ایران پرسمان - زومیت / دانشمندان راز عمر طولانی موش حفار برهنه را در پروتئینی یافته‌اند که DNA را ترمیم می‌کند؛ کشفی که شاید راهی برای افزایش عمر انسان باشد.
موش‌های حفار برهنه تا 37 سال عمر می‌کنند؛ طول عمری شگفت‌انگیز که در میان جوندگان هم‌اندازه‌شان بی‌سابقه است. اکنون دانشمندان عامل این طول عمر خارق‌العاده را یافته‌اند: نسخه‌ای منحصربه‌فرد از یک پروتئین ایمنی که توانایی بدن در ترمیم دی‌ان‌ای (DNA) آسیب‌دیده را به شدت افزایش می‌دهد. این کشف می‌تواند راه را برای ابداع درمان‌های ضدپیری در انسان هموار کند.
بازار ![]()
به‌گزارش نیوساینتیست، کشف جدید که نتیجه‌ی پژوهش تیمی به سرپرستی ژی‌یونگ مائو از دانشگاه تونگ‌جی در شانگهای است، بار دیگر این فرضیه را تقویت می‌کند که یکی از عوامل اصلی پیری، انباشت جهش‌های ژنتیکی و ناتوانی سلول‌ها در ترمیم دی‌ان‌ای است.
پروتئین ایمنی مورد بحث که cGAS نام دارد، در بسیاری از حیوانات یافت می‌شود و عملکرد اصلی‌اش این است که وقتی DNA را در خارج از هسته‌ی سلول شناسایی می‌کند، زنگ خطر را به‌صدا درآورد؛ وضعیتی که ممکن است نشانه‌ای از وجود سرطان یا حمله‌ی ویروسی باشد.
اما پروتئین cGAS در هسته‌ی سلول‌ها نیز یافت می‌شود. در انسان و موش نشان داده شده که این پروتئین می‌تواند فرآیند ترمیم DNA را سرکوب کند؛ در نتیجه نرخ جهش ژنتیکی و خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. علت دقیق این موضوع هنوز روشن نیست؛ اما احتمال دارد یک عارضه‌ی جانبی ناخواسته باشد و نه یک ویژگی تکاملی.
تیم مائو اکنون نشان داده است که نسخه‌ی cGAS در موش‌های حفار برهنه اثر کاملاً معکوسی در هسته دارد و در واقع باعث افزایش ترمیم DNA می‌شود. این تفاوت به دلیل تغییر در چهار آمینواسید از ساختار پروتئین cGAS است. اگر این چهار آمینواسید در سلول‌های موش حفار تغییر داده شوند، cGAS دیگر توانایی تقویت ترمیم DNA را نخواهد داشت. برعکس، اگر همین چهار آمینواسید در نسخه‌ی انسانی cGAS تغییر داده شوند، این پروتئین دیگر توانایی مهار ترمیم DNA را از دست می‌دهد.
محققان برای اثبات کارایی مکانیسم کشف‌شده، مگس‌های میوه را به‌صورت ژنتیکی دستکاری کردند تا نسخه‌ی موش حفار از پروتئین cGAS را تولید کنند. نتیجه شگفت‌انگیز بود: طول عمر مگس‌های دستکاری‌شده از حدود 60 روز به نزدیک 70 روز افزایش یافت.
اما آیا می‌توان از این کشف برای انسان بهره برد؟ مائو معتقد است که ویرایش ژن یا انتقال mRNA راه‌هایی بالقوه هستند، اما اذعان می‌کند که رساندن این پروتئین اصلاح‌شده به تعداد کافی از سلول‌های کلیدی بدن، چالش بسیار بزرگی است. به گفته‌ی او، رویکرد واقع‌بینانه‌تر می‌تواند طراحی داروهای مولکولی کوچکی باشد که پروتئین cGAS انسانی را وادار به رفتاری مشابه نسخه‌ی موش حفار کنند.
ورا گوربونوا از دانشگاه راچستر در نیویورک، از محققان برجسته‌ی حوزه‌ی طول عمر موش‌های حفار، ضمن تأیید پژوهش دانشمندان چینی، می‌گوید: «مطالعه نشان می‌دهد که تنظیم فعالیت cGAS از طریق روش‌های دارویی یا ژنتیکی می‌تواند اثرات مثبتی بر سلامت و طول عمر داشته باشد.»
مطالعه در نشریه ساینس منتشر شده است.