ایران پرسمان - ایسنا / دانشمندان تایید می‌کنند که نوشیدن قهوه صبحگاهی، برخلاف نوشیدن قهوه در هر زمان دیگری از شبانه‌روز، یک تقویت‌کننده منحصر به فرد خلق و خو است.
اگر احساس می‌کنید قهوه صبحگاهی، شما را شارژ می‌کند و رو به جلو می‌راند، علم نیز با این موضوع موافق است. محققان در اولین مطالعه بزرگ در دنیای واقعی از این نوع دریافته‌اند که کافئین فقط یک محرک نیست، بلکه می‌تواند در شرایط خاص (به‌ویژه در صبح)، خلق و خو را به شکل قابل توجهی بهبود بخشد.
بازار ![]()
محققان در یک مطالعه بین‌المللی به رهبری دانشگاه بیله‌فلد آلمان، تأثیر کافئین (در شکل قهوه) بر احساسات را در دنیای واقعی بررسی کردند. طی دو مطالعه جداگانه، 236 بزرگسال 18 تا 29 ساله خلق و خو و میزان مصرف کافئین خود را چندین بار در روز و به مدت دو تا چهار هفته ثبت کردند. در مجموع، این تیم بیش از 23 هزار نقطه داده را در طول این دو مطالعه جمع‌آوری کرد.
ساکاری لمولا(Sakari Lemola)، نویسنده ارشد این مطالعه و استاد دانشگاه بیله‌فلد می‌گوید: حدود 80 درصد از بزرگسالان در سراسر جهان نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف می‌کنند و استفاده از چنین مواد محرکی به تاریخ بشر برمی‌گردد. حتی حیوانات وحشی نیز کافئین مصرف می‌کنند. برای مثال، زنبورها شهد گیاهانی را که حاوی کافئین هستند، ترجیح می‌دهند.
مطالعات مشاهده‌ای از روش نمونه‌گیری تجربی(ESM) برای ثبت داده‌های بی‌درنگ در مورد افکار، رفتارها و احساسات شرکت‌کنندگان در محیط طبیعی خود، به جای آزمایش‌های سنتی مبتنی بر آزمایشگاه استفاده کردند. در مجموع، 115 شرکت‌کننده 18 تا 25 ساله و 121 فرد 18 تا 29 ساله به ترتیب به مدت 14 و 28 روز مورد مطالعه قرار گرفتند و در حالی که به زندگی روزمره عادی خود ادامه می‌دادند، از آنها خواسته شد تا نظرسنجی‌هایی را در مورد مصرف کافئین، وضعیت عاطفی فعلی، میزان خستگی، زمینه اجتماعی (نوشیدن قهوه به تنهایی یا با دیگران) و اینکه آیا در روز کاری خود هستند یا خیر، تکمیل کنند.
دانشمندان قبلاً داده‌هایی در مورد میزان مصرف معمول روزانه قهوه، وابستگی به کافئین، کیفیت خواب (طبق شاخص کیفیت خواب پیتسبورگ) و علائم افسردگی و اضطراب (با استفاده از ابزارهای غربالگری PHQ-9 و GAD-7) از شرکت‌کنندگان جمع‌آوری کرده بودند. مدت زمان خواب و نقطه میانی روزانه با سوابق خواب نیز محاسبه شد.
همچنین میزان مصرف با پرسیدن از شرکت‌کنندگان که آیا در 90 دقیقه گذشته نوشیدنی کافئین‌دار مصرف کرده‌اند یا خیر، ارزیابی شد و از آنها خواسته شد تا احساسات خود را در مورد شادی، اشتیاق و رضایت (احساسات مثبت) و همچنین غم، نگرانی و ناراحتی (احساسات منفی) گزارش دهند.
آنچه آنها دریافتند این بود که شرکت‌کنندگان پس از مصرف قهوه، افزایش خلق و خوی قابل توجهی داشتند، اما این اثر در 150 دقیقه پس از بیدار شدن، در قوی‌ترین حالت بود. پس از آن، مثبت‌اندیشی محو شد و فقط کمی در عصر دوباره افزایش یافت.
جای تعجب نیست که این ارتباط بین کافئین و خلق و خوی خوب زمانی که افراد خسته بودند، بیشتر بود، اما زمانی که در موقعیت‌های اجتماعی قهوه می‌نوشیدند، کمتر بود.
پروفسور آنو رئالو(Anu Realo) از دانشگاه وارویک گفت: کافئین با مسدود کردن گیرنده‌های آدنوزین عمل می‌کند که می‌تواند فعالیت دوپامین را در مناطق کلیدی مغز افزایش دهد، اثری که مطالعات، آن را با بهبود خلق و خو و هوشیاری بیشتر مرتبط می‌دانند.
در مقابل، کافئین به طور مداوم خلق و خوی منفی را کاهش نداد و برخی حالات مانند نگرانی، کاملاً بدون تغییر باقی ماندند. محققان معتقدند که این می‌تواند ماهیت این احساس باشد، جایی که شرکت‌کنندگانی که نگران بودند، به طور بالقوه نگرانی‌های عمیق‌تر و طولانی‌تری نسبت به تاثیر محرکی مانند کافئین داشتند و فکر می‌کردند ممکن است کافئین تأثیری نداشته باشد. با این حال، تأثیر احساس خوب یک فنجان قهوه در بین جمعیت مورد مطالعه ثابت بود.
جاستین هاچنبرگر(Justin Hachenberger) از دانشگاه بیله‌فلد گفت: ما تا حدودی از نبود تفاوت بین افراد با سطوح مختلف مصرف کافئین یا درجات مختلف علائم افسردگی، اضطراب یا مشکلات خواب شگفت‌زده شدیم. ارتباط بین مصرف کافئین و احساسات مثبت یا منفی در همه گروه‌ها نسبتاً ثابت بود.
محققان انتظار داشتند که افراد مضطرب‌تر به نوبه خود پس از قهوه، میزان بیشتری از تغییرات خلقی منفی مانند افزایش عصبی بودن را تجربه کنند. با این حال، افرادی که واکنش‌های بدی به قهوه دارند، احتمالاً از آن اجتناب می‌کنند و این مطالعه شامل افرادی که از کافئین پرهیز می‌کردند، نبود.
محققان همچنین خاطرنشان کردند که معیارهای افسردگی و اضطراب در این مطالعه مبتنی بر تشخیص‌های بالینی نبوده و هیچ داده‌ای در مورد ترک کافئین گرفته نشده است. آنها همچنین خاطرنشان کردند که قدرت نتایج می‌توانست با داده‌های اضافی مانند گنجاندن کرونوتایپ‌های شرکت‌کنندگان برای ارزیابی ریتم‌های شبانه‌روزی طبیعی تقویت شود که ممکن بود بینش بیشتری در مورد قدرت قهوه صبحگاهی در برخی افراد ارائه دهد.
با این حال، این تحقیق از دقیق‌ترین تحقیقات دنیای واقعی در مورد کافئین و خلق و خو تا به امروز است و بینش جدیدی در مورد چگونگی تأثیر زمان و خستگی بر اثرات عاطفی قهوه ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که عادت نوشیدن یک فنجان قهوه صبحگاهی ممکن است تأثیر روانشناختی واقعی داشته باشد، به خصوص وقتی صحبت از شروع روز با ذهنیت مثبت باشد.
محققان نتیجه گرفتند این مطالعه شواهدی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد مصرف کافئین با افزایش عواطف مثبت لحظه‌ای در زندگی روزمره مرتبط است و این اثرات به ویژه اندکی پس از بیدار شدن از خواب آشکار می‌شوند. با این حال، رابطه بین کافئین و عواطف توسط تفاوت‌های فردی در حساسیت به کافئین تعدیل نشد، بلکه عواملی مانند خستگی و زمینه اجتماعی در آن نقش داشتند.
این پژوهش در مجله Scientific Reports منتشر شده است.