ایران پرسمان - همشهری /برنج به‌عنوان دومین کالای اساسی کشور با چالش‌های جدی مواجه شده و عضو هیأت‌مدیره انجمن واردکنندگان برنج می گوید: بخشی از اظهارنظرها درباره تنش بازار ناشی از ناآگاهی درباره واقعیت‌های بازار و فرایند واردات است.
کریم اخوان، عضو هیأت‌مدیره انجمن واردکنندگان برنج با انتقاد از آمار اشتباه معاونت وزارت جهادکشاورزی درباره تولید برنج در سال زراعی 1403 گفت: تولید واقعی حدود 2میلیون تن بوده، درحالی‌که آمار رسمی 2.7 میلیون تن اعلام شد؛ این اختلاف باعث ایجاد کسری 1.4 میلیون تنی و افزایش قیمت برنج ایرانی تا 350 هزار تومان شد و بازار واردات را ملتهب کرد.
او در نشست هیات نمایندگان اتاق ایران، افزود: در سال زراعی 1403 معاونت وزارت جهادکشاورزی آمار تولید را به اشتباه 2.7 میلیون تن اعلام کرد، درحالی‌که براساس روند 10 ساله، تولید واقعی حدود 2 میلیون تن و مصرف 3.4 میلیون تن است و این 1.4 میلیون تن کسری باید از طریق واردات جبران می‌شد. تولید برنج در سال‌های کم‌آبی تا 10درصد کمتر و در سال‌های پُرآبی تا 10 درصد بیشتر می‌شود، اما وزارت جهاد بر رقم 2.7 میلیون تن اصرار داشت.
بازار
![]()
به‌گفته او، مرکز آمار با اعلام سطح زیرکشت 500 هزار هکتار تأیید کرد که برآورد واردکنندگان درست بوده است.
اخوان افزود: همین خطای آماری پایه اشتباهی ایجاد کرد که باعث شد قیمت برنج ایرانی به 350 هزار تومان برسد و بازار برنج وارداتی نیز ملتهب شود. او گفت: کاهش واردات از شهریور 1403 زمینه کمبود را فراهم کرد. ما از سال پیش اعلام کردیم ارز ترجیحی برای برنج نمی‌خواهیم؛ تولیدکننده هم همین را می‌گوید. اما با وجود 50 هزار توزیع‌کننده، امکان رصد کامل وجود ندارد و بدون اصلاح فرمول، بگیر و ببند بازار را درست نمی‌کند.
عضو هیأت‌مدیره انجمن واردکنندگان برنج ایران گفت: اکنون با تأخیر 10 ماهه در تخصیص ارز مواجهیم. 65 درصد بازار برنج وارداتی متعلق به هند و 35 درصد متعلق به پاکستان است. تا 2ماه پیش برنج هندی مشکلی نداشت اما برنج پاکستانی که 25 درصد سهم بازار را گرفته بود، به‌دلیل تأخیر طولانی تخصیص ارز آسیب دید. برنج پاکستانی نقدی خرید می‌شود اما برنج هندی اعتباری هم دارد و همین تأخیر ورودی برنج پاکستانی را کاهش داد.
اخوان افزود: برنج پاکستانی از نظر شباهت به برنج ایرانی اهمیت ویژه‌ای دارد و وقتی قیمت برنج ایرانی 350 هزار تومان است، چطور می‌توان برنج پاکستانی 60هزار تومانی را داد و انتظار داشت به همان قیمت عرضه شود؟
او تأکید کرد: 3 سامانه، فعالیت واردکنندگان را رصد می‌کند و «ما برنجی را در انبار نگه نمی‌داریم.»
عضو هیأت‌مدیره انجمن واردکنندگان برنج ایران گفت: تقاضا برای برنج پاکستانی افزایش یافته، اما سازمان برنامه هزینه واردات هر تن برنج را به 900 یورو کاهش داد که واردات برنج پاکستانی را دشوارتر کرد.
او توضیح داد: هزینه‌های ته‌لنجی، دموراژ، انبارداری و… قیمت تمام‌شده برنج پاکستانی را بالا برده و حتی با پدیده قاچاق معکوس روبه‌رو شده‌ایم. به‌گفته او، شرایط جنگی اخیر نیز موجب شد خانوارها اقدام به ذخیره خانگی کنند و کمبود تشدید شود. فاصله زیاد قیمت برنج پاکستانی و ایرانی باعث بروز ناملایمات شد.
اخوان در پایان افزود: واردکنندگان به رئیس‌جمهور و معاون اول نامه نوشته‌اند و درخواست کرده‌اند ارز ترجیحی برنج حذف شود. ما دنبال رانت نیستیم.