ایران پرسمان - آخرین خبر /اگر احساس کردهاید که روزهای تابستان به سرعت سپری میشوند، اشتباه نمیکنید – حداقل از نظر علمی. کارشناسان مشاهده کردهاند که سرعت چرخش زمین در حال افزایش است و این امر باعث شده برخی از روزها کمی کوتاهتر از 24 ساعت استاندارد باشند.
به نقل از نیوزویک ، در تاریخ 9 ژوئیه 2025، دانشمندان در سرویس بینالمللی سیستمهای چرخش و مرجع زمین (IERS) گزارش دادند که زمین چرخش خود را تقریباً 1.3 تا 1.6 میلیثانیه سریعتر از دوره استاندارد 24 ساعته تکمیل کرده است. علاوه بر این، انتظار میرود این اتفاق بار دیگر در تاریخهای 22 ژوئیه و 5 اوت سال جاری رخ دهد.
در حالی که تفاوتهای زمانی برای انسانها نامحسوس است، اما این میزان برای جلب توجه در دنیای زمانسنجی فوقدقیق به اندازه کافی قابل توجه است.
زمین برای یک چرخش کامل به دور محور خود 24 ساعت یا 86,400 ثانیه زمان نیاز دارد، اما چرخش زمین کاملاً ثابت نیست.
سرعت آن به دلیل ترکیبی پیچیده از عوامل افزایش و کاهش مییابد و دانشمندان این نوسانات را با استفاده از ساعتهای اتمی پایش میکنند. این ساعتها آنقدر دقیق هستند که تنها هر 100 میلیون سال یک ثانیه خطا میکنند.
بازار ![]()
چرا زمین سریعتر میچرخد؟
اختر فیزیکدان گراهام جونز به نیوزویک گفت: «علل شتاب اخیر به طور کامل درک نشدهاند.» هیچ دلیل واحدی برای چرخش سریعتر زمین وجود ندارد، اما دانشمندان به چندین عامل محتمل اشاره میکنند.
یکی از عوامل اصلی، ماه است. ماهواره طبیعی زمین نیروی گرانشی قدرتمندی اعمال میکند که به طور کلی در مقیاسهای زمانی طولانیتر، چرخش ما را کند میکند. اما در نقاط خاصی از مدار بیضوی و متمایل ماه، به ویژه زمانی که ماه در دورترین فاصله از زمین و در بیشترین زاویه نسبت به استوا قرار دارد، گرانش ماه میتواند تأثیر شتابدهندهای داشته باشد.
در تاریخهای کلیدی تابستان امسال، ماه نزدیک به دورترین نقطه خود و با شیب مداری تند خواهد بود – شرایطی که به نظر میرسد با این روزهای کوتاهتر همخوانی دارد.
یکی دیگر از عوامل کلیدی، تبادل مداوم تکانه زاویهای بین بخشهای مختلف سیستم زمین است. پروفسور ریچارد هولم، ژئوفیزیکدان از دانشگاه لیورپول، به نیوزویک گفت: «اگر اتمسفر سرعت بگیرد، زمین جامد کند میشود – و بالعکس.» در دورههای طولانیتر، تبادلات مشابهی بین گوشته زمین و هسته مایع آن رخ میدهد.
عوامل دیگری که تصور میشود بر سرعت چرخش زمین تأثیر میگذارند شامل فعالیتهای زمینشناختی مانند زمینلرزهها هستند که میتوانند جرم سیاره را بازتوزیع کرده و بر چرخش آن تأثیر بگذارند، هرچند زمینلرزههای بزرگ اخیر برای مرتبط کردن با افزایش سرعت امسال وجود ندارد.
ذوب شدن یخچالهای طبیعی در نتیجه تغییرات آب و هوایی نیز میتواند تودههای آب را در سراسر سیاره جابجا کند و محور زمین را تغییر دهد، اگرچه معمولاً انتظار میرود این امر باعث کند شدن چرخش سیاره شود تا سرعت گرفتن آن.
جونز گفت: «مطالعات از این ایده حمایت میکنند که بازتوزیع یخ و آب بر چرخش زمین تأثیر میگذارد، هرچند این احتمالاً افزایش سرعت اخیر را توضیح نمیدهد.»
پیامدها چیست؟
ممکن است این موضوع شبیه یک دانستنی کیهانی به نظر برسد، اما پیامدهای تغییرات چرخشی زمین واقعی هستند.
جونز توضیح داد: «اگر این چرخش سریعتر ادامه یابد، ممکن است برای همگام نگه داشتن ساعتهای ما با خورشید، به یک ثانیه کبیسه منفی نیاز باشد. این به معنای حذف یک ثانیه است – یک دقیقه تنها 59 ثانیه خواهد داشت.»
این امر باعث مشکلاتی برای زیرساختهای جهانی مانند ناوبری ماهوارهای، سیستمهای نظامی و بازارهای مالی جهانی که به دقت در کسری از ثانیه متکی هستند، خواهد شد. عدم تطابق بین چرخش سیاره و زمان اتمی میتواند این شبکهها را دچار هرج و مرج کند.
هولم گفت: «برای ناوبری، GPS برای موقعیت برای آفستی که ناشی از اثر تجمعی تغییر در نرخ چرخش است، تصحیح میشود. برای سیستمهای زمانسنجی، از احتمال تصویب یک ثانیه کبیسه منفی – یک ثانیه اضافی (یا در این مورد، یک ثانیه کمتر) در روز برای اطمینان از همترازی مجدد ما – صحبت میشود.»
تا به امروز، تمام تنظیمات زمان شامل افزودن یک ثانیه کبیسه بوده است. اما اگر شتاب فعلی زمین ادامه یابد، دانشمندان ممکن است به زودی نیاز به کسر یک ثانیه داشته باشند، حرکتی که میتواند چالشهای جدیدی را برای سیستمهای زمانسنجی و نرمافزارها ایجاد کند.
آیا زمین در حال شتاب گرفتن است؟
روزهای کوتاهتری که توسط دانشمندان مشاهده شدهاند، علاقه را برانگیخته است، اما به طور کلی، چرخش زمین در حال کند شدن است.
هولم توضیح داد: «300 میلیون سال پیش، در حدود همین مدت زمان سال، 400 روز در یک سال وجود داشت.»
جونز موافق بود: «به طور کلی، چرخش زمین در حال کند شدن است. اما در این الگوی کلی، سرعت چرخش زمین بالا و پایین میشود.»
خبرنگار: زینب مومن زاده