ایران پرسمان - ایسنا /آسمان در «ماه مه»(May) پرجنب‌وجوش است. در میان این جنب‌وجوش‌ها نیز ستاره‌ای جدید، آسمان شب را روشن خواهد کرد.
آسمان در این ماه میلادی(اردیبهشت و اوایل خرداد) مملو از «دنباله‌دارهای هالی»(Halley’s Comet)، سیارات درخشان هنگام سپیده‌دم و غروب است. همچنین در این ماه، یک «نواختر»(nova) که ممکن است تنها یک بار در طول زندگی دیده شود، آسمان شب را روشن خواهد کرد.
به نقل از اس‌تی‌دی، بارش شهابی سالانه «اتا دلوی»(Eta Aquarid) در ساعات اولیه صبح 6 مه (16 اردیبهشت) به اوج خود می‌رسد و چند شهاب قابل مشاهده است. این شهاب‌ها از بقایای به جا مانده از «دنباله‌دار هالی» می‌آیند و بهترین زمان مشاهده آنها قبل از طلوع آفتاب است.
در همین حال، ستاره‌شناسان در حال رصد یک «نواختر» نادر هستند که حاصل انفجار ناگهانی یک ستاره دوردست است. این «نواختر» ممکن است در ماه‌های آینده با چشم غیر مسلح دیده شود. وقتی این اتفاق رخ دهد، این «نواختر» به طور موقت به اندازه ستاره قطبی می‌درخشد.
قابلیت مشاهده سیارات در طول ماه‌ کنونی
سیاره زهره، در تمام طول ماه قابل مشاهده است و حدود یک ساعت قبل از طلوع آفتاب در آسمان شرقی می‌درخشد.
برای مشاهده سیاره مریخ در ساعات اولیه عصر به سمت غرب نگاه کنید. این سیاره در نیمه اول شب قابل مشاهده است و بین ساعت نیمه شب و یک بامداد به وقت محلی غروب می‌کند.
سیاره مشتری که پس از غروب آفتاب در آسمان غربی به روشنی می‌درخشد، در اوایل ماه مه حدود دو ساعت پس از طلوع خورشید و تا پایان ماه حدود یک ساعت پس از غروب خورشید غروب می‌کند.
سیاره زحل در آغاز ماه مه، در نزدیکی سیاره زهره در آسمان شرقی قبل از طلوع آفتاب طلوع می‌کند، اما هر روز صبح به سرعت بالاتر می‌رود و با گذشت زمان به تدریج از زهره دور می‌شود.
رصد تقویمی آسمان
در تاریخ 6 مه(16 اردیبهشت) در اوایل صبح، اوج بارش شهابی سالانه «اتا دلوی» است.
امسال، تنها قمر زمین حدود ساعت 3 بامداد غروب می‌کند و آسمان را تا سپیده‌دم تاریک می‌کند. این موضوع شرایط رصد ایده‌آلی را فراهم می‌کند. دیدن 10 تا 20 شهاب در ساعت برای ساکنین نیم‌کره شمالی رایج است. با این وجود ساکنین جنوب خط استوا نیز می‌توانند شهاب‌های بسیار بیشتری را ببینند.
در تمام ماه‌های سال، شما می‌توانید زهره و زحل را هر روز صبح در آسمان شرقی مشاهده کنید. زهره با درخشش بیشتر در کنار زحل کم‌نورتر است. آنها ماه را نزدیک به هم آغاز می‌کنند، اما زحل در طول ماه از زهره فاصله می‌گیرد و بالاتر می‌آید.
همچنین در تمام ماه‌های سال می‌توان صورت فلکی «تاج‌ شمالی»( Corona Borealis) را در نیمه اول شب در قسمت شرقی آسمان پیدا کرد. «نواختر تی تاج شمالی»(T CrB) نیز احتمالاً در چند ماه آینده در آنجا ظاهر می‌شود.
مریخ و مشتری سیاراتی هستند که باید در شب‌های ماه مه به دنبال آنها باشید. آنها برای چند ساعت پس از غروب خورشید در آسمان غربی قابل مشاهده هستند.
مریخ برای چند ساعت پس از تاریک شدن هوا در آسمان می‌ماند، اما مشتری تا ساعت 21:30 یا 22:00 غروب می‌کند و هر روز در آسمان پایین‌تر می‌آید.

در آسمان صبح، زهره و زحل سیاراتی هستند که باید در ماه مه به دنبال آنها باشید. آنها ماه را با فاصله نزدیک به هم در آسمان آغاز می‌کنند و به تدریج با گذشت زمان از هم دورتر می‌شوند.
افراد سحرخیز می‌توانند برای چند روز در اواخر ماه مه از همنشینی قمر زمین با زحل و زهره در آسمان شرقی قبل از طلوع آفتاب لذت ببرند.
همچنین می‌توان قمر زمین را در حالی که به هلالی باریک‌تر تبدیل می‌شود، تماشا کرد و آن را در روز بیست و سوم ماه مه(2 خرداد) بین زهره و زحل دید.
بارش شهابی «اتا دلوی »
اوایل ماه مه، بارش شهابی سالانه «اتا دلوی» را به همراه دارد. اینها شهاب‌هایی هستند که از «دنباله‌دار هالی» سرچشمه می‌گیرند. زمین هر ساله در ماه مه و دوباره در ماه اکتبر از میان جریان غبار این دنباله‌دار عبور می‌کند.
«اتا دلوی‌ها» سریع حرکت می‌کنند و بسیاری از آنها دنباله‌های غبار پایداری تولید می‌کنند که پس از رد اولیه شهاب، چند ثانیه باقی می‌مانند.
این یکی از بهترین بارش‌های سالانه در نیم‌کره جنوبی است و در شمال خط استوا، جایی که معمولاً 10 تا 20 شهاب در ساعت می‌بینیم، سرعت این بارش آرام‌تر است.
امسال در شب اوج این بارش، قمر زمین حدود ساعت 3 بامداد غروب می‌کند و آسمان تا سپیده‌دم تاریک می‌ماند که شرایط رصدی ایده‌آلی را فراهم می‌کند.
اوج این بارش‌ها در اوایل صبح 6 مه(16 اردیبهشت) است.

در انتظار یک نواختر
ستاره‌شناسان مشتاقانه منتظر رسیدن نور یک انفجار دوردست به زمین بوده‌اند. آنها پیش‌بینی می‌کنند که رویداد شکل‌گیری یک «نواختر» در ماه‌های آینده رخ دهد.
در فاصله حدود 3000 سال نوری، یک سامانه ستاره‌ای دوتایی به نام «تی تاج شمالی» وجود دارد. این سامانه از یک ستاره غول‌پیکر سرخ با یک ستاره «کوتوله سفید»( white dwarf )کوچکتر که در نزدیکی آن می‌چرخد، تشکیل شده است.
اکنون جو بیرونی ستاره غول‌پیکر کاملاً متورم شده است و ستاره کوتوله به اندازه‌ای نزدیک است که گرانش آن به طور مداوم مقداری از هیدروژن ستاره بزرگتر را به دام می‌اندازد. تقریباً هر 80 سال، «کوتوله سفید» آنقدر هیدروژن ستاره دیگر را جمع می‌کند که منجر به انفجار گرماهسته‌ای می‌شود و این همان شکل‌گیری «نواختر» است.

«تی تاج شمالی» در صورت فلکی «تاج شمالی» واقع شده است و معمولاً برای دیدن با چشم غیر مسلح بسیار کم‌نور است، اما پیش‌بینی می‌شود که این «نواختر» به اندازه درخشان‌ترین ستاره این صورت فلکی که تقریباً به درخشندگی ستاره قطبی است، روشن شود.
می‌توان «تاج شمالی» را درست بین دو ستاره روشن «ژوبین‌دار»(Arcturus) و «کرکس نشسته»(Vega) پیدا کرد و از دسته «دب اکبر» برای نشانه‌گیری قسمت مناسب آسمان استفاده کرد.
ماه‌ها پیش، اخترشناسان شروع به رصد این «نواختر» کردند، اما هنوز این اتفاق رخ نداده است. پیش‌بینی دقیق زمان وقوع «نواخترها» یا هر نوع انفجار ستاره‌ای، دشوار است. وقتی شکل‌گیری «نواختر» رخ دهد، مدت زیادی روشن نخواهد ماند و احتمالاً فقط برای چند روز در اوج روشنایی خود خواهد درخشید.
از آنجایی که چنین پدیده‌ای تا 80 سال دیگر پیش‌بینی نمی‌شود، این فرصتی بی‌نظیر برای رصد این انفجار ستاره‌ای فوق‌العاده نادر، آن هم با چشم غیر مسلح است.

در اینجا تغییرات مرحله‌ای قمر ماه در ماه مه آمده است.

supports HTML5 video