ایران پرسمان - فارس /اقدامات دونالد ترامپ در مدت حضور در کاخ سفید، مسئولان اروپایی را با این واقعیت مواجه کرد که دیگر نمی‌توانند تنها به تضمین‌های امنیتی آمریکا دلخوش باشند و چاره‌ای ندارند جز اینکه سرمایه‌گذاری‌های دفاعی خود را افزایش دهند.
قاره سبز سالیان زیادی بار اصلی دفاعی خود را بر دوش آمریکا گذاشته و از لحاظ نظامی، به‌ویژه در بخش تسلیحاتی، به این کشور وابسته بوده است. ایالات متحده با 40 پایگاه و استقرار 80 هزار نیرو در اروپا، حضور پررنگی در این قاره داشت.
بااین‌حال، جنگ اوکراین و پس از آن روی کار آمدن دونالد ترامپ بار دیگر این زنگ خطر را برای اروپاییان به صدا درآورد که بدون رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های نظامی، در آینده با چالش‌های دفاعی بسیاری مواجه خواهند شد.
جرد کوهن، تحلیلگر و رئیس مؤسسه جهانی گلدمن ساکس، در مصاحبه با نشریه تحلیلی «فارن پالیسی» تأکید کرده است که اروپایی‌ها حالا با دو حقیقت در صنعت دفاعی خود مواجه شده‌اند:
1. بسیار کم در بخش دفاعی سرمایه‌گذاری کرده‌اند
2. دیگر نمی‌توانند روی تضمین‌های امنیتی آمریکا حساب باز کنند
بازار
رشد اقتصادی؛ لازمه بهبود صنعت دفاعی
«بدون رشد اقتصادی، اروپا از صحنه ژئوپلیتیک محو می‌شود»؛ این نظر کوهن درباره آینده کشورهای اروپایی است. به عقیده این کارشناس غربی، حالا قاره سبز دریافته که بدون رشد اقتصادی قادر نخواهد بود خلأهای دفاعی خود را برطرف کند. او افزوده است که گرچه ترامپ موجب شد این فشارها افزایش یابد، اما تغییر رویکرد آمریکا از زمان جو بایدن و با قانون «کاهش تورم» آغاز شده بود.قانون کاهش تورم حدود 370 میلیارد دلار یارانه و مشوق مالی برای انرژی‌های پاک، خودروهای برقی، باتری‌ها و صنایع سبز آمریکایی در نظر گرفت. این یارانه‌ها باعث شد شرکت‌های اروپایی برای رقابت با آمریکا در همان حوزه‌ها دچار مشکل شوند؛ چون اروپا توان پرداخت یارانه‌های مشابه در این مقیاس را نداشت.
اروپا برای مواجهه با کاهش حمایت‌های آمریکا، مجبور شد بودجه دفاعی خود را افزایش دهد. در چهار سال گذشته، کشورهای اروپایی عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) سالانه حدود 3.9 درصد بیشتر برای دفاع هزینه کرده‌اند.در 2014 تنها سه کشور به هدف 2 درصد تولید ناخالص داخلی می‌رسیدند، اما در 2024 این عدد به 23 کشور رسید. ناتو همچنین در صدد است تا این سرمایه‌گذاری‌های دفاعی را به 5 درصد تولید ناخالص داخلی تا سال 2035 برساند.بااین‌حال، به اذعان تحلیلگران، اروپا با موانع بزرگی در مسیر دفاعی خود روبه‌رو است.
موانع بزرگ پیش‌روی اروپا
قاره سبز مجبور است مسئولیت دفاعی خود را به عهده بگیرد، ولی از طرف دیگر با موانع متعددی از جمله نبود یک رهبری منسجم و بی‌ثباتی سیاسی روبه‌رو است.کارشناسان معتقدند که اروپا اکنون می‌داند چه باید بکند، اما مشکل اجرا دارد. به همین دلیل بیشتر اقدامات در سطح ملی باقی می‌ماند و هماهنگی فراملی دشوار است.
مهم‌ترین موانعنبود رهبری یکپارچه: کارشناسان معتقدند فرانسه به دلیل داشتن سلاح هسته‌ای جایگاه رهبری دارد، اما دیگران مانند ایتالیا این رهبری را نمی‌پذیرند.بی‌ثباتی سیاسی: کوهن تأکید کرده که ثبات سیاسی چندانی در کشورهای مختلف اروپایی وجود ندارد. او ادامه داده است: نخست‌وزیران در اروپا معمولاً با درصد اندکی از آرا به قدرت می‌رسند؛ با هر اقدامی، ائتلاف‌ها فرو می‌پاشند و دولت‌های موقت روی کار می‌آیند. در سال‌های 2024 و اوایل 2025، دولت‌های کشورهایی از جمله فرانسه و آلمان منحل شدند و این کشورها مجبور شدند انتخابات زودهنگام برگزار کنند.مقررات سخت و نبود اتحادیه بازار سرمایه: از 50 شرکت بزرگ فناوری جهان، فقط چهار شرکت در اروپا هستند. کوهن معتقد است که کشورهای اروپایی حاضر نیستند «قهرمان ملی» خود را فدای یک قهرمان اروپایی کنند. به‌عنوان‌مثال، آلمان در سال 2023 مبلغ 88 میلیارد یورو برای حوزه دفاعی در نظر گرفته بود، اما در عمل بخشی از این بودجه صرف صنایع غیرنظامی، مانند قطعه‌سازی خودرو، شد.
نبود مکانیزم مشترک دفاعی
قاره سبز با مسائل دیگری از جمله چندپارگی تسلیحات نیز مواجه است و استاندارد مشترک اروپایی در این زمینه وجود ندارد.اروپا در مقایسه با آمریکا با تنوع بیش از حد تجهیزات مواجه است: * 19 نوع تانک (آمریکا یک نوع)* 27 نوع ناوشکن (آمریکا چهار نوع)* 20 نوع جنگنده (آمریکا هفت نوع)* 17 نوع ادوات توپخانه‌ای هویتزر که به اوکراین فرستاده شده، هرکدام با قطعات و آموزش متفاوت.به همین دلیل، 64 درصد خریدهای دفاعی اروپا از آمریکا انجام می‌شود، چون استاندارد و مکانیزم مشترک اروپایی وجود ندارد.
اروپا اکنون در نقطه‌ای حساس قرار دارد. اگر سرمایه‌گذاری‌های دفاعی پراکنده و ناکارآمد باشند، تنها به هدر دادن منابع منجر خواهد شد. اما اگر درست هدایت شوند، می‌توانند به رشد اقتصادی، نوآوری فناورانه و استقلال راهبردی اروپا منجر شوند.