ایران پرسمان - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
به نوشته الجزیره، ایران یکی از عالی‌رتبه‌ترین سیاستمداران خود را برای کاهش تنش‌ها به بیروت اعزام کرد
خبرگزاری الجزیره در گزارشی نوشت: سفر هفته گذشته علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به لبنان در محافل سیاسی این کشور به‌عنوان تلاشی برای کاهش تنش ناشی از اظهارات اخیر تهران درباره خلع سلاح حزب‌الله ارزیابی شده است.
در اوایل اوت، دولت لبنان تحت فشار ایالات متحده اعلام کرد که تا پایان سال درصدد خلع سلاح حزب‌الله است؛ گروهی که مدت‌هاست به‌عنوان اصلی‌ترین متحد تهران در این کشور شناخته می‌شود. این تصمیم واکنش تند حزب‌الله را برانگیخت. نعیم قاسم، دبیرکل حزب، روز جمعه اعلام کرد که «دولت لبنان حق ندارد مشروعیت مقاومت را زیر سؤال ببرد».
در همین حال، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در گفت‌وگویی تأکید کرد: «ما از هر تصمیمی که این گروه بگیرد حمایت می‌کنیم، اما در امور داخلی آن دخالت نمی‌کنیم. این نخستین بار نیست که تلاش می‌کنند سلاح حزب‌الله را بگیرند. دلیلش هم روشن است؛ قدرت مقاومت در میدان به اثبات رسیده است.»
این سخنان از سوی برخی جریان‌ها در بیروت با واکنش روبه‌رو شد.
بحران همزمان با جنگ‌ها و فشار اقتصادی
حزب‌الله و ایران در ماه‌های اخیر درگیر رویارویی‌های جداگانه‌ای با اسرائیل شدند و از این جنگ‌ها آسیب‌هایی را متحمل شدند. تحلیلگران معتقدند دستور اخیر دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله می‌تواند در مقطع حساسی، جایگاه این گروه را بیش از پیش تضعیف کند.
قمار خطرناک ترامپ و بن سلمان در لبنان چه فرجامی دارد؟اکوایران: حزب‌الله، که سال‌هاست در سیاست و زندگی مدنی لبنان حضوری برجسته داشته، سرسختانه در برابر فشارها برای خلع سلاح مقاومت می‌کند.
برخی کارشناسان بر این باورند که تصمیم نهایی درباره خلع سلاح، صرفاً در اختیار حزب‌الله نیست. هَ.ا. هلیِر، پژوهشگر مؤسسه خدمات سلطنتی بریتانیا، به الجزیره گفت: «حزب‌الله در این زمینه آزادی عمل کامل ندارد، هرچند صرفاً بازوی تهران هم نیست. این گروه اکنون در شرایط دشواری قرار دارد، به‌ویژه در پرتو تحولات منطقه‌ای پس از آغاز جنگ غزه و حملات اسرائیل به لبنان و سوریه.»
حملات اسرائیل خسارت‌های سنگینی به لبنان، به‌ویژه در مناطق جنوبی بیروت و جنوب کشور - پایگاه اصلی هواداران حزب‌الله - وارد کرد. لبنان پیش از این نیز درگیر بحرانی اقتصادی بود و بانک جهانی برآورد کرده است که این کشور اکنون برای بازسازی به دست‌کم 11 میلیارد دلار نیاز دارد؛ اعتباری که در اختیار دولت مرکزی خواهد بود و می‌تواند ابزار فشار بر حزب‌الله باشد.
هلیِر همچنین گفت: «ایران به‌شدت با خلع سلاح حزب‌الله مخالف خواهد بود، اما اگر حزب‌الله برای حفظ جایگاه سیاسی‌اش تصمیم به این کار بگیرد، تهران آن را وتو نخواهد کرد. در حال حاضر، به‌ویژه پس از سقوط بشار اسد در سوریه و قطع مسیرهای زمینی به لبنان، به نظر می‌رسد تهران توجه بیشتری به گروه‌های شبه‌نظامی عراقی دارد».
تهدید یا عامل بازدارنده؟
حزب‌الله مدت‌هاست قدرتمندترین بازیگر غیردولتی مسلح در خاورمیانه و متحدی مهم برای ایران و دشمن سرسخت اسرائیل به حساب می‌رود. نیکلاس بلانفورد، پژوهشگر اندیشکده شورای آتلانتیک، می‌گوید: «حزب‌الله همواره نیرویی جدی بوده است. امروز هم چنین است، اما در سطحی کمتر از گذشته، زیرا این گروه از حملات اسرائیل و ترور رهبرانش آسیب دیده است. با این حال ایران همچنان خواهان حفظ قدرت حزب‌الله و بازسازی آن است. حزب‌الله نیز هیچ قصدی برای کنار گذاشتن سلاح‌هایش ندارد. حتی چهره‌های میانه‌رو درون گروه، خلع سلاح را معادل خودکشی می‌دانند».
نعیم قاسم نیز روز جمعه با لحنی صریح گفت: «مقاومت تا زمانی که تجاوز ادامه دارد و اشغالگری پابرجاست، سلاح خود را زمین نخواهد گذاشت. اگر لازم باشد، نبردی کربلایی را برای مقابله با این پروژه آمریکایی-اسرائیلی به راه خواهیم انداخت، هرچند هزینه‌اش سنگین باشد. ما مطمئنیم که پیروز خواهیم شد.» او در عین حال هشدار داد که ارتش لبنان نباید وارد این تقابل شود: «ارتش سابقه‌ای پاک دارد و نمی‌خواهد درگیر چنین نزاعی گردد.»
فرصت دیپلماسی
دیدار لاریجانی در بیروت به‌عنوان فرصتی برای گشودن کانال‌های تازه ارتباطی با تهران تلقی شده است؛ فرصتی که شاید امکان گفت‌وگو درباره آینده سلاح‌های حزب‌الله و مواضع ایران را فراهم آورد.
مایکل یانگ از مرکز کارنگی خاورمیانه گفت: «امکان قطع روابط میان جامعه شیعه لبنان و ایران وجود ندارد، همان‌طور که نمی‌توان روابط جامعه سنی با عربستان را قطع کرد. ایران بازیگری بزرگ در منطقه است و رابطه‌ای عمیق با یکی از بزرگ‌ترین جوامع لبنان دارد. بنابراین گسستن این پیوند منطقی نیست. باید ایران را درون معادله نگه داشت، نه بیرون آن».
او افزود: «در شرایطی که لبنان میان حمایت آمریکا و ضرورت حفظ روابط منطقه‌ای گرفتار است، لازم است راهی برای یافتن زمینه‌ای میانه جست‌وجو شود، هرچند برخی جریان‌های بیروت شاید حاضر به پذیرش مذاکره با ایران نباشند. مهم آن است که لبنانی‌ها ببینند آیا در مواضع ایران روزنه‌ای برای تغییر وجود دارد یا نه. سفر لاریجانی در صورت استفاده درست می‌تواند چنین فرصتی را ایجاد کند.»
بازار ![]()