ایران پرسمان

آخرين مطالب

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟ اقتصاد روز

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟
  بزرگنمايي:

ایران پرسمان - ایسنا / نماد «چشم حورس» به کرات در تدفین‌های باستانی یافت شده، به‌ویژه روی نوعی طلسم به نام «ودجت». گاهی تصویر چشم حورس روی تابوت‌ها و درون نیایشگاه‌های مقبره نیز دیده می‌شود. 
بر مبنای اسطوره‌شناسی مصری، حورس پسر «اوزیریس» خدای جهان زیرین بود. حورس با عموی خود، شیث (یا سِث) بر سر پادشاهی مصر مبارزه کرد. در این نبرد، شیث چشم چپ حورس را مجروح کرد، اما در نهایت حورس پیروز شد، پادشاهی مصر را به دست آورد و چشم چپش نیز بازگردانده شد. این بازگردانی به‌دست «تحوت» خدایی با سر ibis (اکراس) خدای خرد انجام شد. 
به همین دلیل بود که تصاویر این چشم چپ به نماد قدرتمند «چشم حورس» تبدیل شد. 
کی یاماموتو، مصرشناس دانشگاه تورنتو گفته: «طلسم ودجت یکی از نمادین‌ترین طلسم‌های مصر باستان است. طلسم ودجت با شفا و حفاظت مرتبط است. احتمالاً به همین دلیل است که این نوع طلسم در بسیاری از تدفین‌ها دیده می‌شود و اغلب میان پارچه‌های مومیایی قرار داده شده است.» 
تمدن مصر باستان بیش از 3000 سال دوام آورد و در طول این مدت، کاربردهای چشم حورس نیز تغییراتی داشته است. 
یاماموتو توضیح داده: «در دوره‌های بعدی، یک ودجت بزرگ از موم روی سمت چپ شکم مومیایی قرار داده می‌شد؛ درست جایی که شکاف برای مومیایی‌کردن ایجاد می‌شد تا شفا و حفاظت از این ناحیه‌ی آسیب‌پذیر را تضمین کند.» این سنت در هزاره نخست پیش از میلاد انجام می‌شد. 
پِنی ویلسون، دانشیار باستان‌شناسی دانشگاه دورهام انگلستان گفته: «چشم چنان نشانه‌ی بی‌درنگ قابل‌شناسایی از حفاظت و سلامت بود که به استعاره‌ای برای کمال و تندرستی تبدیل شد.» ویلسون افزود که ارتباط چشم با تندرستی می‌توانست به مفاهیمی همچون آب‌های نیل، تمامیت سرزمین مصر، شفا و هدیه‌های غذایی کامل نیز تعمیم یابد. 
طلسم ودجت با نقش چشم حورس روی آن. این طلسم در فاصله‌ای حدودی بین سال‌های 1070 تا 664 پیش از میلاد ساخته شده و اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود
ژیولا پریسکین، تاریخ‌دان باستان از دانشگاه مجارستان گفته که چشم حورس با افزایش و کاهش نور ماه (هلال تا بدر و بالعکس) هم مرتبط بوده و این نکته شاید به محبوبیت آن افزوده باشد. داستان مجروح‌شدن و بازیابی چشم چپ حورس با تغییرات ماه قیاس می‌شده، به‌ویژه در هزارۀ دوم و اول پیش از میلاد. پریسکین گفته: «با اینکه چشم حورس نمادی پیچیده با معانی گوناگون است و در نقش‌های زیادی ظاهر شده، اما پیوند آن با ماه احتمالاً نقش مهمی در محبوبیتش داشته است.» 
چشم حورس نخستین‌بار چه زمانی پدیدار شد؟
به گفته یاماموتو، طلسم‌های ودجت نخستین‌بار حدود 2200 سال پیش از میلاد ظاهر شدند و همان زمان، چشم حورس نیز روی تابوت‌ها و دیوار نیایشگاه‌های مقبره نقاشی می‌شد: «در این موارد، پژوهشگران باور دارند که این چشم‌ها نه‌تنها حفاظت جادویی برای مردگان فراهم می‌کردند، بلکه به آن‌ها امکان نگریستن به دنیای زندگان را می‌دادند.» 
یاماموتو توضیح می‌دهد که روشن نیست چرا چشم حورس در دوران دودمان ششم ظهور کرد. اما آن زمان، مصریان باستان نوشتن متون مذهبی روی دیوارهای اهرام را آغاز کردند که نشان‌دهنده‌ی آغاز «قانونمندسازی باورهای دینی» آنان است. این امر ممکن است به خلق و گسترش نمادهای مذهبی تازه‌ای مانند چشم حورس منجر شده باشد. 
ویلسون اشاره کرده که ممکن است این نماد با آرایش مذهبی نیز مرتبط باشد: «ما می‌دانیم از دوران‌های ابتدایی، مواد معدنی مانند گالن (سرب طبیعی) و مالاکیت (سنگ سبز رنگ) لوازم آرایشی قدرتمند برای حفاظت چشم بودند. بنابراین، احتمال دارد چشم ودجت تصویری نمادین از چشمی حفاظت‌شده باشد.» 
دلیل خلق آن هر چه که باشد، چشم حورس در نهایت به یکی از نمادهای بارز مصر باستان تبدیل شد. به گفته ویلسون، این نماد چندمنظوره، دارای سبک مصری و بسیار قدرتمند است.

لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/1242289/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

سیاست مذاکراتی جدید آمریکا؛ به مرگ بگیر تا به تب راضی شود/ صحبت‌های ویتکاف جنجالی شد

تسویه حساب دفتری نیازمندان شهر به حساب امام رضا(ع)

وقتی شتر اعصاب نداره!

گزارشی از پیام رهبر انقلاب به همایش یکصدمین سالگرد تاسیس حوزه علمیه

عمان: دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا یکشنبه در مسقط برگزار می شود

ویتکاف: موضع ما درباره ایران نداشتن غنی‌سازی است

مدودف: عملیات نظامی روسیه در اوکراین ابدی نیست

پیش بینی قیمت طلا و سکه 20 اردیبهشت 1404

تغییرات عجیب یک سد در عمان

مراحل آماده‌سازی کیک 380 متری تولد امام رضا(ع)

دوربین مخفی جالب در حرم امام رضا(ع)

مریخ، ثبت شده توسط Curiosity

امواج گرانشی زیبا

این درخت کهن منم

تو شبی تنگ در آغوشم کش!

توصیف ترامپ از سوی الیاس نادران؛ صادق‌ترین رئیس جمهور آمریکا

دانشجوی ایرانی پس از 40 روز بازداشت، تصمیم به ترک آمریکا گرفت

نماینده ترامپ: ایران نه می‌تواند غنی‌سازی کند، نه سانتریفیوژ داشته باشد

کاخ سفید: ترامپ هنوز تصمیمی برای تغییر نام «خلیج فارس» نگرفته است

آلمان، اوکراین را نا اُمید کرد

شرط عجیب اسراییل برای صدور مجوز ورود کمک‌های غذایی به غزه

لاپید: نتانیاهو باید ترس از یمنی‌ها را کنار بگذارد

رالی بیت کوین به اوج؛ هدف بعدی 105 هزار دلار؟

تلاش دو زن قصاب برای قطع پای دزد مسلح با ساتور!

عشق یعنی که دَمی بشنوی از نامِ رضا (ع)...

عدس گرانشی را ببینید

روایت اسماعیل آذر از عجیب‌ترین نامه بی نقطه ادبیات فارسی

ویتکاف برای مذاکره با ایران راهی عمان می‌شود

پوتین: مصر شریک کلیدی ما در آفریقا است

فرمانده مقاومت در حمله اسرائیل به شهادت رسید

رویترز: آمریکا و اروپا در حال نهایی‌سازی پیشنهاد آتش‌بس 30 روزه بین اوکراین و روسیه هستند

آلمان، اوکراین را نا اُُمید کرد

اکونومیست: پوتین چه می‌خواهد؟

وزیر صمت: صنعت و تولید در اولویت تامین انرژی و برق است

جانباز 70درصد «حاج حسن خیری» به مقام والای شهادت نائل آمد

مشاهده غول خزنده در آمازون

عراقچی به پاپ جدید پیام داد

نوبخت: گفته بودیم اگر توافق نشود، سال 1404 نرخ ارز به 110 هزار تومان می‌رسد

حمله به نظامیان پاکستان در وزیرستان 9 کشته برجای گذاشت

ارتش پاکستان: پاسخ به هند قطعی و در زمان مشخص از سمت ما خواهد بود

احتمال حذف اسرائیل از معادله توافق هسته‌ای واشنگتن-ریاض

20 هزار موتور فرسوده در تهران با موتور برقی جایگزین می‌شوند

تفاوت عجیب صدای حیوانات و ظاهرشان!

سردترین سیاره ی شناخته شده کشف شد

ز دور باش حوادث دلم

کارشناس ضدانقلاب، «خلیج فارس» را هم فروخت!

دستیار پوتین: روسیه دنبال ازسرگیری صادرات گاز به اروپا است

ارتش یمن: به فرودگاه بن‌گوریون حمله موشکی کردیم

چراغ سبز ترامپ به خزانه‌داری آمریکا برای کاهش تعرفه چین

سفیر روسیه تحریم‌های جدید لندن را «بی‌اثر» خواند