سرگذشت نیکولا تسلا؛ نابغه‌ای که تاریخ در حقش کم‌لطفی کرد

ایران پرسمان - زومیت / این مطلب به‌مناسبت تولد نیکلا تسلا در تاریخ 19 تیر 1404 بازنشر شد.
برندگان نوبل فیزیک، تسلا را یکی از سه دانشمند برتر همه‌ی ادوار می‌دانند و برخی از روان‌شناسان نیز معتقدند بزرگ‌ترین مانع زندگی او، نه مدیران فرصت‌طلب و نه وعده‌های محقق نشده و فریب‌های ادیسون، بلکه هوش بسیار بالای شخص او بود.
هرچند امروزه تسلا را با عناوین علمی زیادی از جمله مخترع، مهندس برق، مهندس مکانیک، فیزیک‌دان و دانشمندی آینده‌نگر می‌شناسیم و با معروف‌ترین دستاورد او، سیستم تأمین برق مدرن جریان متناوب، آشناییم، اما هنوز شخصیت واقعی او پشت نقاب اندیشمندی که خود را در تاریکی لابراتوارها پنهان می‌کرد، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
بازار
در دهه‌ی 1890، تسلا ایده‌های خود در مورد انتقال بی‌سیم انرژی الکتریسیته را مورد آزمایش قرار داد و سه سال بعد اعلام کرد که می‌تواند ارتباطی بی‌سیم بین دستگاه‌هایش برقرار کند.
در سال‌های بعدی، تسلا ایده‌های دیگری را آزمایش کرد که هر کدام موفقیت‌های نسبی داشتند. اما همیشه کمبود بودجه، بدهی‌های زیاد و پروژه‌های ناموفق، باعث می‌شد در فرهنگ عمومی آن زمان، استقبال گرمی از او به عمل نیاید.
تولد و سال‌های ابتدایی تحصیل
نیکولا تسلا (Nikola Tesla) 10 جولای 1856 در دهکده‌ی اسمیلیان (Smiljan) امپراتوری اتریش (کرواسی کنونی) متولد شد.
تسلا که دانش‌آموز باهوشی بود در سال‌های تحصیل در دبیرستان از طریق معلم فیزیک به این علم علاقه‌مند شد.
نبوغ و حافظه‌ی نیکولا بسیار بالا بود و توانایی محاسبه‌ی عمل انتگرال را به‌صورت ذهنی داشت، تاجایی که برخی از معلمین او را به تقلب محکوم می‌کردند. او توانست دوره‌ی 4 ساله‌ی دبیرستان را در 3 سال به پایان برساند.
نیکولا در سال 1873 به زادگاه خود بازگشت و پس از مدت کوتاهی به وبا مبتلا شد. بیماری او 9 ماه طول کشید و پدرش قول داد که در صورت بهبودی او را به بهترین دانشگاه مهندسی بفرستد.
تسلا در سال 1875 به دانشکده‌ی پلی‌تکنیک شهر گراتس رفت تا تحصیلات خود را ادامه دهد. در سال اول، او نبوغ و تلاش زیادی از خود نشان داد و در تمامی دروس با درجه‌ی عالی قبول شد. دانشگاه نیز نامه‌ای جهت اعلام وضعیت و استعداد بالای او برای پدرش ارسال کرد که در آن از نیکولا با عبارت ستاره‌ی دانشکده یاد شده بود.
استخدام در شرکت ادیسون
در سال 1882، پوشکاش تسلا را برای کار در شعبه‌ی پاریس شرکت بین‌المللی ادیسون اعزام کرد. زمینه‌ی اصلی کار شرکت ادیسون، طراحی، نصب و اجرای سیستم‌های روشنایی داخلی با لامپ رشته‌ای بود ونیکولا در شعبه‌‌ی ایوری سور سن (Ivry Sur Seine) این شرکت مشغول به کار شد.
تسلا پس از 6 ماه کار در کارخانه‌ی بزرگ ادیسون، آن را ترک کرد. دلایل او برای ترک این شرکت هنوز هم روشن نیستند. اما بیشترین احتمال مربوط‌به بدقولی‌های شرکت ادیسون و مدیر مستقیم تسلا در اهدای پاداش به او است.
تسلا در چند مصاحبه و یادداشت، از قول‌های پاداشی صحبت کرده که برای اختراع و ساخت تجهیزات جدید به او داده شده اما هیچ‌گاه عملی نشده است. او در جایی گفته که مدیران ادیسون، پس از انجام کارها این پیشنهاد‌ها را شوخی دانسته و به او گفته‌اند که هنوز فرهنگ شوخ‌طبعی آمریکایی را درک نکرده است. درنهایت، تسلا در 4 ژانویه‌ی 1885 از شرکت ادیسون استعفا داد.
کارخانه ساخت تجهیزات روشنایی الکتریکی تسلا
به محض ترک کردن شرکت ادیسون، تسلا روی ثبت پتنت سیستم‌های روشنایی قوس الکتریکی کار کرد.
پس از مدتی که از شروع‌به‌کار کارخانه گذشت، سرمایه‌گذاران در سال 1886 به این نتیجه رسیدند که بخش ساخت و تولید آن، بازدهی کافی ندارد و به همین دلیل تصمیم گرفتند این کارخانه را رها کنند. آن‌ها یک شرکت دیگر تأسیس کردند و تسلا را تنها گذاشتند.
شرکت برق تسلا
سرانجام شرکت برق تسلا (Tesla Electric Company) در آوریل سال 1887 تأسیس شد. در قرارداد این شرکت، سود ثبت پتنت ‌های تسلا، به 3 قسمت تقسیم می‌شد. یک بخش به تسلا، یک بخش به پک و براون و یک بخش نیز برای افزایش سرمایه استفاده می‌شد. آن‌ها در ابتدا یک آزمایشگاه در منهتن نیویوک تأسیس کردند تا تسلا بتواند در آن روی ژنراتورها، موتورها و دیگر تجهیزات برقی آزمایش انجام دهد .
اختراع موتور القایی
در سال 1887، تسلا موتوری القایی اختراع کرد که از برق جریان متناوب استفاده می‌کرد .
دیگر اختراعات و دستاوردها
سیم‌پیچ تسلا: او در یکی از آزمایش‌های خود تلاش کرد تا یک سیم‌پیچ القایی را با یک ژنراتور سرعت بالا برق‌دار کند که فرکانس بالا باعث ذوب شدن ماده‌ی عایق موجود در سیم‌پیچ شد.
روشنایی بی‌سیم: این دانشمند بزرگ از ابتدای سال 1890 تمرکز خود را روی توسعه‌ی سیستم روشنایی بی‌سیم گذاشت.
اسیلاتور یا نوسان ساز تسلا: تسلا تلاش‌های زیادی برای اختراع دستگاهی به منظور تولید بهتر جریان متناوب انجام داد. در نهایت در سال 1893 او یک سیستم نوسان ساز اختراع کرد که با انرژی بخار به حرکت در می‌آمد.
آزمایش‌ با اشعه X: تسلا در سال 1894 ازمایشات متعددی در زمینه‌ی تصویربرداری به کمک اشعه‌ی ایکس انجام داد. او به صورت اتفاقی و در جریان آزمایش‌های خود تصاویری ثبت کرده بود که می‌‌توان آن‌ها را به عنوان تصاویر اشعه X شناخت.
قایق کنترل از راه دور: در سال 1898، نیکولا تسلا قایقی با قابلیت کنترل از راه رادیویی معرفی کرد.
انرژی برق بی‌سیم: یکی از بزرگ‌ترین و بلندپروازانه‌ترین پروژه‌‌های تسلا، در مورد انتقال برق به‌صورت بی‌سیم بوده است.
توربین بدون پره: تسلا در سن 50 سالگی و در سال 1906، یک توربین بدون پره‌ی 200 اسب بخاری با سرعت گردش 16 هزار دور در دقیقه معرفی کرد.
نیکولا تسلا در 7 ژانویه‌ی سال 1943 در سن 86 سالگی از دنیا رفت.