعاً ایده‌های ایران فرهنگی و تلاش برای ورود تاریخ به زندگی راهگشا هستند اما در این لحظه نیازمند تصمیم‌های مهم‌تری هستیم و باید سعی کنیم این لحظه را خیلی ساده تصور نکنیم و بدانیم که آینده ایران با گسترش چنین توهماتی با مشکلات زیادی همراه خواهد بود و کل سیستم فرهنگی کشور برای عبور از این لحظه نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و تلاش چند برابر دارد.

لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/1240651/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

اظهارات خصمانه وزیرخارجه آمریکا علیه ایران

بلومبرگ گزارش داد: بازی استراتژیک بن‌سلمان در برابر ترامپ

اسیر دو تابعیتی اسرائیلی - آمریکایی دیدار با نتانیاهو را نپذیرفت

نماینده سابق: ایران و آمریکا روی کلیات توافق کردند و وارد مسائل جزیی‌تر شده‌اند

لعنت بر پدر و مادر ناترازی

کالاهای اساسی یا لوکس؟

بازگشت به خانه اول؟

پیش‌‌بینی بورس سه‌ شنبه 23 اردیبهشت 1404

رویای ساخت هواپیمای ایرانی به دولت چهاردهم رسید

راه نجات مسکن از دل واگذاری زمین می‌گذرد

پیش بینی متفاوت یک کارشناس از آینده قیمت طلا و ارز

ثبت یک رکورد در بورس تهران؛ آیا بازار سرمایه فردا هم مثبت خواهد ماند؟

سمی ترین آب هم حریف تمساح های غول پیکر نشد

ترسناک ترین صدای پرندگان در جهان

روستای سیاهمزگی، پیوند طبیعت و زندگی

مهارت زندگی/ از کجا بدانید دچار «موفقیت‏‌هراسی» هستید؟

تلاش دلخراش فیل مادر برای نجات فرزندش از زیر کامیون

پناه گرفتن حیوانات وحشی از باران در کنار محیط بانان

یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های ریلی دنیا در ژاپن

اقیانوس آرام از ایستگاه فضایی بین‌المللی

شاهراه حیات جنگل

ژاپن؛ کشوری که از یک پیاز صنعت می‌سازد…

چطور انسان می‌تواند از انرژی بی پایان سیاه چاله استفاده کند؟

در دیدار عراقچی با وزیر امور خارجه امارات عربی متحده چه گذشت؟

برگزاری نشست مدیران کل وزارت خارجه‌های ایران و ترکیه

چرا گروه پ.ک.ک منحل شد؟

نعیم قاسم: مقاومت تجاوز اسرائیل را متوقف کرد

یا خط قرمزی مطرح نشده یا عقب‌نشینی کردند

ادعای جدید «حمید رسایی»

فعال اصلاح‌طلب: خروجی دور چهارم مذاکرات، جنگ‌طلبان را منزوی کرد

چرا هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم مهم است

مذاکره ادامه دارد

اما و اگرهای لغو اجرای قانون ممنوع بودن واردات کالاهای خارجی دارای مشابه ایرانی

کلید حل بحران ناترازی انرژی در جیب این اعجوبه قرن است

«ریال دیجیتال» در بلاتکلیفی است؛ بدون قانون، بدون آینده

شبکه شتاب به شبکه پرداخت روسیه وصل شد

مهاجرانی: کشور با کسری 20 هزار مگاواتی برق مواجه است

پیش‌بینی قیمت دلار 23 اردیبهشت 1404

مهم‌ترین راهبرد حل ناترازی از زبان سخنگوی دولت

یارانه کالابرگ مرحله سوم اردیبهشت واریز شد

یارانه گوشت حذف شد

دریاچه نمک قارحان بزرگترین دریاچه نمک چین

چگونه دید شما بر درک سرعت تاثیر می‌گذارد؟

نمایی از بلوچستان را ببینید

پل بسفر در استانبول، ترکیه

اینجا طولانی ترین جاده دنیا را قطع میکند و مسافران را به مرگ میکشاند

کشاورزی به صورت مینیمال

مروری بر داستان جالب زال از شاهنامه فردوسی

روایتی جالب از بزرگ شدن زال توسط سیمرغ

آبشارهای اوزود در مراکش