ایران پرسمان - شفقنا / روزنامه‌ی ذا مارکر اسرائیل فاش کرد: 23 اقتصاددان برجسته از دانشگاه‌های آمریکا و اروپا – که در میان آنان 10 برنده جایزه نوبل اقتصاد نیز حضور دارند – نامه‌ای سرگشاده به بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیلارسال کرده‌اند و در آن هشدار داده‌اند که «سیاست‌های کنونی در قبال نوار غزه به پیامدهای فاجعه‌بار اقتصادی خواهد انجامید.»
الجزیره نوشت: این نامه – که این روزنامه آن را در شدت لحن بی‌سابقه توصیف کرده – تأکید می‌کند که اگر اسرائیل اگر مسیر کنونی را ادامه دهد، به‌ویژه با توجه به سیاست گرسنگی‌دادن به ساکنان غزه، « بهای اقتصادی سنگینی خواهد پرداخت». در این نامه همچنین هشدار داده شده است که خطرات محدود به فشارهای موقت نیست، بلکه ساختار کامل اقتصاد اسرائیل را تهدید می‌کند.
سقوط اعتماد سرمایه‌گذاران
ذا مارکر در ادامه گزارش خود با اشاره به این که این هشدارها بی‌پایه نیستند، چراکه نشانه‌های نگران‌کننده در اقتصاد اسرائیل پیش‌تر پدیدار شده‌اند، آورده است: یکی از شاخص‌ترین این نشانه‌ها، بازار املاک و مستغلات است که طی دهه‌ها یکی از ستون‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شد. اما از اکتبر 2023 شاهد فرار گسترده سرمایه‌ها بوده‌ایم؛ ثروتمندان بیش از یک سال است که خرید آپارتمان را متوقف کرده‌اند و تنها در شش ماه اخیر ده‌ها هزار واحد مسکونی – به‌ویژه در تل‌آویو – فروخته شده است.
روزنامه مذکور افزود: «سرمایه‌گذاران اکنون متقاعد شده‌اند که دهه‌ی آینده شاهد روندی طولانی و نزولی در قیمت‌ها خواهد بود.» همین امر موجب شده میلیاردها شِکِل از بازار مسکن خارج و به سمت بورس منتقل شود. این تغییر رفتار، بازتابی از فقدان عمیق اعتماد است و توان دولت برای تثبیت بازارها را تضعیف می‌کند.
افزون بر این، بحث‌ها پیرامون احتمال «اعلام نزاع کاری» و برگزاری اعتصاب عمومی نشانگر جوش و خروش داخلی است؛ در حالی که دولت متهم می‌شود به‌جای رویارویی با واقعیت، از پذیرش آمارها و شاخص‌های آشکار اقتصادی که عمق بحران را نشان می‌دهند، طفره می‌رود.
انزوای بین‌المللی و خطر تحریم‌های شخصی
علاوه بر رکود داخلی، گزارش ذا مارکر بر هشدار اقتصاددانان درخصوص خطرات خارجی نیز تأکید می‌کند و می آورد: نامه‌ی سرگشاده به این نکته اشاره دارد که کشورهای غربی ممکن است به سمت اعمال «اقدامات شخصی» علیه مقامات دولتی اسرائیل حرکت کنند، که از آن جمله مسدود کردن دارایی‌ها در اروپا، کانادا و استرالیا، و مصادره املاک و حساب‌های بانکی است.
یکی از اقتصاددانان امضاکننده بیانیه مذکور گفته است: «اگر تصمیم‌گیرندگان مستقیماً پاسخگو نباشند، نسل‌های آینده‌ی شهروندان اسرائیلی هزینه‌ی آن را خواهند پرداخت.»
ذا مارکر در جمع‌بندی گزارش خود می‌نویسد که اسرائیل با ترکیبی خطرناک از فشارها مواجه است، از جمله:
بحران داخلی در بازار مسکن،
تشدید از دست‌رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران،
تهدید به آشوب‌های اجتماعی،
کاهش رتبه اعتباری اسرائیل،
فرار سرمایه‌ها،
مهاجرت نخبگان به‌ویژه در بخش فناوری،
انزوای بین‌المللی که می‌تواند به تحریم‌های شخصی علیه مقامات منجر شود.
نامه‌ی امضاشده از سوی 23 اقتصاددان برجسته – از جمله 10 برنده جایزه نوبل – به‌عنوان «آخرین زنگ خطر» توصیف شده است؛ نامه‌ای که آشکارا هشدار می‌دهد ادامه سیاست‌های کنونی در قبال غزه، صرفاً به هزینه‌های نظامی یا سیاسی ختم نمی‌شود، بلکه به تعبیر مستقیم گزارش، اسرائیل را به سمت «فاجعه اقتصادی و مالی قریب‌الوقوع» سوق خواهد داد.
نام 10 برنده نوبل اقتصاد که نامه را امضا کرده‌اند عبارتند از:
دارون عجم اوغلو
انگوس دیتون
پیتر دایموند
استر دوفلو
کلودیا گولدین
اریک ماسکین
راجر مایرسون
ادموند فلپس
کریستوفر پیساریدس
جوزف استیگلیتز
بازار ![]()