ایران پرسمان - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
آیا ایالات متحده وارد جنگی تازه خواهد شد و ترامپ به ونزوئلا حمله خواهد کرد؟ اقدام نظامی آمریکا از نظر حقوقی قابل توجیه است؟ چه چیزی پشت سیاست خصمانه آمریکا علیه نیکولاس مادورو قرار دارد؟
بازار ![]()
اینها سؤالاتی است که غیر از دونالد ترامپ و وزیر دفاع جنجالیاش، پیت هگست که گرداننده اصلی حملات مرگبار آمریکا به قایقها در کارائیب است، فعلاً هیچ کس پاسخی برای آن ندارد. تنها گزاره عینی و قطعی این است که نیمکره غربی زمین آرایش جنگی به خود گرفته است.
دولت ترامپ از اوایل سپتامبر، پس از آغاز مجموعهای از حملات علیه قایقهایی که مدعی است حامل مواد مخدر بودند، تجهیزات عظیم نظامی در کارائیب جنوبی مستقر کرده است. واشنگتن هیچ مدرکی ارائه نکرده که نشان دهد قایقهای هدف قرار گرفته واقعاً در قاچاق مواد مخدر دخیل بودهاند. در این حملات دستکم 83 نفر کشته شدهاند.با این حال، تحلیلگران سیاسی و ناظران حقوق بشری هشدار میدهند که واشنگتن در حال زمینهسازی برای برکناری غیرقانونی مادورو از قدرت است. کارشناسان معتقدند، موضوع مواد مخدر یک بهانهجویی از سوی واشنگتن بوده و هدف نهایی ایالات متحده یعنی مداخله در ونزوئلا و راهبرد تغییر حکومت، ریشه در جایگاه رو به نزول آمریکا در نظام بینالملل دارد. آمریکای ترامپ بر این اساس میخواهد با رفتار تهاجمی خود برای رقبای جهانی خط و نشان کشیده و شکل جدیدی از «دکترین مونرو» که برای دو قرن پیشران سیاست خارجی آمریکا بود را در حیاط خلوت خود احیا کند.دولت ترامپ روایتی را پیش برده است که ونزوئلا را به شبکههای «تروریسم مواد مخدر» مرتبط میکند اما دادههای اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا (DEA) و وزارت خارجه بهطور مستمر مکزیک را بهعنوان مرکز تولید مواد مخدر صناعی معرفی میکنند.
اما ماجراجویی برای تغییر رژیم در جمهوری بولیواری ونزوئلا توسط دونالد ترامپ به روایت «سیانان» در خطر تبدیل شدن به یک باتلاق استراتژیک، سیاسی و حقوقی است.رئیس جمهوری آمریکا روز شنبه، بدون آنکه جزئیات بیشتری ارائه دهد اعلام کرد که حریم هوایی ونزوئلا بسته شده است؛ اقدامی که در میانه ماهها تنش و تحرکات نظامی در دریای کارائیب، سطح تنش میان واشنگتن و کاراکاس را افزایش داده است.
کشتارهای خودسرانه ترامپ
ترامپ از زمان بازگشت به قدرت در دولت دوم خود، لفاظیها علیه مادورو را تشدید کرده است. ترامپ در هفتههای نخست استقرار مجدد در اتاق بیضی کاخ سفید، امتیازهای نفتی ونزوئلا را که از سوی دولت بایدن اعطا شده بود لغو کرد، تعرفه 25 درصدی بر کشورهایی که نفت ونزوئلا را میخرند اعمال کرد و جایزه تعیینشده برای بازداشت مادورو را دو برابر کرد و به 50 میلیون دلار رساند.
ترامپ همچنین تأیید کرده که به سازمان جاسوسی ایالات متحده (سیا) اجازه اجرای عملیات محرمانه در ونزوئلا را داده و ناو هواپیمابر یواساس جرالد آر فورد، بههمراه کشتیهای جنگی دیگر، هزاران سرباز و جنگندههای رادارگریز اف-35 را به دریای کارائیب اعزام کرده است.
پنجشنبه گذشته، ترامپ ادعا کرد حملات زمینی داخل این کشور ممکن است بهزودی انجام شوند. 25 نوامبر، هنگامی که در هواپیمای ایرفورسوان، خبرنگاران از ترامپ پرسیدند چرا میخواهد با مادورو صحبت کند، ترامپ ژستی اخلاقی به خود گرفت و ادعا کرد: «اگر بتوانیم جانها را نجات دهیم و کارها را از راه آسان انجام دهیم، خوب است و اگر مجبور باشیم از راه سخت پیش برویم، آن هم اشکالی ندارد.»
در عین حال، ناظران حقوق بشری استدلال کردهاند حملات مرگبار آمریکا به قایقها معادل «کشتار خودسرانه» و نقض حقوق بشر است. بروس فاین، کارشناس قانون اساسی آمریکا که در دوره ریاستجمهوری رونالد ریگان رئیسجمهوری جمهوریخواه، بهعنوان معاون معاونت دادستان کل فعالیت میکرد به الجزیره گفته است: «ترامپ خارج از چهارچوب قانون اساسی عمل میکند و مرتکب قتل میشود.» وی افزود: «تنها کنگره میتواند استفاده تهاجمی از نیروی نظامی را مجاز کند.» فاین اضافه کرد که دستورات اجرایی ترامپ در این موضوع پشتوانه قانونی ندارند و قربانیان در حال جنگ با ایالات متحده نیستند.
ریشه خصومت علیه مادورو چیست؟
تحلیلگران سیاست خارجی میگویند سیاستهای تهاجمی ترامپ علیه دولت ونزوئلا ریشه در ذخایر عظیم نفتی این کشور- بزرگترین ذخایر اثباتشده جهان- و تلاش برای تثبیت برتری آمریکا در نیمکره غربی دارد.سالوادور سانتینو رگیلمه، دانشمند علوم سیاسی و رئیس برنامه روابط بینالملل در دانشگاه لیدن به الجزیره گفت واشنگتن میخواهد ونزوئلا بهجای چین، روسیه یا ایران، آشکارا با ترجیحات راهبردی آمریکا همسو شود.در دهه 1970، ونزوئلا یک متحد قابلاعتماد آمریکا در دوران جنگ سرد محسوب میشد. اما زمانیکه هوگو چاوز بنیانگذار حزب حاکم سوسیالیست متحد و رئیسجمهوری پیشین در سال1998 از سوی مردم انتخاب شد، روابط با واشنگتن رو به تیرگی گذاشت. پس از کودتای نافرجام مه 2002 که با حمایت آمریکا صورت گرفت، چاوز همکاری با نهادهای مبارزه با مواد مخدر آمریکا را پایان داد و مشاوران نظامی آمریکا را اخراج کرد. او همچنین پس از ملیسازی بخش نفت، شرکتهای بزرگ نفتی آمریکا همچون اکسونموبیل و کونکوفیلیپس را بیرون راند و روابط را بیش از پیش متشنج کرد. پس از اینکه مادورو در 2013 جانشین چاوز شد، دشمنی واشنگتن شدیدتر شد. ترامپ در نهایت ونزوئلا را بهعنوان یک «باند تبهکار» تصویر میکند تا کل مدل سیاسی ـ اقتصادی که در برابر واشنگتن مقاومت میکند را بیاعتبار کند.
کاراکاس تسلیم نمی شود
کاراکاس بسته شدن مؤثر حریم هوایی ونزوئلا توسط آمریکا را محکوم کرده است. در همین حال، نیکولاس مادورو خواستار صلح شده است. او در یک گردهمایی به سرود جان لنون خواننده شهیر آمریکایی یعنی Imagine اشاره کرد و گفت: «همهچیز را برای صلح انجام دهید، همانطور که جان لنون میگفت.»اما همزمان با تشدید تنشها، مادورو در آکادمی نظامی فوئرت تیونا در حالی که لباس نظامی کامل بر تن داشت و شمشیری متعلق به سیمون بولیوار قهرمان ملی ونزوئلا را در دست گرفته بود، متعهد شد که از کشور در برابر هرگونه «تهدید امپریالیستی» دفاع خواهد کرد. این کشور طی چند هفته گذشته رزمایشهای منظمی برگزار کرده و از بسیج گسترده نیروها برای آمادگی در برابر حمله احتمالی خبر داده است.رئیس جمهوری ونزوئلا در مقابل جمعیت عظیمی از هوادارانش در کاراکاس شایعات قبلی مبنی بر تسلیم شدن او در برابر درخواستهای آمریکا برای ترک کشور را رد کرد. مادورو گفت: «ما نه صلح بردگان را میخواهیم و نه صلح مستعمراتی را.»