ایران پرسمان - زومیت / بر اساس شواهد تازه، انسان‌هایی که در اواخر دوران نوسنگی در شبه‌جزیره ایبری زندگی می‌کردند، ممکن است همسایگان خود را کشته و خورده باشند.
آثار موجود روی استخوان‌های کشف‌شده در غار ال‌میرادور در رشته‌کوه سیِرا د آتاپوئرکا اسپانیا که قدمتی بین 5709 تا 5573 سال دارند، نشان می‌دهد که بقایای حداقل 11 فرد، شامل کودکان و نوجوانان، پس از مرگ پوست‌کَنده، گوشت‌کَنده، مفصل‌جدا، شکسته، پخته و خورده شده‌اند.
بازار ![]()
جالب‌تر اینکه شواهد حاکی از آن است که همه این موارد آدم‌خواری تقریباً هم‌زمان رخ داده‌اند و به یک حادثه منفرد و احتمالاً محدود مربوط می‌شوند. این موضوع بیانگر آن است که ساکنان آن زمان آدم‌خواران دائمی نبوده‌اند، بلکه شاید به دلایلی خاص مانند درگیری‌های محلی بین گروه‌ها به چنین عملی دست زده‌اند.
پالمیرا سالادیه، دیرینه‌بوم‌شناس مؤسسه دیرینه‌بوم‌شناسی انسانی و تکامل اجتماعی کاتالان (IPHES) در اسپانیا می‌گوید: «در این پژوهش با مورد جدید آدم‌خواری در محوطه‌های آتاپوئرکا سروکار داریم. آدم‌خواری از پیچیده‌ترین رفتارهایی است که باید تفسیر شود، زیرا درک چرایی اقدام انسان به خوردن همنوع خود بسیار دشوار است. علاوه‌براین، در بسیاری موارد شواهد کافی برای مرتبط‌کردن آن با زمینه رفتاری مشخص در دسترس نیست و تعصبات اجتماعی همواره آن را به‌عنوان نوعی وحشی‌گری تفسیر می‌کنند.»
استخوان ران با آثار خارج کردن مغز استخوان
استخوان ران یک نوزاد با آثار له‌شدگی که با استخراج مغز استخوان مطابقت دارد.
تاریخ باستانی بشر در طول هزاران سال مملو از نمونه‌هایی پراکنده از آدم‌خواری بوده و تنها در شبه‌جزیره ایبری، چندین نمونه از این رفتار گزارش شده است. دلایل انجام آدم‌خواری در میان نیاکان ما متفاوت بوده و می‌تواند از ضرورت تغذیه تا آیین‌های تدفینی خاصی را شامل شود که در آن مردگان را با خوردن در بدن زندگان «حفظ» می‌کردند.
به‌گزارش ساینس‌آلرت، سالادیه و همکارانش در بررسی خود 650 قطعه استخوان انسانی از غار ال‌میرادور را شناسایی کردند که آثار تغییرات عمدی پس از مرگ بر آنها دیده می‌شود. این نشانه‌ها شامل صاف‌شدن انتهای استخوان‌ها بر اثر قرارگرفتن در ظرف پخت‌وپز، تغییر رنگ ناشی از سوزاندن و همچنین برش‌هایی روی 132 قطعه استخوان است که با عمل‌هایی مانند گوشت‌کَندن، پوست‌کَندن، جداکردن مفاصل، قطعه‌قطعه کردن و بیرون‌آوردن اندام‌های داخلی سازگار است. برخی از استخوان‌ها نیز نشانه‌ای پوست‌کَندگی دارند که مکانیسم آن میان دانشمندان محل بحث است، اما یکی از احتمالات، ایجاد آن بر اثر گازگرفتگی است. در برخی از این بقایا حتی آثار واضح دندان انسان دیده می‌شود.
تاریخ‌گذاری رادیوکربن نشان داد همه این افراد تقریباً هم‌زمان جان باخته‌اند و ذبح و خورده‌شدن آنها در قالب رویدادی رخ داده که شاید چندین روز طول کشیده است. تجزیه‌و‌تحلیل نسبت ایزوتوپ‌های استرانسیم نیز نشان داد همه قربانیان از همان منطقه محلی بوده‌اند. فرانسیسک مارجینه‌داس، انسان‌شناس تکاملی و باستان‌شناس دوران کواترنر در IPHES، می‌گوید: «این رویداد نه سنتی تدفینی و نه پاسخی به قحطی شدید بوده است. شواهد به رویدادی خشونت‌آمیز اشاره دارند که احتمالاً نتیجه درگیری میان جوامع کشاورز همسایه بوده است.»
گرچه هرگز با قطعیت نخواهیم دانست چه اتفاقی به آن ضیافت هولناک گوشت انسان در ال‌میرادور درحدود 5700 سال منجر شده است، پژوهشگران معتقدند این واقعه ممکن است شکلی افراطی از نمایش قدرت و کنترل اجتماعی بوده باشد. آنتونیو رودریگز-هیدالگو، باستان‌جانورشناس IPHES، می‌گوید: «درگیری و توسعه راهکارهایی برای مدیریت یا پیشگیری آن، بخشی از ماهیت انسانی است. شواهد مردم‌نگاری و باستان‌شناسی نشان می‌دهد حتی در جوامع کوچک و کم‌سلسله‌مراتب نیز ممکن است رویدادهای خشونت‌آمیز رخ دهد که در آن دشمنان برای حذف نهایی، خورده شوند.»
مجموعه‌ای از شواهد فزاینده نشان می‌دهد که در دوران نوسنگی، خشونت بین‌گروهی در شبه‌جزیره ایبری گسترده بوده و احتمالاً دلیل آن اختلافات ارضی، رقابت بر سر منابع و فشار جمعیتی ناشی از مهاجرت روزافزون مردم به این منطقه بوده است.
استخوان‌های مثله‌شده حاکی از آن است که آدم‌خواری بخشی از این چشم‌انداز خشن بوده و به‌عنوان ابزاری افراطی برای درهم‌شکستن کامل دشمنان به کار می‌رفته است. این یافته همچنین لایه‌ای تازه به درک ما از هم‌نوع‌خواری در تاریخ بشر می‌افزاید. سالادیه می‌افزاید: «تکرار این رفتارها در مقاطع مختلف پیشاتاریخ اخیر، غار ال‌میرادور را به محوطه‌ای کلیدی برای درک آدم‌خواری انسان‌های پیشاتاریخ و ارتباط آن با مرگ و نیز تفسیرهای احتمالی آیینی یا فرهنگی از بدن انسان در جهان‌بینی آن جوامع تبدیل می‌کند.»
پژوهش در مجله Scientific Reports منتشر شده است.