ایران پرسمان - ایرنا / روزنامه وزگلیاد چاپ مسکو در گزارشی با طرح این پرسش که «چرا روسیه نخستین کشوری در جهان است که رسمأ حکومت طالبان در افغانستان را به رسمیت شناخت؟»، به بررسی پیامدهای این تصمیم بر آسیای میانه و تحولات پیش‌رو پرداخت.
این روزنامه روس‌زبان در ادامه این پرسش‌ها را مطرح کرد: چرا مسکو به موضوع به رسمیت‌شناختن طالبان نیاز دارد؟ چه کشوری پس از روسیه، حکومت کنونی افغانستان را به رسمیت خواهد شناخت؟
بنا بر این گزارش، ضمیر کابلوف نماینده رئیس‌جمهوری روسیه در امور افغانستان اعلام کرد: مسکو، به صورت رسمی، امارات اسلامی افغانستان را به رسمیت شناخته و به عبارت دیگر از نگاه مسکو، طالبان حاکم بر این کشور، دولت رسمی است.
تحلیلگر روس: تصمیم مسکو تعجب‌آور نبود
این رسانه روس در ادامه به نقل از رئیس باشگاه تحلیلی اوراسیا نوشت: به رسمیت شناختن طالبان از سوی روسیه تعجب آور نبود و بلکه یک تحول منطقی و مترقی محسوب می‌شود.
نیکیتا مندکوویچ افزود: نکته کلیدی در سیاست روسیه، در ابتدای امر، نظارت بر اوضاع افغانستان و گفت‌وگو با طالبان بود اما زمانی که مسکو از صداقت نیت طالبان در زمینه عدم تجاوز خارجی مطمئن شد و فرصت‌های همکاری را فراروی دو کشور دید، روسیه وارد عمل شد؛ ابتدا، وضعیت تروریستی گروه طالبان را در این کشور لغو کرد و سپس، به لحاظ دیپلماتیک، آن را به رسمیت شناخت.
اینگونه بود که 10 تیرماه 1404 سفیر جدید افغانستان وارد مسکو شد و 12 تیرماه، آندری رودنکو معاون وزیر امور خارجه روسیه، اعتبارنامه او را پذیرفت و پرچم جدیدی بر فراز سفارت افغانستان در مسکو برافراشته شد.
پرچم جدید جایگزین پرچم جمهوری اسلامی افغانستان شد که از سال 2004 تا 2021 بر فراز سفارت این کشور در مسکو دیده می‌شد.
در این پیوند، دیمیتری ژیرنوف سفیر روسیه در کابل معتقد است: تصمیم برای به رسمیت شناختن طالبان، نشان دهنده «تمایل صادقانه» روسیه برای ایجاد یک همکاری کامل با افغانستان است و این موضوع از سر نوع‌دوستی نیست.
بازار ![]()
روسیه، افغانستان دیگری سراغ ندارد
رئیس باشگاه تحلیلی اوراسیا در پاسخ به این پرسش که چرا مسکو، حکومت طالبان بر افغانستان را به رسمیت شناخت، گفت: در وهله اول، مسکو واقعیت عینی را به رسمیت شناخت.
مندکوویچ اظهار داشت: مسیر فعلی روسیه در رابطه با دولت افغانستان با این واقعیت تعیین می‌شود که ما افغانستان دیگری نداریم. در حال حاضر، جامعه افغانستان چنین دولت تندرویی را تشکیل داده است که واقعاً با اکثر کشورهای منطقه متفاوت است؛ اما ما روس‌ها نمی‌توانیم مانند ایالات متحده از افغانستان به نیمکره دیگر زمین پرواز کنیم. به همین دلیل است که ما در حال ایجاد روابط با دولت فعلی هستیم که منعکس کننده مدل فعلی توسعه اجتماعی در افغانستان است.
این تحلیلگر روس خاطرنشان کرد: «هیچ دلیلی وجود ندارد که در آینده نزدیک، دولت کابل تغییر کند. بنابراین، طالبان (برخلاف شبه‌نظامیانی که در دمشق به قدرت رسیده‌اند) تاب‌آوری خود را ثابت کرده‌اند همچنانکه امروز تقریباً چهار سال از فرار آمریکایی‌ها از افغانستان می‌گذرد.»
حکمرانی دولتی در گستره وسیع افغانستان برای نخستین بار
رئیس باشگاه تحلیلی اوراسیا معتقد است: برای نخستین بار در سال‌های متمادی، وضعیتی در افغانستان ایجاد شده است که دولت مرکزی، کل قلمرو کشور را کنترل می‌کند و برای تضمین شرایط صلح‌آمیز تلاش می‌کند.
وی ادامه داد: مقامات حاکم بر افغانستان می‌گویند که آنها علاقه‌مند به زندگی در صلح با همسایگان و توسعه اقتصاد خود هستند. نتایج این تلاش‌ها از قبل قابل توجه است.
مندکوویچ تصریح کرد: علاوه بر این، «جایگزین‌های بالقوه طالبان نه دموکرات خواهند بود و نه لیبرال»؛ حتی یک حاکم سکولار «در سطح قذافی یا اسد پدر» در جامعه قبیله‌ای افغانستان به سادگی جایی برای ظهور ندارد.
وی گفت: جایگزین‌های بالقوه طالبان، گروه‌های تندرو خواهند بود که بر خلاف گروه طالبان، توسعه سرزمینی را دنبال خواهند کرد.
این صاحب نظر روس گفت: بنابراین، روسیه با به رسمیت شناختن طالبان به تقویت قدرت این جنبش کمک می‌کند، به ویژه در شرایطی که دولت تحت سرپرستی این گروه، هیچ گونه رویکردی در تعارض با منافع روسیه نشان نمی‌دهد و بلکه، مسیری را برای مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر در پیش گرفته است؛ یعنی، با دو تهدید اصلی برای فدراسیون روسیه که از افغانستان سرچشمه می‌گیرند.
کمک به حل مسائل امنیتی در آسیای مرکزی
رئیس باشگاه تحلیلی اوراسیا در ادامه گفت: پس از به رسمیت شناختن دولت طالبان، روسیه حتی می‌تواند به افغانستان در مبارزه با گروه‌های تندرو کمک کند.
مندکوویچ افزود: برای حل مسائل امنیتی در آسیای مرکزی، لازم است با رهبری طالبان، از جمله در مورد مسائل همکاری بین سرویس‌های ویژه (امنیتی)، محدود کردن فعالیت نظامی و موارد مشابه، خط تماس ایجاد شود.
وی خاطرنشان کرد: این موضوع به نفع مسکو است که از نفوذ یا گسیل شدن گروه‌های تندرو در افغانستان به آسیای مرکزی جلوگیری کند.
این صاحب‌نظر روس با اشاره به وخامت روابط تاجیکستان و طالبان نوشت: به عنوان مثال، تاجیکستان به صورت فعال از دشمنان طالبان – به عنوان مثال، فرماندهان میدانی تاجیک در شمال افغانستان – حمایت می‌کند.
وی اظهار داشت: برقراری روابط دیپلماتیک بین مسکو و کابل به عادی‌سازی روابط افغانستان و تاجیکستان کمک خواهد کرد.
زمینه‌سازی روسیه برای ترانزیت کالا و انرژی از مسیر افغانستان
مندکوویچ معتقد است: عادی سازی روابط طالبان با سایر کشورها در دراز مدت به توسعه نفوذ و موقعیت روسیه در منطقه آسیای مرکزی منجر خواهد شد که نه تنها از نظر امنیتی، بلکه از نظر اقتصادی نیز برای مسکو مورد توجه است.
رئیس باشگاه تحلیلی اوراسیا در ادامه گفت:توسعه روابط با کابل رسمی به روسیه این امکان را می‌دهد که روی اجرای پروژه‌های اقتصادی در افغانستان حساب باز کند: اول از همه، ترانزیت کالا و منابع انرژی به آسیای جنوبی از طریق افغانستان.
وی با اشاره به شرایط روسیه در تحریم‌ها و موقعیت ژئوپلیتیکی پس از آغاز عملیات نظامی ویژه در اوکراین گفت: در شرایط بسته بودن مسیرهای تجاری به غرب و وابستگی بیش از حد به مسیرهای شرق، روسیه به کریدورهای جنوبی نیاز دارد. از طریق دریای خزر - یا از طریق آسیای مرکزی به افغانستان و سپس به اقیانوس هند.
مندکوویچ یادآور شد: در نقطه مقابل، افغانستان برای بازسازی کشور خود به پول و متخصص نیاز دارد؛ به ویژه کمک‌های خارجی که مشروط به هیچگونه شرایط سیاسی نباشد.
روزنامه وزگلیاد در این پیوند به نقل از الکسی اُورچوک معاون نخست‌وزیر روسیه نوشت: افغان‌ها فهرستی از پروژه‌ها را (به طرف روسی) پیشنهاد داده‌اند: از ساخت ساختمان‌های مسکونی گرفته تا نیروگاه‌ها، از جاده‌سازی گرفته تا تولید و فرآوری محصولات کشاورزی؛ و البته افغانستان به زیرساخت‌ها نیاز دارد.
در این پیوند، معاون اول رئیس اتاق بازرگانی و سرمایه‌گذاری افغانستان نیز گفته است: ما می‌خواهیم پروژه‌های بزرگی را پیشنهاد دهیم تا دولت روسیه و متحدانش بتوانند در اجرای آنها در افغانستان، به ویژه پروژه‌های تونل‌های بسیار بزرگ، مشارکت کنند. برای عادی‌سازی روند حمل و نقل، می‌خواهیم کریدورهای زمینی ایجاد کنیم که از میان کوه‌ها عبور می‌کنند، و همچنین تونل‌هایی برای وسایل نقلیه موتوری ایجاد کنیم.
این روزنامه روس در ادامه نوشت: افغانستان احتمالاً هزینه این کار را نه با پول نقد (که تنها مقدار کمی از آن را دارد)، بلکه با فرصت‌های ترانزیت و دسترسی به منابع پرداخت خواهد کرد.
احتمال دارد چینی‌ها پس از روسیه، طالبان را به رسمیت بشناسند
این رسانه در ادامه این گزارش بخشی دیگری از مصاحبه خود با رئیس باشگاه تحلیلی اوراسیا را منتشر کرد که معتقد است: ثروت معدنی افغانستان، بسیار زیاد است. در حال حاضر ذخایر معدنی توسعه نیافته زیادی وجود دارد که سرمایه‌گذاران از کشورهای دیگر، از جمله چین، در حال حاضر شروع به توسعه آنها کرده‌اند. روسیه در تلاش است تا به این روند بپیوندد.
مندکوویچ گفت: پکن از دور جدید روابط بین روسیه و افغانستان استقبال کرده است. این احتمال وجود دارد که چینی‌ها پس از مسکو، طالبان را رسماً به رسمیت بشناسند.
بنا بر این گزارش، سهیل شاهین نماینده افغانستان در قطر در این باره گفت: اقدام مسکو در به رسمیت شناختن حکومت سرپرست افغانستان، چشم‌اندازهایی را برای کار مشترک گشوده است و من از سایر کشورها می‌خواهم که از الگوی روسیه پیروی کنند.
این روزنامه روس در ادامه نوشت: شاید این کشورها شامل کشورهای غربی نیز باشند که افغانستان را به عنوان سکوی پرشی برای بی‌ثبات کردن روسیه و چین می‌بینند.
گزارشگر روزنامه وزگلیاد چاپ مسکو در پایان نوشت: طالبان نباید فراموش کنند چه کسی ابتدا آنها را به رسمیت شناخت و چه کسی صادقانه علاقه‌مند است که افغانستان یک کشور باثبات و در حال توسعه باشد که با قاچاق مواد مخدر و تروریسم مبارزه می‌کند.