ایران پرسمان - زومیت / چگونه جوامع آسیایی با پای پیاده آمریکا را فتح کردند؟
بازسازی ردپای 20 هزار کیلومتری انسان پیشاتاریخی، از آسیا تا آمریکا براساس داده‌های ژنتیکی، رازهایی شگرف را از گذشته بشر آشکار می‌کند.
انسان خردمند (Homo sapiens)، یکی از شگفت‌انگیزترین گونه‌های روی زمین است. هزاران سال پیش، گروه‌هایی از انسان‌های جسور سفری را در دل سرمای سیبری آغاز کردند که به طولانی‌ترین مهاجرت ماقبل تاریخ بشر تبدیل شد. آن‌ها مسافتی به طول بیش از 20 هزار کیلومتر را از شمال آسیا تا انتهای آمریکای جنوبی با پای پیاده پیمودند.
به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، اکنون گروهی از پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید، با استفاده از داده‌های ژنتیکی بیش از 1500 نفر از 139 قوم مختلف گسترده از اقوام متنوع، توانسته‌اند مسیر آن سفر حیرت‌انگیز را بازسازی کنند. نتایج نشان می‌دهد که آن مهاجران پیشگام دراصل تبار آسیایی داشتند؛ یافته‌ای که با توجه به ریشه‌داشتن آن‌ها از شمال آسیا، چندان غیرمنتظره نیست.
مهاجرت آن انسان‌های اولیه با پای پیاده از منطقه‌ی سیبری آغاز شد. مهاجران از طریق «پل خشکی برینگ»، باریکه‌ای از خشکی میان آسیا و آمریکای شمالی که در عصر یخبندان وجود داشت، به‌عنوان اولین انسان‌ها وارد قاره‌ی آمریکا شدند. آن‌ها در ادامه‌ی مسیر و در طول هزاران سال به گروه‌های مختلفی تقسیم شدند و با عبور از مناطق گوناگون قاره‌ی جدید، خود را با محیط‌های متنوع وفق دادند: از جنگل‌های انبوه آمازون و بیابان‌های خشک چاکو گرفته تا ارتفاعات سر‌به‌فلک کشیده‌ی آند و دشت‌های یخ‌زده‌ی پاتاگونیا.
مهاجران سفر را از آسیا آغاز کردند و در مناطق مختلف آمریکای جنوبی پراکنده شدند
پژوهشگران دانشگاه فناوری نانیانگ در سنگاپور، به سرپرستی دکتر کیم هه‌لیم، دریافتند که گروه‌های انسانی در آمریکای جنوبی، در مناطق مختلف پراکنده شدند و دست‌کم چهار گروه اجدادی متمایز را شکل دادند: جوامع آندی، آمازونی، چاکو و پاتاگونی. هر یک از این جمعیت‌ها در منطقه‌ی جغرافیایی خاص خود منزوی شدند و به‌مرور زمان، ویژگی‌های ژنتیکی منحصربه‌فردی پیدا کردند.
به گفته‌ی دکتر کیم، گروهی که طولانی‌ترین مسیر را پیمود و به پاتاگونیا (در جنوب آرژانتین و شیلی امروزی) رسید، کمترین میزان تنوع ژنتیکی را دارد؛ پدیده‌ای که معمولاً در پایان زنجیره‌های مهاجرتی مشاهده می‌شود. بررسی تغییرات ژنتیکی در طول زمان نیز نشان داد که مهاجران اولیه دست‌کم 14 هزار سال پیش، به نوک شمال‌غربی آمریکای جنوبی، یعنی منطقه‌ی مرزی کنونی پاناما و کلمبیا رسیدند.
هرچند مطالعه‌ی جدید مشخص نمی‌کند که انسان‌ها دقیقاً چه زمانی برای اولین‌بار به قاره آمریکا پا گذاشتند، جدول زمانی ارائه‌شده در پژوهش با دیدگاه غالب مبنی بر اینکه انسان‌ها به احتمال زیاد در اوج آخرین عصر یخبندان، حدود 26 تا 19 هزار سال پیش در سرتاسر آمریکا حضور داشتند، همسو است.
یافته‌های جدید به لطف استفاده از مجموعه‌ی گسترده‌ای از داده‌های ژنتیکی آسیایی‌ها حاصل شده است. پژوهشگران در مطالعه از پروژه‌ی «GenomeAsia100K»، نخستین تلاش جامع برای ترسیم نقشه‌ی تنوع ژنتیکی جمعیت‌های آسیایی، بهره گرفتند.
کیم توضیح می‌دهد که جمعیت‌های آسیایی با وجود تشکیل‌دادن بخش بزرگی از جمعیت جهان و برخورداری از تنوع ژنتیکی بالا، در پژوهش‌های ژنتیکی بسیار کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. به اعتقاد کیم، از آن‌جایی که واریانت‌های ژنتیکی مرتبط با بیماری در هر جمعیت تفاوت دارد، در صورت فقدان نمایندگی آسیایی‌ها در مطالعات، نمی‌توان انتظار داشت که نتایج چنین مطالعاتی برای همه‌ی جمعیت‌ها سودمند باشد.
همچنین، پژوهش حاضر داده‌های ارزشمندی از جوامع بومی آمریکا را دربر دارد که آن‌ها نیز معمولاً به‌طرز مشابه در پژوهش‌های ژنتیکی نادیده گرفته می‌شوند، اما درک تاریخ تکامل انسان بدون درنظرگرفتن آن‌ها امکان‌پذیر نیست.
در پایان، دکتر کیم می‌گوید: «جمعیت‌های بومی، اغلب دارای ویژگی‌های ژنتیکی خاصی هستند که در اثر انزوای طولانی‌مدت یا سازگاری با شرایط سخت جغرافیایی به وجود آمده‌اند. ژنوم این گروه‌ها به ما دیدگاهی منحصربه‌فرد از تاریخ انسان در مناطق مختلف ارائه می‌دهد. ژنوم‌های امروزی ما حاصل تاریخ تکامل نیاکان بشر هستند، بنابراین شناخت گذشته برای درک بهتر تنوع ژنتیکی امروزی، اهمیت بالایی دارد.»
نتایج پژوهش در نشریه ساینس منتشر شده است.
بازار ![]()