ایران پرسمان - ad / وقتی کسی در تصادف آسیب جسمی می‌بیند یا فوت می‌کند، راننده مقصر موظف است خسارت آن را بپردازد. اگر این فرد بیمه شخص ثالث داشته باشد شرکت بیمه مسئولیت خسارت را تا سقف مشخص‌شده در بیمهنامه بر عهده می‌گیرد. اما اگر بیمه زیر بار نرود چه؟ در این شرایط چطور باید از شرکت بیمه درخواست دیه کرد؟
در این مطلب درباره دادخواست مطالبه دیه از بیمه صحبت می‌کنیم و نمونه دادخواست‌های آن را در اختیارتان قرار می‌دهیم.
مطالبه دیه حقوقی است یا کیفری؟
از طریق استعلام بیمه شخص ثالث با کد ملی ، متوجه می‌شویم شرکت بیمه ما چه تعهداتی دارد و تا چه سقفی خسارات مالی و جانی حوادث‌مان را جبران می‌کند. خوشبختانه می‌توانیم با پرداخت مبلغی بیشتر سقف تعهدات مالی آن را افزایش دهیم.
البته مطالبه دیه هم حقوقی است و هم کیفری. در بخش حقوقی آن، راننده مقصر موظف است دیه ناشی از جرح، نقص عضو یا فوت را به مصدوم یا خانواده او پرداخت کند. اگر راننده بیمه شخص ثالث داشته باشد، شرکت بیمه پرداخت دیه و خسارت تصادف را تا سقف درج‌شده در بیمهنامه بر عهده می‌گیرد.
اما بخش کیفری به مجازات عامل وقوع تصادف می‌پردازد؛ دادگاه دلایل تصادف را می‌سنجد و بنا به نوع حادثه و شکایت مصدوم یا خانواده او، برای راننده مقصر مجازات کیفری مثل حبس در نظر می‌گیرد.
درواقع مسیر حقوقی تضمین می‌کند که دیه و خسارت مالی حادثه پرداخت می‌شود و مسیر مطالبه دیه کیفری به مجازات عامل حادثه می‌پردازد. حال که تفاوت این دو مشخص شد بهتر است به سراغ نحوه دادخواست مطالبه دیه از بیمه برویم.
نحوه دادخواست مطالبه دیه از بیمه
در تصادفات جرحی پیش از هر کاری باید با اورژانس و پلیس تماس بگیریم. افسر راهنمایی و رانندگی با کمک شواهد موجود و صحبت با شاهدان حاضر در صحنه، گزارش تصادف را آماده می‌کند و کروکی آن را می‌کشد. سپس برای تشکیل پرونده، خودرو را به پارکینگ پلیس انتقال میدهد.
بعد از دریافت کروکی و گزارش تصادف باید به شرکت بیمه موضوع را اطلاع دهیم. سپس به دادسرا مراجعه کنیم و برای تعیین نوع مجازات و مبلغ خسارت پرونده تشکیل دهیم.
دادسرا برای تکمیل پرونده و تشخیص درستی اظهارات، مجروحان حادثه را به پزشک قانونی ارجاع میدهد. پزشکی قانونی هم برای آسیب‌دیده‌ها طول درمان صادر کرده و پس از پایان آن نظر خود را اعلام می‌کند. دادسرا تمامی گزارش‌ها و مدارک موجود را ضمیمه پرونده می‌کند و برای بررسی، آن را به دادگاه ارجاع میدهد.
در طول فرایند رسیدگی، می‌توانیم مراحل انجام کار و تصمیمات دادگاه را از طریق سامانه ثنا چک کنیم و از نتیجه آن مطلع شویم. پس از صدور رای دادگاه اگر طرفین حادثه هیچ اعتراضی نداشته باشند، باید برگه رای دادگاه را بگیریم و به شرکت بیمه تحویل دهیم تا مبلغ تعیین‌شده خسارت را پرداخت کند.
آیا دیه تصادف به نرخ روز حساب می‌شود؟
پرداخت خسارت تصادف ظرف مدت 15 روز پس از دریافت رای دادگاه انجام می‌شود. البته بسته به شرایط شرکت بیمه و نوع حادثه ممکن است کمی بیشتر طول بکشد. طبق گزارش‌ها برخی شرکت‌ها تا 3 ماه یا حتی یک‌سال پس از ابلاغ حکم دیه، اقدام به پرداخت آن می‌کنند.
خوشبختانه طبق ماده 13 قانون بیمه اجباری، دیه همیشه با توجه به نرخ روز محاسبه می‌شود. یعنی اگر مراحل تسویه با تاخیر همراه شود، نرخ دیه به قیمت روز محاسبه و پرداخت می‌شود.
مدارک مورد نیاز برای دادخواست مطالبه دیه از بیمه
برای دادخواست مطالبه دیه از بیمه بسته به اینکه تصادف ضرب و جرحی بوده یا منجر به فوت، باید این مدارک را به شرکت ارائه دهیم:
· گواهینامه، کارت خودرو و کارت ملی راننده مقصر؛
· کروکی تصادف؛
· گزارش و صورتجلسه نیروی انتظامی؛
· اوراق بازجویی از مقصر و زیان‌دیدگان؛
· نظریه سازمان پزشکی قانونی؛
· رای دادگاه؛
· شناسنامه و کارت ملی متوفیان و مجروحین؛
· خلاصه پرونده بالینی مصدوم یا متوفی در صورتی که در مراکز درمانی بستری شده؛
· کپی شناسنامه و کارت ملی وراث متوفی یا ذی‌نفعان دریافت خسارت؛
· جواز دفن، گزارش معاینه جسد و گواهی فوت به همراه شناسنامه باطل‌شد‌ه متوفی؛
· و گواهی انحصار وراثت در حوادث منجر به فوت.
البته شرکت‌های بیمه ممکن است بنا به سیاست‌های خود مدارک دیگری هم بخواهند؛ بنابراین، بهتر است از شرکت بیمه خود مدارک لازم را جویا شویم.
اگر شرکت بیمه خسارت را پرداخت نکند، چه؟
همان‌طور که گفتیم پس از صدور حکم دادگاه، به همراه مدارک پرونده به صورت حضوری به شرکت بیمه مقصر حادثه مراجعه می‌کنیم تا خسارت پرداخت شود. اگر شرکت بیمه به هر دلیلی مثل مشمول‌نبودن حادثه یا بالاتر بودن مبلغ خسارت از سقف تعهداتش، از پرداخت آن خودداری کند، می‌توانیم از طریق سامانه شکایات بیمه مرکزی یا مراجع قضایی از آن شکایت کنیم.
نکته مهم اینکه بیمه شخص ثالث، پوشش حوادث راننده مقصر را هم در بر می‌گیرد. یعنی شرکت بیمه موظف است دیه و خسارت جانی راننده مقصر را هم پرداخت کند؛ حتی در مواردی مانند وقوع حادثه در حال مستی راننده. در این حالت، بیمه ابتدا خسارت را به زیان‌دیدگان می‌پردازد و سپس حق دارد برای بازپس‌گیری وجه به راننده مقصر رجوع کند.
بد نیست بدانیم که در حوادث منجر به فوت، اگر مبلغ خسارت بیش از سقف تعهدات بیمهنامه باشد، مابه‌التفاوت آن از صندوق بیت المال یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی به خانواده متوفی پرداخت می‌گردد.
در ادامه چند نمونه دادخواست مطالبه خسارت از شرکت بیمه را با هم می‌بینیم.
نمونه دادخواست مطالبه دیه ناشی از فوت
«ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی …
با سلام
اینجانبان ورثه مرحوم/مرحومه … به نشانی … به استحضار می‌رسانیم که مورث ما در تاریخ … در سانحه رانندگی فوت نموده و طبق گزارش رسمی پلیس و حکم دادگاه، مقصر حادثه آقای/خانم … شناخته شده است. وسیله نقلیه نامبرده تحت پوشش بیمه شخص ثالث شرکت بیمه … بوده است.
با وجود درخواست‌های مکرر و مدارک و مستندات موجود، خوانده محترم (شرکت بیمه) بدون ارائه دلیل موجه، از پرداخت دیه خودداری کرده است. با استناد به مدارک و گزارش‌های ارائه‌شده، از محضر دادگاه تقاضای صدور حکم به پرداخت دیه کامل در حق ورثه قانونی مرحوم/مرحومه را داریم.
با تقدیم احترام
امضاء ورثه / وکیل قانونی – تاریخ»
نمونه دادخواست مطالبه دیه ناشی از ضرب و جرح
«ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی …
با سلام و احترام،
اینجانب … فرزند … به نشانی … در تاریخ … در اثر تصادف رانندگی که مقصر آن آقای/خانم … فرزند … با خودرو به شماره پلاک … بوده است، دچار صدمات بدنی شدم. گزارش پلیس یا کلانتری شماره …، کروکی تصادف و نظریه پزشکی قانونی شماره … که به پیوست تقدیم شده‌اند، وقوع حادثه و آسیب جانی را تایید می‌کنند.
مطابق بیمهنامه شخص ثالث ضمیمه، شرکت بیمه خوانده تا سقف … ریال متعهد به پرداخت دیه است. با وجود ارائه این مدارک، شرکت بیمه از ایفای تعهد خود خودداری نموده است.
لذا با استناد به قانون بیمه اجباری شخص ثالث، تقاضای الزام شرکت بیمه خوانده به پرداخت خسارت بدنی وارده طبق نظریه پزشکی قانونی و در حدود تعهدات بیمهنامه را دارم. خواهشمند است دستور فرمایید پس از اعلام وقت رسیدگی، حکم مقتضی صادر گردد.
با تقدیم احترام
امضاء – تاریخ»
نمونه دادخواست مطالبه دیه راننده مقصر از شرکت بیمه
«ریاست محترم شعبه … دادگاه حقوقی …
اینجانب … فرزند … به نشانی …، در تاریخ … به عنوان راننده خودرو به شماره پلاک … دچار سانحه رانندگی گردیده و بر اثر آن متحمل صدمات بدنی شدم. مطابق گزارش پلیس و نظریه کارشناس، مقصر حادثه اینجانب بوده‌ام. با این حال، به استناد ماده 4 قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395، راننده مقصر هم تحت پوشش بیمه شخص ثالث قرار دارد.
شرکت خوانده (بیمه …) علی‌رغم ارائه مدارک قانونی و صدور رای قطعی مبنی بر میزان دیه از پرداخت خسارت بدنی خودداری نموده است. با استناد به مواد قانون بیمه اجباری و مدارک پیوست، تقاضای الزام خوانده به پرداخت خسارت مالی وارده به میزان کارشناسی‌شده و در حدود تعهدات بیمهنامه را دارم.
با تقدیم احترام
امضاء – تاریخ»
حرف آخر
در اغلب مواقع دادخواست مطالبه دیه از بیمه جواب میدهد، هر چند گاهی ممکن است کمی زمان ببرد. اما اگر در موردی شرکت بیمه حاضر به پرداخت خسارت نبود، امکان طرح شکایت از طریق مراجع قضایی و سامانه‌های رسمی وجود دارد. در صورتی که مستندات و ادله ما قوی باشد، دریافت دیه و خسارات مربوطه به شکل درست و قانونی انجام خواهد شد و جای نگرانی نیست.