ایران پرسمان - ایسنا /به دنبال برگزاری جلسه تنظیم بازار و اعلام نرخ مصوب جدید 4 محصول لبنی، معاون اول رئیسجمهور اعلام کرد: اگر قیمتها بهصورت داوطلبانه اصلاح نشود، حداقل کاری که انجام میدهیم استفاده از اهرمهای قانونی و حاکمیتی است، هرچند بنای ما بر اعمال این اهرمها و برخوردهای قضایی که گاهی لازم است، نیست.
در هفتههای اخیر، بازار لبنیات کشور با نوسانات قابلتوجه قیمتی روبهرو شده؛ نوسانی که از افزایش تدریجی فراتر رفته و در برخی اقلام، به جهشهای ناگهانی انجامیده است. افزایش قیمت شیر، ماست و پنیر در بازههای کوتاهمدت، واکنش مصرفکنندگان، تولیدکنندگان و مسئولان را به دنبال داشته و بار دیگر موضوع پایداری قیمتها در زنجیره تأمین محصولات اساسی را به کانون توجه افکار عمومی بازگردانده است.
بر اساس گزارشهای میدانی و آنچه در روزهای اخیر در خروجی خبرگزاری ایسنا منتشر شده، قیمت برخی محصولات لبنی طی چند روز متوالی افزایش یافته؛ بهگونهای که در مواردی، یک قلم کالای لبنی با فاصلهای کوتاه، با دو یا چند قیمت متفاوت در فروشگاهها عرضه شده است. این وضعیت نهتنها موجب سردرگمی مصرفکنندگان شده، بلکه فروشندگان خرد را نیز در تعیین قیمت نهایی با مشکل مواجه کرده است. در همین رابطه، برخی شهروندان در گفتوگو با ایسنا عنوان کردهاند که افزایش مداوم قیمت لبنیات باعث شده این محصولات بهتدریج از سبد مصرف خانوار حذف یا مصرف آن به حداقل کاهش یابد. به گفته آنان، لبنیات که تا پیش از این جزو کالاهای نسبتاً ثابت در هزینههای ماهانه خانوار بود، اکنون به کالایی پرنوسان و غیرقابل پیشبینی تبدیل شده است.
بازار ![]()
از سوی دیگر، فعالان صنعت لبنیات، ریشه اصلی این نوسانات را در افزایش هزینههای تولید میدانند. به گفته تولیدکنندگان، بالا رفتن قیمت شیر خام، افزایش هزینه نهادههای دامی، رشد دستمزدها، هزینههای حملونقل و نوسانات ارزی، قیمت تمامشده محصولات لبنی را بهطور قابلتوجهی افزایش داده است. این در حالی است که به اعتقاد آنان، قیمتهای مصوب با واقعیتهای اقتصادی تولید همخوانی ندارد و همین موضوع، فشار مضاعفی را به واحدهای تولیدی وارد کرده است.
در مقابل، برخی مسئولان معتقدند بخشی از افزایش قیمتها ناشی از رفتارهای خارج از ضابطه در بازار است. به گفته آنان، هرگونه افزایش قیمت باید در چارچوب ضوابط قانونی و پس از طی فرآیندهای مشخص انجام شود و افزایشهای ناگهانی، مورد تأیید نهادهای نظارتی نیست. با این حال، فاصله میان نرخهای مصوب و قیمتهای بازار آزاد، عملاً اجرای سیاستهای کنترلی را با چالش مواجه کرده است.
همزمان با این تحولات، نگرانیها درباره کاهش سرانه مصرف لبنیات نیز افزایش یافته است؛ موضوعی که کارشناسان تغذیه نسبت به پیامدهای آن هشدار میدهند. کاهش مصرف لبنیات، بهویژه در دهکهای درآمدی پایین، میتواند در بلندمدت سلامت عمومی جامعه را تحت تأثیر قرار دهد و هزینههای درمانی را افزایش دهد.
از زمانی که این نوسان قیمتی آغاز شد انجمن لبنیات و تولیدکنندگان معتقد بودند که باید با توجه به افزایش نرخ تورم مواد غذایی، نرخ شیر خام دوباره تعیین شود تا تولیدکنندگان و دامداران بیش از این آسیب نبینند که اوایل طرح این موضوع وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد که نرخ شیر خام یک بار در آغاز سال تعیین شده و دیگر متوجه تغییر نخواهد بود.
طی روز گذشته در جلسه تنظیم بازار با هدف مدیریت بازار شیر و محصولات لبنی اصلی، در مورد قیمت شیر خام و 4 قلم محصول لبنی اصلی بازنگری انجام و بر استقرار بازرسهای نظارتی برای کنترل بر قیمتهای بازار تأکید شد. بر این اساس قیمت شیر خام درب کارخانه کیلویی 29 هزار و 500 تومان، شیر نایلونی 900گرم 1.5 درصد چربی 38هزار و 700 تومان، شیر بطر 1000 گرمی 1.5 درصد چربی 48 هزار و 700 تومان، پنیر uf 400 گرمی 1.5 درصد چربی 94 هزار و500 تومان و ماست 2000 گرمی 1.5 درصد چربی 118 هزار تومان مصوب شد.
محمدرضا عارف - معاون اول رئیسجمهور- در این جلسه در مورد بازار محصولات لبنی بیان کرد: در مورد لبنیات گله مند هستیم. برای کاهش قیمت پیشنهاد شده که صادرات شیر خشک را ممنوع کنیم. اگر قیمت ها داوطلبانه اصلاح نشود این حداقل کاری است که انجام می دهیم. ما اهرم های قانونی و حاکمیتی داریم که در شرایط لازم می توانیم از آن استفاده کنیم ولی بنای ما این نیست که از این اهرم ها و برخوردهای دادگاهی که گاهی لازم است استفاده کنیم. خود تولیدکنندگان شیر رعایت کرده و قیمت لبنیات را متعادل کنند تا گله های مردم رفع شده و بتوانند لبنیات را با قیمت مناسب تهیه کنند.